Học viện Quân y vừa chính thức công bố trường hợp đầu tiên ra đời từ phương pháp nuôi cấy tinh trùng từ tinh tử (tinh trùng non), đó là cháu Lưu Ngọc Mai. Tiến sĩ Quản Hoàng Lâm, Giám đốc trung tâm Công nghệ phôi của Học viện, cho biết cháu bé đã được một tuổi, khỏe mạnh, xinh xắn. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ở châu Á thực hiện thành công phương pháp này, mở ra hướng điều trị mới cho những người đàn ông không có tinh trùng.

Nỗi buồn “nòng nọc đứt đuôi”

Nhắc lại những ngày tháng khổ sở với căn bệnh vô sinh, anh Lưu Văn C. kể, lấy nhau hơn ba năm vẫn không thấy tin mừng nên vợ chồng anh lo lắng vô cùng vì cả hai đều khỏe mạnh, chuyện “sinh hoạt” không gặp bất cứ  trục trặc nào. Khi đi khám, anh C. bàng hoàng cầm tờ xét nghiệm ghi rõ phần “lỗi” thuộc về anh. C. bắt đầu những ngày tháng ngược xuôi khắp trong Nam ngoài Bắc để chữa trị. Ai mách ở đâu có thầy hay, thuốc giỏi chữa vô sinh, vợ chồng anh đều lặn lội đi. Càng đi, nỗi thất vọng càng lớn…

Cho đến một ngày đầu năm 2005, khi đã gần tuyệt vọng, anh C. được một người bà con đưa đến Trung tâm Công nghệ phôi. Hơn một năm ròng rã khám - xét nghiệm - uống thuốc điều trị - mổ…, cuối cùng điều kỳ diệu đã đến khi bác sĩ thông báo, tinh trùng của anh đã được nuôi cấy thành công và chị Q. vợ anh có dấu hiệu thụ thai. Gần 9 tháng sống trong tâm trạng hồi hộp, lo lắng đến mất ăn mất ngủ, ngày 14/2/2007, con gái anh, cháu Lưu Ngọc Mai, đã chào đời khỏe mạnh, nặng 3,2 kg.

Đang điều trị tại trung tâm còn có anh Trần Đình V. ở Đồng Nai.  Cưới nhau đã 8 năm nhưng vợ chồng anh vẫn mòn mỏi chờ mong tiếng trẻ nói cười. Căn bệnh không có tinh trùng mà bác sĩ thông báo đã khiến anh V. ốm liệt giường gần tháng trời. Lúc khỏi bệnh cũng là khi V. đưa tờ đơn ly hôn để giải phóng cho vợ. Nước mắt vòng quanh, vợ chồng anh ôm nhau khóc rồi gom góp tiền bạc, bước vào “hành trình” chữa bệnh. Bấm đốt ngón tay, anh V. cho viết mình đã chữa ở gần 10 bệnh viện cả trong và ngoài nước nhưng đều nhận được những cái lắc đầu ái ngại của bác sĩ. Sự thành công của một số  người “cùng cảnh ngộ” đang điều trị tại Trung tâm Công nghệ phôi đã thắp sáng niềm hy vọng trong anh.

Hướng đi mới trong điều trị vô sinh

Theo tiến sĩ Lâm, sau khi ứng dụng những kỹ thuật điều trị vô sinh như thụ tinh trong ống nghiệm, Trung tâm Công nghệ phôi tập trung vào nghiên cứu chữa vô sinh ở nam giới không có tinh trùng bởi đây là kỹ thuật chưa được nghiên cứu nhiều ở Việt Nam. Có khoảng 10% nam giới vô sinh vì không có tinh trùng (tinh trùng trong veo), nguyên có thể do tắc ống dẫn tinh và rối loạn quá trình sinh tinh (chiếm tỷ lệ lớn). Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh do không có tinh trùng như  mắc quai bị, ảnh hưởng của hoá chất, thuốc, sóng điện từ, hay do di truyền bẩm sinh...

Khi đã xác định vô sinh do không có tinh tùng, các bác sĩ sẽ tiến hành nuôi cấy tinh tử của người bệnh thành tinh trùng. Bộ nhiễm sắc thể của tinh trùng không thay đổi, mà chúng chỉ biến đổi về hình thể, từ dạng tròn không có đuôi thành dạng bầu dục, đuôi ngắn. Lúc này, tinh tử sẽ có khả năng thụ tinh nếu được  tiêm vào trứng của người vợ.

Tiến sĩ Lâm cho hay, tinh tử  chưa có đuôi nên không di động được để gặp trứng thụ tinh. Công đoạn “lắp đuôi” cho tinh trùng được bắt đầu bằng việc khám sức khỏe cho người bệnh. Sau khi có đủ một số điều kiện cần thiết, bệnh nhân được lấy tinh tử "tươi". Mỗi lần lấy, bác sĩ phải sinh thiết mở tinh hoàn, lấy tế bào dòng tinh để nuôi cấy và đánh giá khả năng thụ tinh của các tế bào này. Qua các bước kiểm tra và nuôi cấy (trong vòng 24 giờ), tinh trùng sẽ được tiêm vào trứng của người vợ, nuôi dưỡng trong môi trường đặc biệt để thành phôi và cấy vào tử cung như một lần thụ tinh ống nghiệm bình thường.

Trung bình mỗi ca thụ tinh theo hình thức tinh tử  tốn khoảng 30- 40 triệu đồng. Đến nay đã có khoảng 30 ca được tiến hành, hai trường hợp đã mẹ tròn con vuông và 10 ca đang mang thai. Tính đến thời điểm này, có 300 người đến khám và được xét nghiệm tin‌ּh dịc‌ּh.