Mỹ cảnh báo Trung Quốc

Hôm 17/12, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có chuyến thăm đến Philippines. Tại đây, ông đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc rằng Trung Quốc không được tái diễn hành động thành lập vùng nhận diện phòng không ở Biển Đông như đã làm với biển Hoa Đông hồi cuối tháng 11.

"Vùng phòng không không nên được thực hiện. Trung Quốc nên kiềm chế để không có những hành động đơn phương tương tự ở những nơi khác trong khu vực, đặc biệt là Biển Đông”, Ngoại trưởng Kerry đã phát biểu thẳng thắng như vậy tại một cuộc họp báo ở thủ đô Manila.

Trước đó, hồi tháng trước, Philippines đã lên tiếng bày tỏ lo ngại, việc Trung Quốc lập Vùng Nhận diện Phòng không ở biển Hoa Đông làm tăng khả năng nước này cũng lặp lại hành động tương tự ở Biển Đông. Nỗi quan ngại của Manila được nhiều nước và nhiều chuyên gia chia sẻ.

Biển Đông là nơi chứng kiến cuộc đối đầu căng thẳng vì tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với một loạt nước láng giềng gồm Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Bắc Kinh có tham vọng độc chiếm vùng biển chứa nguồn tài nguyên dồi dào và tuyến đường biển chiến lược này.

"Hôm nay, tôi muốn nêu ra một vấn đề gây quan ngại sâu sắc đối với chúng tôi, đó là việc Trung Quốc thông báo thiết lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông. Tôi khẳng định Mỹ không thừa nhận vùng phòng không đó và cũng sẽ không chấp nhận nó”, Ngoại trưởng Kerry cho biết trong cuộc gặp với người đồng cấp Philippines Albert del Rosario ở thủ đô Manila.

Hồi cuối tháng 11, Trung Quốc đã gây sóng gió trong khu vực khi bất ngờ tuyên bố thành lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông bao gồm các khu vực tranh chấp với Hàn Quốc và Nhật Bản. Bắc Kinh yêu cầu máy bay các nước bay qua vùng phòng không của họ phải tuân theo các quy định nếu không sẽ phải đối mặt với những biện pháp an ninh khẩn cấp. Tuyên bố trên của Trung Quốc đã vấp phải phản ứng dữ dội từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nước khác. Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc không chỉ tuyên bố không thừa nhận vùng phòng không của Trung Quốc mà còn đưa máy bay quân sự vào đây để thách thức Bắc Kinh.

Giới phân tích đều có chung nhận định rằng, việc Trung Quốc lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông là tiền đề để nước này thiết lập một khu vực tương tự ở Biển Đông. Và hành động sau này chắc chắn sẽ gây căng thẳng nhiều hơn bởi Biển Đông là nơi chứng kiến nhiều cuộc đối đầu và tranh chấp hơn là ở biển Hoa Đông.

Ngoại trưởng Kerry vừa thực hiện chuyến công du kéo dài 2 ngày đến Philippines để thể hiện sự ủng hộ của Mỹ dành cho đồng minh khi cuộc tranh chấp ở Biển Đông đang ngày một trở nên nóng bỏng hơn. Ông Kerry đã gọi Manila là “đồng minh then chốt”..

Trung Quốc đáp trả Mỹ

Phản ứng trước những lời cảnh báo của Ngoại trưởng Kerry nói trên, Trung Quốc hôm qua (18/12) đã thẳng thừng đáp trả, bác bỏ những phát biểu của ông Kerry đồng thời cảnh báo Mỹ hãy thận trọng trong lời nói và hành động ở Biển Đông.

"Chúng tôi chú ý đến những phát biểu của ông ấy", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hua Chunying đã nói như vậy tại một cuộc họp báo khi được đề nghị bình luận về tuyên bố của Ngoại trưởng Kerry rằng Mỹ sẽ lên tiếng nếu Trung Quốc có những hành động đơn phương làm tăng nguy cơ xung đột trong khu vực.

"Chúng tôi hy vọng các nước có liên quan tôn trọng những nỗ lực của Trung Quốc và các nước thành viên của Hiệp hội Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong vấn đề Biển Đông, tuân thủ nghiêm túc cam kết không đứng về bên nào trong các cuộc tranh chấp chủ quyền và hãy thận trọng trong lời nói và hành động”, bà Hua đã có phát biểu mang đầy tính răn đe như vậy.

Theo lời phát ngôn viên Hua, Trung Quốc luôn ủng hộ giải quyết vấn đề Biển Đông thông qua các cuộc đàm phán trực tiếp giữa các bên có liên quan và duy trì sự liên lạc hiệu quả, suôn sẻ với các nước ASEAN liên quan đến Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông.

Bà Hua kêu gọi Mỹ giúp tạo dựng sự tin tưởng chung giữa các nước trong khu vực và bảo đảm hòa bình cũng như sự ổn định trong khu vực.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc không quên chỉ trích phản ứng của Nhật Bản và Philippines đối với việc nước này thiết lập Vùng Nhận diện Phòng không ở biển Hoa Đông, kêu gọi hai nước láng giềng trên “hãy dừng ngay hành động reo rắc bất hòa”.

"Phản ứng của các bên liên quan thế là đã đủ và nên được dừng lại. Nếu họ thực sự quan tâm đến hòa bình và sự ổn định trong khu vực, họ nên nhìn nhận vấn đề đó một cách khách quan, công bằng và ngừng ngay việc reo rắc mâu thuẫn, bất hòa”, bà Hua đã nói như vậy.

Mỹ mặc dù luôn khẳng định không đứng về bên nào trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải trong khu vực nhưng siêu cường số 1 thế giới lại có mối quan hệ liên minh gắn bó chặt chẽ với Nhật Bản và Philippines. Cả hai nước này đều có tranh chấp quyết liệt với Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông.