Lang thang mấy ngày ở khu vực cửa khẩu Móng Cái, ông Hà hiểu rằng nếu không tìm được đúng các đối tượng chuyên nghề "dẫn đường" thì việc sang Trung Quốc tìm con sẽ khó thành.

Lân la hỏi chuyện những người hành nghề cửu vạn và xe ôm, ông được họ giới thiệu cho một người đàn ông Trung Quốc sang Việt Nam làm ăn. Người này đòi ông Hà phải trả công 5 triệu đồng mới dẫn đi. Cũng không biết có tìm được con hay không nhưng ông Hà cứ liều một phen xem sao.

Hết đi xe ôm rồi lại lên ôtô, cuối cùng ông Hà cũng đến được bến xe Phòng Sình, tỉnh Quảng Tây. Còn lại một mình, ông Hà chỉ còn biết cầm địa chỉ của bà San trên tay, giơ trước mặt những người gặp. Rất lâu sau, ông gặp được người Việt Nam, ông phấn khởi, tay bắt mặt mừng, hỏi thăm về bà San.

Những người phụ nữ này chỉ ông tới một quán cháo ở gần bến xe. Đó chính là nhà bà San. Ông Hà mừng quá, thở phào nhẹ nhõm vì tìm được bà San, đồng nghĩa với việc ông sẽ gặp được con gái Hà Thị Kim Lựu.

Sau ít phút thì bà San về. Bà bảo từ ngày viết thư cho ông Hà, thỉnh thoảng bà lại ra cửa khẩu từ sáng sớm để đón ông Hà, dù rằng hai người chẳng biết mặt nhau. Gặp những người Việt Nam đi buôn bán gần vùng biên, bà nhờ họ nếu thấy có người như ông Hà đi tìm con thì đưa tới nhà bà giúp, bà San sẽ trả tiền xe đi đường.

Thấy ông Hà sốt ruột vì chưa thấy con gái, bà San vỗ vai: "Bác yên tâm, cháu Lựu cũng ở gần đây thôi. Chuyện dài nên bác cứ nghỉ ngơi, em sẽ kể cho bác nghe". Cuộc đời bà San cũng đầy nỗi truân chuyên.

Bà cũng có con gái bị bọn buôn người lừa bán sang Trung Quốc. Một mình bà quyết tâm đi tìm. Có ngờ đâu chính bà cũng rơi vào tay những kẻ bất lương. Chúng vờ dẫn bà đi tìm con rồi lừa bán bà cho những kẻ buôn người nơi đất khách. Sau này, khi đã tìm được con gái, bà được thông gia cho bán hàng tại quán cháo này để nuôi đứa cháu ngoại 14 tuổi do bố mẹ chúng đi làm ăn xa.

Những năm lang bạt nơi đất khách, bà San đã chứng kiến nhiều cảnh phụ nữ Việt Nam, từ những cô gái mới lớn đến cả những người phụ nữ trung niên bị bọn xấu lừa sang đây. Người may mắn được chúng bán làm vợ, người xấu số bị chúng bán vào nơi ô nhục, không biết bao giờ mới được tự do đi ra ngoài đường chứ chưa nói đến chuyện tìm về quê hương.

Một ngày, có hai người phụ nữ dẫn theo hai đứa nhỏ vào quán của bà San. Không hiểu họ nói với nhau chuyện gì mà người phụ nữ trẻ quỳ xuống van xin người kia để cô giữ lại hai đứa con. Đó chính là Hà Thị Kim Lựu.

Bà San lân la hỏi chuyện, cô Lựu khóc lóc kể bị người phụ nữ đi cùng tên là Hà rủ về Việt Nam. Cô lấy trộm tiền của chồng, dắt theo 2 con trai, lớn 3 tuổi, nhỏ mới được 6 tháng. Không ngờ, trên đường đi, người phụ nữ tên Hà kia lột sạch tiền của Lựu và bắt cô phải bán nốt hai đứa con lấy tiền mới đưa về Việt Nam.

Lựu khóc lóc van xin chị ta thương tình máu mủ, dù chịu khổ thế nào cũng đừng bắt Lựu phải bán con nhưng thị Hà cương quyết không nghe. Thị dọa nếu không bán con, thị sẽ đưa Lựu vào lầu xanh.

Nghe câu chuyện, bà San thương Lựu lắm. Bà chỉ vào mặt Hà mắng "đồ bất nhân" và giữ mẹ con Lựu ở lại. Bà hỏi han gia cảnh của Lựu rồi quyết định viết thư gửi cho ông Hà bố chị.

Nhưng do hoàn cảnh của bà San cũng rất khó khăn nên trong lúc chờ ông Hà Như Hà sang đón con, bà San gả tạm Hà Thị Kim Lựu cho một người đàn ông tên là Lềnh Chiều Hy, 48 tuổi ở gần đó.

Lềnh Chiều Hy có vợ đã mất, có 3 con đã trưởng thành, hoàn cảnh kinh tế cũng khá giả. Bà San ra điều kiện với Lềnh Chiều Hy phải chăm sóc hai đứa con của Lựu và đối xử tử tế với cô. Bà cũng động viên Lựu yên tâm chờ đến ngày cha cô sang đón về nước.

