Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP ở Hồng Kông) dẫn lời tướng Hà Lôi, viện phó viện Khoa học quân sự của quân đội Trung Quốc, khi lên tiếng tại Đối thoại Shangri-La ngày 2-6 đã ngang nhiên nói Bắc Kinh đang triển khai binh lính và vũ khí tới các đảo đá ở Biển Đông. Đây được xem là một sự leo thang của Trung Quốc khi lần đầu tiên công khai tuyên bố triển khai quân đội và vũ khí trên Biển Đông tại diễn đàn an ninh lớn bậc nhất khu vực như Đối thoại Shangri-La.

Phát biểu với cương vị trưởng đoàn Trung Quốc tham dự Đối thoại Shangri-La, tướng Hà Lôi không chỉ xem thường mong muốn đối thoại, duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông khi hùng hổ tuyên bố Bắc Kinh đang triển khai quân đội và vũ khí tới các đảo đá ở vùng biển này mà còn ngang ngược cho rằng điều đó là thuộc “quyền” và “chủ quyền của Trung Quốc”. Thậm chí viên tướng Trung Quốc này còn trắng trợn so sánh việc xây dựng các tiền đồn quân sự trái phép ở Biển Đông hiện nay với quyết định cử một đơn vị binh lính của quân đội Trung Quốc tới Hồng Kông sau khi tiếp quản đặc khu hành chính này năm 1997.

Đáng nói nữa là tuyên bố của tướng Hà Lôi, một quan chức cấp thấp hơn nhiều những quan chức đứng đầu về quốc phòng và an ninh của nhiều quốc gia tham dự Đối thoại Shangri-La được cho nhằm đáp trả chỉ trích mạnh mẽ của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis về việc tiến hành quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc, hành động đi ngược lại tinh thần xây dựng an ninh hòa bình, ổn định trong khu vực. Bởi thế, việc đưa quan chức cấp thấp như Hà Lôi tham dự Đối thoại Shangri-La cũng như đáp trả Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng phần nào cho thấy sự trịch thượng và xem thường của Trung Quốc.

Việc tướng Hà Lôi thừa nhận triển khai binh lính và vũ khí trên các đảo đá ở Biển Đông tại Shangri-La được xem nằm trong toan tính của Trung Quốc nhằm “chính thức hóa” điều mà nước này vẫn chối bỏ lâu nay. Điều này được thể hiện khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama năm 2015 đã phủ nhận việc Bắc Kinh có kế hoạch quân sự hóa Biển Đông.

Sự phủ nhận tiếp tục được Bắc Kinh đưa ra tại các diễn đàn quốc tế chính thức cho dù những hình ảnh vệ tinh và tin tức quân sự cho thấy Trung Quốc ráo riết quân sự hóa Biển Đông. Những bức ảnh vệ tinh mới nhất được công bố hồi tháng 5 vừa qua cho thấy, Bắc Kinh đã xây dựng trái phép ít nhất 4 sân bay quân sự trên các đảo Phú Lâm (thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và các đảo đá bị bồi đắp trái phép là Vành Khăn, Chữ Thập, Xu Bi (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam).

Ngoài ra, cũng trong tháng 5 vừa qua, máy bay ném bom chiến lược H-6K của Trung Quốc đã lần đầu tiên tiến hành diễn tập hạ/cất cánh trái phép tại đảo Phú Lâm, trong khi tên lửa hành trình chống hạm Y-12B và tên lửa đối không tầm xa HQ-9B xuất hiện trên các đảo đá Vành Khăn, Chữ Thập và Xu Bi.

Việc chọn diễn đàn an ninh hàng đầu khu vực như Shangri-La để công khai việc quân sự hóa Biển Đông cho thấy Trung Quốc leo lên nấc thang mới trong việc hiện thực hóa tham vọng độc chiếm vùng biển này. Trung Quốc từ nay rất có thể còn ráo riết hơn nữa trong việc thực hiện các hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông, bất chấp mọi sự phản đối quốc tế, bất chấp cả những động thái răn đe của Mỹ cũng như Pháp, Anh… khi triển khai tàu chiến tuần tra ở Biển Đông.