Trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel chỉ trích hành vi mà ông gọi là “vô trách nhiệm” và “vô ích” của hải quân Trung Quốc sau vụ tàu chiến hai nước suýt va chạm trên biển Đông.

“Việc Trung Quốc cho tàu chiến cắt ngang đường di chuyển của tàu USS co‌wpens ở khoảng cách chỉ hơn 90m không phải là hành động có trách nhiệm”, Reuters hôm qua dẫn lời ông Hagel cho biết.

Đây là phản ứng chính thức được đưa ra từ cấp cao nhất của Lầu Năm Góc kể từ khi Washington và Bắc Kinh lần lượt xác nhận về vụ việc xảy ra hôm 5/12.

Theo giới chức Mỹ, tàu chiến mang tên lửa USS co‌wpens vừa hoàn thành sứ mệnh hỗ trợ Philippines sau bão Haiyan, đang ở vùng biển quốc tế thuộc biển Đông để quan sát các hoạt động của tàu sân bay Liêu Ninh thì phải đổi hướng khi tàu chiến Trung Quốc bất ngờ xuất hiện và tiếp cận bất chấp cảnh báo.

Trung Quốc thì khẳng định tàu của họ làm đúng trình tự và xử lý một cách thích hợp còn tờ Hoàn Cầu thời báo cáo buộc tàu Mỹ “đe dọa an ninh” Trung Quốc.

Bộ trưởng Hagel nhấn mạnh Mỹ không muốn xảy ra bất cứ tình huống tính toán sai lầm nào và cảnh báo rằng vụ việc tương tự có thể châm ngòi xung đột.

Cũng trong cuộc họp báo trên, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Martin Dempsey khẳng định Mỹ sẽ không thay đổi trong quy tắc hành xử về lưu thông hàng hải trong vùng biển quốc tế tại biển Đông và đang theo dõi sát sao bất cứ động thái nào có dấu hiệu khiêu khích. “Chúng tôi duy trì tinh thần cảnh giác trước mọi thay đổi trong khu vực”, Reuters dẫn lời tướng Dempsey nói.

Những tuyên bố mạnh mẽ nói trên có phần gây bất ngờ bởi trong vài ngày qua, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều tỏ ra không thổi phồng mức độ hay nghiêm trọng hóa vụ việc và đều tuyên bố vụ việc không gây căng thẳng trong quan hệ quân sự song phương.

Ngoài ra, giới lãnh đạo Lầu Năm Góc còn tỏ ra lo ngại về chiến lược tập trung vào bom tầm xa và tên lửa của Trung Quốc, được cho là nhằm ngăn cản lực lượng Mỹ tiếp cận những vùng biển xung quanh nước này. Cả Bộ trưởng Hagel và tướng Dempsey đều kêu gọi tiếp tục các cuộc đối thoại với Trung Quốc nhằm giảm căng thẳng. Mục tiêu trước mắt là “đạt được thỏa thuận chung về các quy tắc ứng xử trong 3 mặt trận: trên không, trên biển và mạng ảo”, theo ông Dempsey