Đã có nhiều kỳ vọng đối với tàu bệnh viện USNS Comfort của Hải quân Mỹ đến nỗi khi tàu đi vào cảng New York trong tuần này, rất nhiều người đã đổ về phía tây Manhattan để chứng kiến, bất chấp yêu cầu "giữ khoảng cách tiếp xúc" vì dịch virus corona.

Tuy nhiên hôm 2/4, con tàu màu trắng khổng lồ mà giới chức hứa hẹn sẽ tiếp sức cho thành phố đang bên bờ vực gần như không có bệnh nhân, khiến lãnh đạo các bệnh viện địa phương tức giận.

1.200 thủy thủ đoàn hầu như ngồi không

1.000 giường bệnh trên tàu hầu như chưa được sử dụng, trong khi thủy thủ đoàn 1.200 thành viên hầu hết đang ngồi không.

Chỉ có 20 bệnh nhân đã được chuyển lên tàu, các quan chức cho biết, ngay cả khi các bệnh viện ở New York phải vật lộn để tìm chỗ cho hàng nghìn người nhiễm virus corona.

Tàu bệnh viện khác của Hải quân Mỹ, USNS Mercy, đang ở Los Angeles, mới tiếp nhận tổng cộng 15 bệnh nhân.

"Nói để tôi nói thẳng về chuyện này, đây là trò hề", Michael Dowling, người đứng đầu Northwell Health, hệ thống bệnh viện lớn nhất New York, nói.

"Mọi người có thể nói, ’Cảm ơn bạn đã chuẩn bị những địa điểm tuyệt vời này và mở ra những hội trường to lớn này’. Nhưng chúng tôi đang ở trong một cuộc khủng hoảng ở đây, chúng tôi đang ở trên chiến trường".

Tàu Comfort được điều đến New York để giảm bớt áp lực cho các bệnh viện ở thành phố thông qua việc điều trị cho những người mắc các bệnh khác không phải Covid-19, căn bệnh do virus corona chủng mới gây ra.

Tổng thống Donald Trump, sau 9 ngày liên tục không đi đâu ngoài Nhà Trắng, đã đến Virginia tuần trước để tiễn tàu đi New York, nói rằng tàu sẽ "đóng vai trò quan trọng". Việc tàu cập cảng New York hôm 30/3 được ca ngợi là một trong số ít khoảnh khắc tươi sáng đối với thành phố đang trải qua giai đoạn tăm tối.

Song thực tế lại khác so với kỳ vọng. Một mớ hỗn độn quy chế quân đội và rào cản hành chính đã khiến tàu Comfort hoàn toàn không thể tiếp nhận nhiều bệnh nhân.

Tổng thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper trong lễ tiễn tàu Comfort đến New York tại cảng ở Norfolk, Virgina. Ảnh: AP.

Ngoài các quy định nghiêm ngặt để ngăn chặn người nhiễm virus lên tàu, Hải quân Mỹ cũng từ chối điều trị một loạt bệnh khác. Hướng dẫn được phổ biến đến các bệnh viện kèm theo danh sách 49 bệnh lý khiến bệnh nhân không được tàu tiếp nhận.

Xe cứu thương không thể đưa bệnh nhân trực tiếp đến tàu Comfort; trước tiên bệnh nhân phải được đến một bệnh viện trong thành phố và trải qua quá trình đánh giá kéo dài - bao gồm xét nghiệm virus - và sau đó được xe cứu thương quay lại đón để chuyển đến tàu.

Trong cuộc họp báo sáng 2/4, các quan chức cho biết ba bệnh nhân đã được chuyển đến tàu Comfort. Sau khi New York Times đăng bài viết cho biết con số đó, Elizabeth Baker, phát ngôn viên của Hải quân Mỹ, nói số lượng bệnh nhân đã tăng lên đến 20 vào cuối ngày.

"Chúng tôi sẽ đưa bệnh nhân lên tàu nhanh nhất có thể", người phát ngôn nói.

"Không giúp thì đến để làm gì?"

Lãnh đạo các bệnh viện cho biết họ rất tức giận vì sự chậm trễ.

Ông Dowling nói ông đã phải lật tung các bệnh viện trong hệ thống, tận dụng bất kỳ không gian nào chưa được sử dụng, bao gồm cả hành lang và phòng hội nghị, để có chỗ cho bệnh nhân.

Các cơ sở của ông hiện có 2.800 bệnh nhân Covid, tăng từ 100 người hôm 20/3, ông nói. 25% trong số đó là bệnh nhân nặng đang nằm trong các khu hồi sức tích cực.

Khắp thành phố, các bệnh viện đều đang quá tải. bệnh nhân đã chết trên hành lang thậm chí trước khi họ có thể được kết nối với một trong số ít máy thở có sẵn ở New York.

Bác sĩ và y tá, những người phải sử dụng cùng một thiết bị bảo vệ từ ca này đến ca khác, đã nhiễm virus. Có quá nhiều người chết đến nỗi thành phố đang sắp hết túi đựng th‌i th‌ể.

