Theo ông Huy, ngành cà phê VN năm tới có thể gặp nhiều khó khăn, do ảnh hưởng của thời tiết, thị trường cung - cầu... Sản lượng có thể giảm, dự kiến niên vụ năm 2009 - 2010 giảm khoảng 10 - 15%, đạt khoảng 1  triệu tấn so với niên vụ 2008 - 2009 là 1,2 triệu tấn.

- Vậy theo ông đâu là nguyên nhân của sự sụt giảm này ?

Nguyên nhân của sự sụt giảm sản lượng này là do hiện nay tỷ lệ cây cà phê già cỗi chiếm gần 20% khiến năng suất giảm. Bên cạnh đó, khủng hoảng kinh tế làm nông dân gặp nhiều khó khăn về vốn, nên chăm sóc cây cà phê kém hơn vụ trước. Ngoài ra, cũng còn nguyên nhân nữa là thời tiết, điều này sẽ tác động khá lớn đến sản lượng cà phê niên vụ tới.

Tuy nhiên, theo tôi, giảm số lượng là một chuyện, nhưng chuyện quan trọng hơn là chất lượng cà phê, nếu thu hoạch trúng vào mùa nắng, thời tiết tốt sẽ đạt chất lượng cao hơn. Năm ngoái, do ảnh hưởng của thời tiết mưa nhiều nên hạt đen nhiều, ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm khiến giá giảm. Năm nay, giá cà phê đạt khoảng 1.400 - 1.500 USD/tấn, hiện các DN rất quan tâm tới tình hình tỷ giá USD, đến giờ này cũng khó khẳng định tỷ giá nằm ở mức độ nào, bởi vì nó còn phụ thuộc vào sự phục hồi của nền kinh tế thế giới.

- Vừa qua Hiệp hội Cà phê có gửi công văn tới các bộ, ngành đề nghị hỗ trợ các DN cà phê về lãi suất ngân hàng. Ông đánh giá thế nào về vấn đề này ?

Theo tôi, VN không thể kiểm soát được giá cà phê xuất khẩu vì nó ảnh hưởng tới tình hình vụ mùa. Đặc biệt là hiện nay các quỹ đầu cơ rất mạnh, họ điều tiết giá theo quy luật khi mua vào thì lên, khi xả ra thì giá xuống. Chúng ta đã có các biện pháp nhưng hiệu quả chưa cao. Theo tôi, mô hình Brazil đang thực hiện là rất tốt,  hiện nay Brazil có quỹ hỗ trợ ngành cà phê, Chính phủ có quyền chọn bán, giữ được hàng, điều này VN chưa làm được. Việc Hiệp hội đề nghị Nhà nước hỗ trợ lãi suất cho một số DN mua để dự trữ cà phê cho đến giờ theo tôi được biết chưa có kết quả, một số ngân hàng cũng không muốn làm điều đó.

Để giải quyết vấn đề, theo tôi, phần hỗ trợ trực tiếp cho nông dân tốt hơn là cho DN,  ngân hàng cho họ vay bằng thế chấp hiện vật là cà phê của nông dân. Các DN nên sử dụng công cụ quản lý rủi ro thật hiệu quả, VN còn trống ở chỗ này.

- Bài học hồi đầu năm, giá cà phê của VN bị các quỹ đầu cơ làm giá vẫn còn hiển hiện trước mắt. Đến thời điểm này các DN cà phê đã chuẩn bị những gì cho niên vụ tới đề tránh lặp lại tình trạng trên ?

Chúng tôi đã rút kinh nghiệm vấn đề này. Năm nay, Hiệp hội Cà phê cũng như câu lạc bộ cà phê đã khuyến cáo: Các DN nên hạn chế bán ra, có nghĩa là nhu cầu mua đến đâu thì bán đến đó chứ không bán ồ ạt như năm ngoái. Nên cho nông dân vay tiền trên mức hiện vật của họ. Ví dụ họ có 1 tấn, giá trị trên 25 triệu đồng thì họ có thể vay cao hơn, cho nông dân vay tốt hơn là DN.

- Là người có nhiều kinh nghiệm trong XK cà phê, ông có lời khuyên gì cho các DN trong thời điểm này ?

Theo tôi, để kinh doanh an toàn, điều quan trọng nhất là các DN phải nắm bắt được diễn biến thị trường và các quỹ đầu cơ. Điểm yếu của các DN XK cà phê hiện nay là không dự đoán được sự lên xuống của thị trường, đồng thời không đánh giá được sản lượng và tình hình thực tế cung, cầu trên thế giới, việc bán hàng theo các chỉ dẫn của các quỹ đầu cơ sẽ không có lợi.

Tôi cho rằng, Nhà nước nên hỗ trợ DN, nhất là vấn đề tỷ giá USD, để các DN XK cà phê có thể tính toán dài hạn, ổn định trong XK cà phê. Bên cạnh đó,ngân hàng nên nghiên cứu quản lý ngoại tệ để hỗ trợ các DN XK cà phê...

- Xin cảm ơn ông !