Hagel đưa ra lời buộc tội phía Trung Quốc tại cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc hôm thứ Năm (19/12), đề cập đến một sự cố xảy ra ngày 5/12, trong đó phía Mỹ tuyên bố tàu sân bay USS co‌wpens đã buộc phải bẻ lái để tránh va chạm với một tàu của Trung Quốc đã tiến sát một cách nguy hiểm.

“Việc tàu Trung Quốc tiến tới tàu USS co‌wpens chỉ cách khoảng 100 m là một hành động vô bổ và vô trách nhiệm”, ông Hagel phát biểu trước giới báo chí.

Khi được hỏi về phản ứng trước cáo buộc của ông Hagel, Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm thứ Sáu nói rằng các kênh giao tiếp quân đội giữa hai nước khá thuận tiện. "Để thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của mối quan hệ giữa hai nước và quân đội hai nước, hai bên cần có những nỗ lực chung và gặp nhau thường xuyên hơn", Bộ này cho biết.

Tương tự như vậy, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm thứ Sáu nói với một cuộc họp báo thường kỳ rằng cả hai bên cần làm việc hướng tới cùng một mục tiêu để duy trì một mối quan hệ quân sự với quân đội lành mạnh và ổn định, có lợi cho cả hai nước.

Theo sĩ quan quân đội Mỹ, con tàu có va chạm với tàu USS co‌wpens là một tàu đổ bộ xe tăng thuộc đội tàu đi theo tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc. Đội tàu này đang tiến hành tập trận trên Biển Đông.

Trong một tuyên bố hôm thứ Tư (18/12), Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết tàu chiến Trung Quốc gặp tàu Mỹ trong một nhiệm vụ tuần tra thường xuyên ở Biển Đông, và xử lý tình huống theo đúng thông số kỹ thuật hoạt động có liên quan.

Một nguồn tin từ Hải quân Trung Quốc hồi đầu tuần này nói trên tờ Thời báo Hoàn Cầu rằng vụ va chạm là do tàu của Mỹ đang đi vào khu vực tập trận của đội tàu Liêu Ninh. Nguồn tin này lý giải việc tàu Trung Quốc buộc phải ngăn chặn tàu co‌wpens tiếp tục đi vào khu vực tập trận sau khi tàu của Mỹ bỏ qua các cảnh báo, vì thế nên tàu Mỹ phải né tránh.

Chen Gang, một nhà nghiên cứu ở viện Đông Á, Đại học Quốc gia Singapore, cho rằng phản ứng cứng rắn của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hagel là nhắm vào các đồng minh như Nhật Bản như là một động thái khẳng định vai trò chủ đạo của Mỹ trong khu vực.

Vụ suýt va chạm lần đầu tiên diễn ra trong nhiều năm này sẽ làm suy yếu sự tin tưởng lẫn nhau giữa quân đội hai nước đến một mức độ nhất định, ông Chen nói.

"Sự mất lòng tin giữa quân đội hai nước không thể xua tan trong ngắn hạn. Trong khi đó, Trung Quốc ngày càng cương quyết hơn trong chính sách đối ngoại và các tranh chấp khác nhau trong phân định lãnh hải, vùng tiếp giáp và vùng đặc quyền kinh tế. Sự cố này có thể xảy ra ở Biển Đông hay biển Hoa Đông một lần nữa trong tương lai gần", ông Chen khẳng định, nhưng lưu ý rằng vụ việc sẽ không gây nguy hiểm cho mối quan hệ Trung-Mỹ nói chung.

Tại cuộc họp báo hôm thứ Năm, ông Hagel cũng chỉ ra sự cần thiết phải quy định rõ ràng giữa quân đội hai nước để tránh một cuộc đụng độ tiềm năng ở Thái Bình Dương. "Những điều này rất dễ gây cháy, nó có thể là một kích hoạt một tia lửa hoặc đặt ra một tính toán sai lầm vào phút cuối", ông nói.

Hai bên cần phải làm việc "để có một cơ chế xoa dịu một số vấn đề khi chúng xảy ra", ông Hagel cho biết thêm, "Chúng tôi đang làm việc đó".

Martin Dempsey, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng Mỹ, cho biết trong một cuộc họp báo rằng Mỹ và Trung Quốc đã họp để soạn thảo quy tắc va chạm trên biển, trên không hoặc trong không gian mạng.