Người xếp hàng bên ngoài bệnh viện Elmhurst ở New York. Ảnh: NYT.

Trong khi đó, số lượng bệnh nhân không nhiễm virus lại không nhiều. Bởi vì hầu hết người dân New York đã tự cách ly trong nhà của họ, ít người bị thương do tai nạn giao thông, súng đạn và tai nạn xây dựng cần phải đến phòng cấp cứu.

Cuối cùng, ông Dowling và những người khác cho biết, nếu tàu Comfort từ chối tiếp nhận bệnh nhân Covid, sẽ không có nhiều bệnh nhân được đưa đến. Và trong bối cảnh thành phố đã có gần 50.000 người nhiễm virus tính đến hôm 2/4, việc chia bệnh nhân thành những người nhiễm virus và những người không nhiễm là vô nghĩa, ông nói.

Theo ông và những người khác, giải pháp hiện tại là tàu Comfort phải tiếp nhận bệnh nhân Covid-19.

"Thật vô cùng nực cười", ông nói. "Nếu bạn không đến giúp chúng tôi với những người chúng tôi cần giúp, thì đến để làm gì?"

Thách thức chuyển từ quân sự sang dân sự

Khi được hỏi về những lời chỉ trích của ông Dowling, Bộ Quốc phòng đã nhắc lại tuyên bố của ông Trump tàu Comfort. Tổng thống chỉ nói rằng tàu không tiếp nhận bệnh nhân nhiễm virus corona.

Cuối ngày 2/4, Thống đốc Andrew M. Cuomo của bang New York đã đạt được thỏa thuận với ông Trump về việc đưa bệnh nhân Covid đến Trung tâm Hội nghị Javits ở Manhattan, một địa điểm khác do quân đội điều hành, với 2.500 giường bệnh.

"Sáng nay tôi đã yêu cầu Tổng thống Trump xem xét đề nghị và tính cấp bách của vấn đề, và Tổng thống vừa thông báo với tôi rằng ông chấp nhận đề nghị của New York", ông Cuomo nói trong một tuyên bố.

Không có thông tin gì về việc tiến hành tương tự với tàu Comfort.

Đại úy Patrick Amersbach, sĩ quan chỉ huy của các nhân viên y tế trên tàu Comfort, cho biết trong một cuộc họp báo rằng, hiện tại, mệnh lệnh của ông là chỉ tiếp nhận các bệnh nhân đã cho kết quả âm tính với virus.

Nếu được yêu cầu tiếp nhận bệnh nhân nhiễm virus corona, ông nói, con tàu có thể được sắp xếp lại để thực hiện điều đó.

"Nếu nhiệm vụ của chúng tôi thay đổi, chúng tôi sẽ làm những gì có thể để hoàn thành nhiệm vụ đó", ông nói.

Ngay từ đầu, việc chuẩn bị để sử dụng tàu bệnh viện trong đại dịch đã là một thách thức. Tàu Comfort được đóng để hoạt động ở chiến trường, và các bác sĩ trên tàu đã quen với việc điều trị cho những người lính trẻ, khỏe mạnh bị thương vì súng đạn và bom.

Hầu hết người nhập viện vì Covid-19 đều lớn tuổi và mang mầm bệnh mới mà ngay cả các nhà nghiên cứu y học hàng đầu thế giới cũng chưa hiểu biết cặn kẽ.

Trong bất cứ hoàn cảnh này, sự bùng phát virus trên tàu đều có thể nhanh chóng lan rộng và vô hiệu hóa các hoạt động của tàu. Để đề phòng, thủy thủ tàu đã bị cách ly trong hai tuần trước khi lên đường tới New York. Họ phải ở trên tàu trong suốt thời gian thực hiện nhiệm vụ ở thành phố.

Tàu Comfort đã có 2 tháng làm nhiệm vụ ở Puerto Rico sau bão Maria năm 2017. Ảnh: NYT.

Con tàu đã phải vật lộn để hoàn thành các nhiệm vụ dân sự trong quá khứ. Sau khi bão Maria đánh sập Puerto Rico vào năm 2017, tàu Comfort đã được điều đến để trợ giúp các bệnh viện đang quá tải, nhưng cuối cùng chỉ có thể chữa trị cho một số ít bệnh nhân.

Một bác sĩ quân đội từng phục vụ trên các tàu bệnh viện của Hải quân Mỹ cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng các điều kiện trên tàu phù hợp với binh lính, nhưng, với những giường ngủ hẹp hay vì giường bệnh hiện đại, tàu không lý tưởng để điều trị cho dân thường.

Dù các bác sĩ quân đội quen với các tình huống chiến trường, họ được đào tạo bài bản và có thể xử lý đại dịch nếu được yêu cầu điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus corona, ông nói.

"Là bác sĩ quân đội", ông nói, "họ hoàn toàn sẽ làm hết sức mình".