Để ông Hà nghỉ ngơi, buổi chiều, bà San thuê xe chở ông đến nhà con gái. Gặp bố, Hà Thị Kim Lựu mừng quá, hai cha con ôm nhau khóc. Lựu kể cho bố nghe cuộc đời tủi nhục từ khi bị lừa bán sang Trung Quốc.

Hà Thị Kim Lựu (bên phải) cùng em gái út sau khi về Việt Nam.

Sau khi bọn buôn người đưa em gái Hà Thị Kim Liễu đi bán trước, 3 ngày sau, chúng cũng đưa Hà Thị Kim Lựu đi nốt. Người chồng mà Lựu bị gả bán họ Trần, đã 53 tuổi. Phải chung sống với người đàn ông đáng tuổi bố mình, lại không có tình cảm, bất đồng ngôn ngữ, ngày nào Lựu cũng khóc. Chồng Lựu lại là người vũ phu, thấy cô khóc nhiều, ông ta chửi mắng và đánh đập Lựu thậm tệ.

Không chịu nổi sự đối xử thô bạo ấy, một hôm nhân lúc chồng đi vắng, Lựu bỏ nhà đi. Nhưng không biết đường, không biết tiếng, trong túi lại chẳng có tiền, đến tối, khi Lựu vẫn lang thang trong phố huyện thì bị người nhà chồng phát hiện, lôi cô về nhà. Người chồng già chửi đánh cô không tiếc tay. Ông ta còn mang con dao  phay ra, dắt Lựu ra bậc cửa làm điệu bộ cho cô hiểu, nếu còn bước chân qua cửa sẽ dùng dao chặt đứt chân cô.

Sau lần ấy, Lựu sợ quá không dám bỏ đi nữa. Lần thứ 2 bỏ trốn, thật không may cho Lựu khi cô vừa ra khỏi làng thì bị chồng đi tìm, bắt được. Một trận mưa đòn lại dội lên cô gái bất hạnh. Hai lần trốn không thành, lại bị đánh đập dã man nên Lựu đành cam chịu cuộc sống với người chồng bất đắc dĩ này. Cô bị ép buộc phải sinh con cho chồng.

Tháng 2/1998, Lựu sinh đứa con trai đầu lòng, đặt tên là Trần Hinh Lùng. Năm 2000, cô sinh con trai thứ 2 là Trần Hinh Sình. Những tưởng khi có con, người chồng sẽ yêu thương cô hơn nhưng ngược lại, Lựu vẫn bị chồng thượng cẳng chân hạ cẳng tay nếu cô làm ông ta không vừa lòng.

Nhiều lúc ôm con, Lựu khóc ròng, thương cho số phận hẩm hiu của mình, thương cho hai đứa con bé bỏng. Lựu muốn bỏ đi nhưng vì các con, cô đành nuốt nước mắt ở lại.

Cho đến một ngày, Lựu gặp thị Hà. Hà cũng lấy chồng cùng làng với Lựu và thường xuyên qua lại Việt Nam. Biết ý định Lựu muốn về quê, thị Hà ngon ngọt hứa hẹn sẽ đưa cô về tận nhà.

Một hôm, nhân lúc chồng đi vắng, Lựu lấy trộm của chồng 500 nhân dân tệ để đi đường rồi bồng hai đứa con đi theo thị Hà mà không biết rằng mình lại rơi vào cạm bẫy của một kẻ buôn người mới. Nếu không gặp được bà San, cuộc đời Lựu bây giờ sẽ không biết trôi về đâu.

Tối ấy, gặp chồng Lựu, ông Hà Như Hà nói chuyện xin cho con gái về quê chơi. Sợ Lựu không quay về nên Lềnh Chiều Hy - chồng Lựu chỉ đồng ý cho Lựu đi một mình và hạn trong vòng 5 ngày phải trở về.

Hôm sau, hai cha con ông Hà lên đường. Đi mất 2 ngày mới về được đến quê. Lựu chỉ được ở nhà 1 ngày gặp gỡ mọi người, hôm sau lại cùng ông Hà lên đường. Thêm 2 ngày đi đường, đến ngày thứ 5, ông Hà trao con gái cho Lềnh Chiều Hy rồi quay về Việt Nam.

Một năm sau, lấy lý do cai sữa, Lựu tìm cách gửi đứa con nhỏ về Việt Nam cho bố mẹ nuôi và một năm sau đó, năm 2003, Lựu đưa nốt đứa con lớn về ở hẳn Việt Nam, khép lại những ngày đau buồn trong quá khứ.

Vợ chồng ông Hà cũng đã tháo ảnh của Lựu trên bàn thờ xuống. Nhưng còn bức ảnh của Hà Thị Kim Liễu thì vẫn còn ở đó. Mỗi lần nhìn lên ảnh của Liễu, bà Đinh Thị Lán lại khóc ngất đi