“Nếu Trung Quốc cải tạo đảo vì mục đích quân sự, điều này cực kỳ đáng quan ngại”, ông Richardson nói.

Bộ trưởng Andrews đã đưa ra cảnh báo đối với Bắc Kinh liên quan đến các động thái của nước này trong khu vực. Ông nhấn mạnh cần sự hợp tác trong khu vực để giải quyết các vấn đề tranh chấp. “Úc đã đưa ra quan điểm rất rõ ràng là phản đối mọi hành vi mang tính dọa nạt và ép buộc hòng làm thay đổi hiện trạng ở biển Đông và Hoa Đông. Chúng tôi đặc biệt quan ngại những động thái quân sự hóa trên các hòn đảo nhân tạo này” - ông Andrews nhấn mạnh.

Trong khi đó truyền thông Ấn Độ ngày 1-6 đưa tin bốn tàu chiến của hải quân Ấn Độ đã có mặt tại khu vực biển Đông để chuẩn bị tham gia tập trận cùng năm nước ASEAN xung quanh khu vực tranh chấp với Trung Quốc. Trang tin Deccan Herald cho biết các tàu này đã đến cảng Jakarta của Indonesia hôm 31-5. Trong đó bao gồm tàu tàng hình INS Satpura và chiến hạm chống tàu ngầm INS Kamorta, là hai chiếc đã tham gia tập trận Simbex-2015 với Singapore. Hai chiếc còn lại là tàu khu trục tên lửa INS Ranvir và tàu hậu cần INS Shakti.

Các tàu chiến của Ấn Độ sẽ tập trận cùng lực lượng Indonesia trong bốn ngày trước khi cập cảng Kuantan của Malaysia, cảng Sattahip ở Thái Lan và đến Sihanoukville ở Campuchia. Sau khi diễn tập cùng lực lượng các nước Đông Nam Á, các tàu chiến trên sẽ đến Úc.

Bốn tàu trên được triển khai trong chuyến hành trình kéo dài ba tháng của hạm đội miền Đông do chuẩn đô đốc Ajendra Bahadur Singh chỉ huy. Giới chỉ huy hải quân Ấn Độ nhấn mạnh lực lượng này có thể xem biển Đông như “khu vực có lợi ích” nếu các tài sản của Ấn Độ bị đe dọa.

“Ấn Độ tin tưởng vào sự tự do hàng hải. Các hoạt động thăm dò dầu của Ấn Độ tại biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế. Tuyên bố của Trung Quốc dọa dùng vũ lực là không phù hợp vì cả hai nước đã cam kết giải quyết vấn đề” - Ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj nhấn mạnh. Ông Swaraj nhắc lại vụ tàu chiến INS Airavat của Ấn Độ trên đường đến Việt Nam hồi năm 2012 bị tàu quân sự Trung Quốc yêu cầu rời khỏi lãnh hải của Trung Quốc dù chiếc tàu trên chỉ cách bờ biển Việt Nam 45 hải lý.

Phía Trung Quốc, truyền thông nước này lại tiếp tục dẫn lời phó tổng tham mưu quân đội, đô đốc Tôn Kiến Quốc cho rằng hiện nay “các vùng biển tranh chấp” đang rất ổn định.

Ông Tôn còn bác bỏ tin đồn Trung Quốc sẽ sớm thành lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Đông. Tuy nhiên, ngay sau đó ông Tôn lại nói rằng Bắc Kinh cũng không loại trừ khả năng sẽ lập ADIZ tùy tình hình an ninh khu vực. “Chính phủ và quân đội Trung Quốc không bao giờ nói rằng sẽ không lập ADIZ trên biển Đông” - đô đốc Tôn tuyên bố.

Báo Người Quan Sát của Trung Quốc dẫn lời thiếu tướng quân đội Trung Quốc Kim Nhất Nam, giám đốc viện nghiên cứu chiến lược của Đại học Quốc phòng Trung Quốc, cho rằng những bình luận của ông Tôn nói có nghĩa là Trung Quốc sẽ quyết định thành lập một ADIZ ở biển Đông khi “cảm thấy bị thách thức hay nguy hiểm”.