Theo tờ Vz.ru, một trong những khu vực phòng thủ kiên cố quan trọng của Quân đội Ukraine, khu công nghiệp Avdeevka gần Donetsk, đột nhiên bị quân đội Nga đe dọa bao vây. Vì một số lý do, cuộc tấn công của Nga vào khu vực này là một bất ngờ lớn đối với Quân đội Ukraine.

Kể từ năm 2014, Quân đội Ukraine đã đào hàng km đường hầm tại Nhà máy hó‌a chấ‌t và than cốc Avdeevka, đặt mìn và xây dựng hầm bê tông dưới lòng nhà máy; ngay cả bê tông đặc biệt cũng được nhập khẩu. Tất cả những điều này đã biến Avdiivka thành một cứ điểm mạnh hơn nhiều so với Mariupol.

Mặc dù được coi là “cái gai”, nhưng Quân đội Nga không thể tràn ngập được khu vực kiên cố này ngay lập tức vào năm 2022. Kể từ đó, Avdeevka được coi là hướng tấn công không mấy hứa hẹn; thậm chí từ đây, các trận địa pháo thường xuyên nã đạn vào “thủ đô Donetsk” của nước cộng hòa tự xưng Donetsk (DPR).

Nhưng mọi thứ thay đổi vào lúc 5 giờ sáng ngày 10/10/2023, khi hơn 200 nòng pháo (trong đó có cả pháo nhiệt áp hạng nặng) nổ súng vào các vị trí phòng ngự của quân Ukraine tại Avdeevka với sức hủy diệt khủng khiếp.

Góp sức cùng pháo binh là các cuộc tấn công được thực hiện bằng bom lượn có điều khiển hạng nặng FAB-500 và FAB-1500. Đây là một loại vũ khí có sức tàn phá khủng khiếp, nhằm mục đích phá hủy các hệ thống hầm ngầm. Trước đây, không quân Nga gần như chưa bao giờ được sử dụng trên mặt trận này.

Sau màn hỏa lực tấn công dữ dội, cứ điểm Avdeevka bị bao phủ trong màn khói đen dày đặc trong nhiều ngày. Nhưng vì không có sự tiến công của các đơn vị trên mặt đất, nên cuộc tấn công vào boongke chỉ diễn ra bằng các màn hỏa lực đấu pháo liên miên.

Và rồi đột nhiên, vào rạng sáng ngày 10/10, các đơn vị Ukraine bắt đầu rút lui ra ngoài thành phố. Tại khu vực vi quận 9 - đây là khu dân cư của Avdeevka với những tòa nhà cao tầng gần sân bay Donetsk và làng Opytnoye - sự hoảng loạn bắt đầu trong hàng ngũ của quân Ukraine.

Các đơn vị tấn công của Nga (trong đó nổi bật là Storm Z và các đơn vị được thành lập trên cơ sở Quân đoàn 1 Donetsk, bao gồm cả trung đoàn “Somalia”) ngay lập tức chiếm được hai trong số ba tuyến chiến hào đầu tiên của Ukraine và một số khu vực kiên cố.

Ở phía tây bắc Avdeevka, ngang tầm nhà máy than cốc là đống phế thải chính, còn được gọi là điểm cao 260, đã bị quân Nga tràn ngập. Đây là vị trí chính, mà từ đó không chỉ khống chế khu vực nhà máy và trung tâm thành phố, đồng thời cũng uy hiếm con đường tiếp tế duy nhất cho quân đồn trú của Ukraine ở Avdeevka.

Tiếp đến các đơn vị trinh sát của Nga đã tiếp cận vùng ngoại ô của ngôi làng nhỏ Berdychi, nằm cách nhà máy than cốc vài km về phía tây bắc. Cùng lúc đó, các trinh sát băng qua đường sắt và quân Ukraina đã không còn có thể sử dụng nó như một tuyến phòng thủ nữa.

Mặc dù làng Berdychi chưa bị quân Nga tràn ngập, nhưng việc họ tiếp cận khu vực này đã tạo ra những điều kiện tiên quyết cho hoạt động bao vây toàn bộ Avdeevka. Đến tối 10/10, các trận đánh tại bãi thải Nhà máy luyện than cốc Avdeevka vẫn tiếp tục. Điều đáng chú ý là bãi thải này nhiều năm không thể chiếm được, mà giờ đây quân Nga chỉ xử lý trong vài chục phút.

Ở khu vực sườn phía nam Andreevka, các mũi tấn công của quân Nga vào vị trí tiền phương quân Ukraine tại Vodyanoye và Opytny chậm hơn, vì những lý do khách quan; đặc biệt là những bãi mìn dày đặc của Ukraine và những công sự chiến đấu ngầm.

Nhưng trong phạm vi 600 mét đến vị trí phòng ngự phía trước của Ukraine tại Tonenkoye và con đường tiếp tế cho Avdeevka đi qua làng Orlovka cách đó khoảng một km, hiện đã đã nằm dưới sự kiểm soát hỏa lực của quân Nga. Hình thái này tương tự như việc lực lượng Wagner của Nga bao vây Bakhmut.

Trước tình huống diễn biến nhanh, Quân đội Ukraine bắt đầu khẩn trương chuyển lực lượng dự bị cuối cùng từ các lữ đoàn 93, 41 và 88 sang hướng Avdeevka. Nhưng đến giữa ngày 15/10, các con đường tới Avdeevka đã bị cắt và Quân đội Ukraine không thể tổ chức phản công.

Như vậy có thể đánh giá Quân đội Nga đã thành công vây ép vào hai bên sườn của cứ điểm Avdeevka. Mặc dù không có cuộc tấn công trực diện nào được thực hiện tại các khu vực phòng ngự của quân Ukraine, nhưng hỏa lực buộc quân Ukraine phải rút dần lực lượng. Đồng thời quân Nga vẫn chưa đưa lực lượng dự bị vào chiến đấu.

Hiện lực lượng chiến đấu chính của Nga tại Avdeevka và khu vực xung quanh chỉ được thực hiện bởi lực lượng của dân quân Donetsk thân Nga (hiện đã sáp nhập vào Quân đội Nga) và các đơn vị pháo binh. Nhưng việc quyết tâm của Nga nhổ “cái gai” Avdeevka, khiến giới quan sát chú ý đến việc thay đổi chiến lược của Nga.

Tuy nhiên việc thành công của Nga gần Avdeevka vẫn rất nhỏ và bước ngoặt cuối cùng tại đây vẫn chưa xảy ra. Quân Nga cần phải có chỗ đứng ở các vị trí phía tây, tây bắc thành phố và nhà máy than cốc. Diện tích của nhà máy gần như bằng khu dân cư của thành phố, trong đó ở Avdeevka gần 2/3 là nhà dân.

Mục tiêu rõ ràng của Quân đội Nga ở Avdeevka là bao vây toàn bộ và tràn ngập cứ điểm này của Ukraine; biến nơi đây thành một Bakhmut thứ hai để tiếp tục tiêu hao quân Ukraine bằng hỏa lực pháo binh và không quân. Tuy nhiên để bao vây Avdeevka, quân Nga phải mất ít nhất hai tuần.

Cho đến nay, hoạt động của Quân đội Nga tại Avdeevka vẫn chỉ giống như các hoạt động mang tính chiến thuật. Nhưng với việc tập trung hỏa lực lớn, quân Nga có thể thay đổi mục tiêu chiến thuật dựa trên khả năng phòng ngự của Ukraine. Tuy nhiên việc đột phá vào một khu vực được Quân đội Ukraine đầu tư xây dựng 9 năm, chắc chắn không phải là việc đơn giản.