Mặt trái của triết lý Troussier

So với trận gặp Philippines, HLV Philippe Troussier chỉ có 1 sự thay đổi, đó là trung vệ Quế Ngọc Hải trở lại trung tâm hàng thủ thay cho Bùi Hoàng Việt Anh. 10 vị trí còn lại được giữ nguyên, cho thấy niềm tin của nhà cầm quân người Pháp vào đội hình đã lấy 3 điểm ở lượt ra quân. Đây là lực lượng có sức trẻ với Minh Trọng (22 tuổi), Thái Sơn (20 tuổi), Tuấn Tài (22 tuổi), đều đủ tuổi đá giải U.23 châu Á 2024. Thanh Bình (23 tuổi), Tuấn Hải (25 tuổi) cũng đều được tin tưởng ở những vị trí quan trọng. Nhóm cầu thủ giàu kinh nghiệm trong danh sách thi đấu gồm thủ môn Đặng Văn Lâm, Ngọc Hải, Văn Thanh và Tuấn Anh được sử dụng để mang lại sự cân bằng trong đội hình.

Gặp đối thủ mạnh Iraq, đội tuyển VN lựa chọn cách chơi phản công. Nhưng thay vì chơi phòng ngự thụ động, các học trò ông Troussier tập trung giữ khoảng cách, thu hẹp cự ly đội hình nhằm bắt bài đường chuyền đối thủ, sau đó giành lại bóng và chuyển đổi trạng thái từ phòng thủ sang tấn công. Các cầu thủ được yêu cầu kiểm soát bóng, chuyền ngắn ở sân nhà để triển khai lối chơi mạch lạc. Việc chuyền dài và đẩy các chân sút như Tiến Linh, Văn Toàn vào thế phải tranh chấp tay đôi với hậu vệ Iraq hầu như không được sử dụng.

Tuy nhiên, trước lối đá áp sát nhanh, chơi cực rắn và tranh chấp tay đôi tốt của đội bóng đến từ Tây Á, đội tuyển VN liên tục mất bóng ở khu vực phòng ngự, mở ra cơ hội cho Iraq dứt điểm. Đội khách "thả lỏng" để trung vệ VN thoải mái cầm bóng, nhưng gây sức ép lập tức khi Tuấn Anh hoặc Thái Sơn nhận đường chuyền. Việc đẩy áp lực chủ động vào các tiền vệ để cắt đứt tuyến triển khai bóng của đội tuyển VN là đấu pháp của Iraq.

Các hậu vệ Tuấn Tài, Thanh Bình hay Văn Thanh chuyền ngắn bị hỏng khi nỗ lực tổ chức phản công từ phần sân nhà là "con dao hai lưỡi" của triết lý kiểm soát, mà đội tuyển VN trong suốt hiệp 1 phải gồng mình chống trả để tránh bàn thua. Ở trận này, cánh trái Iraq với Ali Jasim Elaibi liên tục khoét vào vị trí của Văn Thanh. Cầu thủ mang áo số 17 của Iraq di chuyển linh hoạt, có xu hướng bám sát biên để kéo giãn hàng thủ VN, mở khoảng trống cho các mũi chủ công xâm nhập khu vực 16 m 50. Tập trung tấn công ở cánh trái rồi bất ngờ chuyển hướng sang cánh phải hoặc trả ngược trung lộ là miếng đánh "tủ" của Iraq, nhưng may mắn cho chủ nhà khi các tiền đạo Iraq đều dứt điểm không hiệu quả.

Bài học

Dù hàng thủ bị đe dọa, nhưng HLV Troussier vẫn giữ nguyên quân số tấn công với những pha thay người "trực diện": rút cầu thủ nào ra khỏi sân, thì thay cầu thủ khác vào đá đúng ở vị trí ấy. Sự xuất hiện của Thanh Nhàn và Đình Bắc giúp đội tuyển VN có lực lượng cực trẻ trên sân. Trước áp lực của Iraq, ông Troussier vẫn kiên định với lối chơi kiểm soát bóng từ phần sân nhà. Các cầu thủ vẫn được yêu cầu triển khai bóng ngắn bất chấp áp lực.

Sức ép chồng chất với đội tuyển VN khi trung vệ Quế Ngọc Hải, người chơi chắc chắn nhất hàng thủ VN ở trận này, phải rời sân vì chấn thương. Đội tuyển Iraq gia tăng áp lực khi tung chân sút Mohanad Ali vào sân, rồi tấn công với cường độ cao ở hai biên với những quả tạt, căng ngang vào vòng cấm. Sức mạnh thể chất được đội bóng của HLV Jesus Casas Garcia tận dụng triệt để, dù tấn công bóng bổng hay bóng sệt, Iraq cũng chiến thắng ở phần lớn các pha tranh chấp tay đôi, nhất là khi HLV Troussier chủ trương tung vào sân những cầu thủ kỹ thuật khéo léo nhưng nhỏ người như Thành Long, Văn Khang, Thanh Nhàn. Bàn thua ở giây cuối cùng sau pha băng vào đánh đầu của Mohanad Ali đánh dấu cách biệt về đẳng cấp mà đội tuyển VN chưa thể san bằng ở thời điểm này.

Tuy nhiên, điều đáng khích lệ ở đội tuyển VN là dù mắc nhiều sai sót cá nhân trong phát triển bóng hay kèm người, nhưng các học trò của HLV Troussier chơi rất nỗ lực để sửa sai cho nhau. Trong đó tiêu biểu là pha bóng Thanh Bình mắc lỗi để đối thủ qua người, nhưng đã lùi về xoạ‌ּc bóng để "chuộc lỗi". Khoảng trống kinh nghiệm của đội tuyển VN được khỏa lấp phần nào bằng lối chơi áp sát, tích cực, khiến Iraq không thể triển khai tấn công mạch lạc. Trận thua này giúp HLV Troussier cùng học trò có thêm bài học, nhằm chuẩn bị tốt hơn cho những trận đấu sắp tới ở vòng loại World Cup 2026, trước mắt là 2 cuộc so tài với Indonesia vào tháng 3.2024.

Thua 0-1, đội tuyển VN đứng nhì bảng sau 2 lượt với 3 điểm, còn Iraq đứng đầu với 6 điểm tuyệt đối. Ở trận đấu còn lại, Indonesia hòa Philippines với tỷ số 1-1. Kết quả thất vọng trên sân Rizal Memorial khiến thầy trò HLV Shin Tae-yong giậm chân ở vị trí cuối bảng với 1 điểm, bằng Philippines nhưng xếp sau do kém hiệu số bàn thắng bại.