Thách thức lập trường của Trung Quốc đòi Washington không được can thiệp vào các cuộc tranh chấp ở Biển Đông, Đại sứ Goldberg khẳng định, Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc đảm bảo sự tự do đi lại ở các khu vực biển giàu tài nguyên ở Châu Á và rằng những cuộc xung đột cần phải được giải quyết bằng biện pháp hoà bình mặc dù Mỹ không có liên quan đến những cuộc tranh chấp đó.

Mỹ cùng với các quốc gia phương Tây bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc đơn phương áp đặt các quy định đánh bắt cá ở Biển Đông. Đây là nơi Bắc Kinh đang nhăm nhe đòi chủ quyền đối với gần như toàn bộ khu vực biển này. Trước đó, Trung Quốc còn đơn phương tuyên bố thành lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông, bao gồm cả khu vực quần đảo tranh chấp với Nhật Bản.

“Chúng tôi bác bỏ những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi thực tế trên mặt đất, trên không hay trên biển. Chúng tôi không đứng về bên nào trong các cuộc tranh chấo lãnh thổ nhưng chúng tôi quyết bảo vệ các nguyên tắc của mình", ông Goldberg nhấn mạnh tai một cuộc họp báo với các phóng viên nước ngoài ở Philippines.

“Tham vấn với các nước láng giềng, thực hiện nghiêm chỉnh bộ quy tắc ứng xử, tôn trọng tự do hàng hải nên là nguyên tắc của thế kỷ 21”, Đại sứ Mỹ nói thêm.

Biển Đông là nơi đang chứng kiến các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải nóng bỏng giữa Trung Quốc với một loạt nước láng giềng Đông Nam Á gồm Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Vùng lãnh thổ Đài Loan.

Manila hồi đầu năm ngoái đã chính thức đưa vụ tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông ra toà án quốc tế. Nói về diễn biến này, Đại sứ Goldberg tuyên bố, Washington ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực của các nước, trong đó có Philippines – đồng minh chính của Mỹ, trong việc “giải quyết các tranh chấp thông qua biện pháp ngoại giao và tiến trình pháp lý được quốc tế công nhận”.

Trung Quốc lại nhăm nhe gây náo động ở Biển Đông?

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông, một sĩ quan quân đội cấp cao của Trung Quốc mới đây tuyên bố, việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không ở Biển Đông là cần thiết đối với lợi ích quốc gia của Trung Quốc. Phải chăng Bắc Kinh lại nhăm nhe tìm cách lập vùng phòng không ở Biển Đông? Diễn biến này nếu xảy ra sẽ gây náo động ở vùng biển vốn đang được xem là một trong những điểm nóng nhất trên toàn cầu.

Đại tá Li Jie – một nhà nghiên cứu cấp cao và cũng là một sĩ quan trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa, hôm 22/2 đã nói: “Việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không khác ở Biển Đông là cần thiết đối với lợi ích quốc gia lâu dài của Trung Quốc”.

Những phát biểu trên của ông Li dường như không nhất quán với một tuyên bố được Bộ Ngoại giao Trung Quốc được đưa ra cách đây không lâu, trong đó cơ quan này bác bỏ một thông tin từ báo chí Nhật Bản cho rằng Trung Quốc đang chuẩn bị thành lập một vùng nhận diện phòng không ở Biển Đông. Tuy nhiên, tuyên bố mới nhất của ông Li đã mở ra khả năng Trung Quốc có thể sẽ lập vùng phòng không ở Biển Đông trong tương lai.

Ban đầu khi đơn phương tuyên bố thành lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông, giới chức Trung Quốc đã dễ dàng thừa nhận họ có ý định thành lập một vùng nhận diện phòng không khác ở các khu vực khác trong tương lai.

Tuyên bố của Đại tá Li được đưa ra trong bối cảnh Tướng James Fanell – Giám đốc phụ trách chiến dịch thông tin và tình báo của hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, vừa đưa ra một báo cáo, trong đó nói rằng Trung Quốc đang chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh chớp nhoáng và sắc bén nhằm chiếm quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông. Cũng trong báo cáo này, ông Fanell dự đoán Trung Quốc sẽ thiết lập vùng phòng không ở Biển Đông muộn nhất vào năm 2015. Ông Li cho rằng, dự đoán trên của Mỹ là một nỗ lực nhằm ngăn chặn việc Bắc Kinh thiết lập vùng phòng không ở Biển Đông.

Lầu Năm Góc sau đó đã lên tiếng tách biệt quan điểm của cơ quan này với những ý kiến mà ông Fanell đưa ra ở trên, nói rằng đó chỉ là quan điểm cá nhân.

Tuy nhiên, theo ông Li, phản ứng của Lầu Năm Góc với những phát biểu của ông Fanell chỉ là một bước đi chiến thuật của Mỹ. “Đó là chiến lược ngoại giao điển hình của Washington. Mỹ rất quan ngại về những căng thẳng đang diễn ra ở Biển Đông hiện nay bởi điều đó có liên quan đến lợi ích chiến lược của họ”, ông Li đã nói như vậy.

Nhiều quan chức khác của Mỹ cũng từng chia sẻ nỗi quan ngại về việc Trung Quốc lập vùng phòng không ở Biển Đông. Mới đây, hồi tháng 12 năm ngoái, Ngoại trưởng John Kerry từng phát biểu: “Hiện nay, tôi quan ngại sâu sắc về thông báo của Trung Quốc về việc thiết lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông. Vùng phòng không này không nên được thực hiện và Trung Quốc nên kiềm chế không có những hành động đơn phương tương tự trong khu vực, đặc biệt là ở Biển Đông”.