Tờ "Thời báo Hoàn Cầu" Trung Quốc ngày 28 tháng 4 dẫn trang mạng "Kanwa Defense Review" Canada ngày 25 tháng 4 đặt câu hỏi, chiếc tàu sân bay thứ hai và là chiếc tàu sân bay nội địa đầu tiên của Hải quân Trung Quốc sẽ triển khai ở đâu và khi nào?

Theo bài báo, tổng hợp các nhân tố như xây dựng căn cứ hiện nay, tình hình sản xuất máy bay chiến đấu J-15 để phán đoán, chiếc tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc triển khai ở căn cứ tàu sân bay mới ở đảo Hải Nam là có khả năng lớn nhất.

Theo bài báo, kích cỡ, bề ngoài cầu tàu của căn cứ này hoàn toàn tương đồng với cầu tàu của căn cứ tàu sân bay của Hạm đội Bắc Hải. Điều cần phải bàn luận ở đây là: chiếc tàu sân bay thứ hai khi nào sẽ triển khai?

Điều này tùy thuộc vào 3 nhân tố: Một là xây dựng bản thân tàu sân bay. Hai là xây dựng căn cứ. Ba là sản xuất máy bay chiến đấu J-15. Trong đó, nhân tố 1 và 3 đã được bàn đến nhiều lần, ở đây đưa ra đánh giá đơn giản.

Máy bay chiến đấu J-15 tập cất hạ cánh trên tàu sân bay Liêu Ninh

Mặc dù tàu sân bay được Trung Quốc chế tạo từ năm 2014, từ kinh nghiệm và thời gian chế tạo tàu sân bay Varyag và Kuznetsov của Liên Xô phán đoán, thời gian chế tạo 6 - 7 năm là hoàn toàn bình thường.

Chạy thử 2 - 3 năm là tất yếu. Đây là giải thiết việc chế tạo tàu sân bay của Trung Quốc sẽ không xảy ra bất cứ vấn đề nào về mặt chất lượng.

Vì vậy, việc triển khai chiến đấu thực tế tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc phải cần tới 8 - 10 năm, tức là trước sau năm 2024 là dự đoán tương đối lạc quan.

Tàu sân bay động cơ hạt nhân De Gaulle của hải quân Pháp từ khi sản xuất đến khi triển khai phải tốn thời gian đến trên 10 năm.

Điều phải thấy hiện nay là một số vấn đề mới của căn cứ tàu sân bay đảo Hải Nam. Những hình ảnh vệ tinh xuất hiện vào năm 2013 có lợi cho việc phân tích về quy mnô của căn cứ tàu sân bay mới này. Nhìn vào độ cao địa hình của dãy núi nhấp nhô để phán đoán, ít nhất có độ cao 300 - 400 m, cơ bản tương đồng với độ cao dãy núi ở vịnh Á Long.

Trong khi đó, quy mô thiết kế xây dựng mặt đất, xây dựng hạ tầng ngầm của căn cứ tàu sân bay vượt xa vịnh Á Long. Việc hoàn thành hạ tầng ngầm tàu sân bay cũng cơ bản cần 8 - 9 năm, gần như tương đồng với chu kỳ chế tạo tàu sân bay.

Trung Quốc trang bị tàu khu trục thế hệ mới Type 052D đầu tiên cho Hạm đội Nam Hải

Ở căn cứ tàu sân bay còn chưa phát hiện việc thi công hạ tầng sửa chữa tàu thuyền, điểm này rất quan trọng. Giả thiết tàu sân bay nội địa đầu tiên chế tạo ở Đại Liên, triển khai ở căn cứ đảo Hải Nam, ít nhiều đã phá vỡ quy mô chế tạo, triển khai tàu chiến Hải quân Trung Quốc sau năm 2000.

Trong các tàu chiến mặt nước của Hải quân Trung Quốc, tàu khu trục tên lửa Type 051C thường chế tạo ở Đại Liên thì triển khai cho Hạm đội Bắc Hải, còn đa số tàu chiến của Hạm đội Đông Hải và Hạm đội Nam Hải do nhà máy đóng tàu ở Thượng Hải và Quảng Châu chế tạo.

Tàu chiến mặt nước do nhà máy đóng tàu Đại Liên sản xuất lấy máy hơi nước, nồi hơi làm hệ thống đẩy, còn tàu chiến mặt nước do nhà máy đóng tàu Thượng Hải sản xuất lấy tua-bin chạy ga làm hệ thống đẩy.

Sau khi một loại tàu chiến mặt nước được tiến hành sản xuất quy mô lớn, cục diện này mới phá vỡ, chẳng hạn tàu Type 054A đã triển khai ở Hạm đội Bắc Hải, tàu khu trục tên lửa lớp Lữ Đại trước kia cũng đã triển khai cho 3 hạm đội lớn.

Biên đội tàu sân bay Liêu Ninh trên Biển Đông vào tháng 12 năm 2013

Nếu tàu sân bay sản xuất ở Đài Liên, triển khai ở đảo Hải Nam, thuộc Hạm đội Nam Hải, thì vấn đề sửa chữa sẽ phức tạp hơn tàu sân bay Liêu Ninh, trong khi đó tàu sân bay Liêu Ninh triển khai ở gần Đài Liên, có thể vào nhà máy sửa chữa bất cứ lúc nào.

Một khi triển khai ở đảo Hải Nam, có khả năng phải xây dựng ụ, bệ tàu sửa chữa đơn giản, tiến hành sửa chữa đơn giản, độc lập, nếu không, những rắc rối tàu sân bay thời đại Liên Xô sẽ tái hiện, nguyên nhân 5 tàu sân bay Liên Xô đều tương đối "đoản mệnh" là ở địa điểm triển khai, quá xa nhà máy cũ, vấn đề nhỏ không được sửa chữa kịp thời.

Kế tiếp là xây dựng sân bay đất liền cho máy bay tàu sân bay. Hình ảnh vệ tinh năm 2013 cho thấy, ở toàn bộ đảo Hải Nam còn chưa phát hiện dấu hiệu xây dựng sân bay hàng không hải quân mới, điều này ít nhiều là kỳ lạ.

Trong tình hình bình thường, lực lượng máy bay của hạm đội tàu sân bay thứ hai mới phải có sân bay trên đất liền riêng, 24 kho chứa máy bay J-15 và cơ sở huấn luyện, bộ tư lệnh tương ứng. Động thái năm 2013 còn chưa bắt đầu xây dựng cho thấy, mặc dù khởi công trong năm nay, việc hoàn thành cũng phải mất 5 - 6 năm. Khi đó, việc sản xuất lô máy bay chiến đấu J-15 thứ hai với 24 chiếc cũng phải kết thúc.

Tàu ngầm lớp Kilo Nga, Trung Quốc đã mua 12 chiếc, Việt Nam đặt mua 6 chiếc.