Hơn một tháng sau khi bất ngờ dừng phiên sơ thẩm xét xử ông Kiên cùng 8 đồng phạm, hôm nay, TAND Hà Nội mở lại phiên xử. bị cáo Trần Xuân Giá (cựu chủ tịch HĐQT ACB, đang bị ốm) không có mặt.

23 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích cho 9 bị cáo. Riêng ông Kiên mời 4 luật sư; các ông Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang và Lý Xuân Hải mỗi người có 3 luật sư.

8h30, chủ tọa Nguyễn Hữu Chính (Phó chánh án TAND Hà Nội) đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử, cho biết HĐXX đã triệu tập các bên liên quan vụ án là Ngân hàng ACB, Vietinbank, Công ty TNHH Đầu tư và kinh doanh siêu thị Á châu, công ty TNHH một thành viên thương mại và đầu tư Liên Á Châu.

TAND Hà Nội chấp thuận một số yêu cầu của ông Kiên về việc triệu tập đến phiên xử đại diện của Ngân hàng Nhà nước, Vụ Pháp chế và Vụ quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Vụ pháp chế (Bộ Công thương), Tổng cục thuế, Sở Kế hoạch đầu tư Hà Nội, Sở kế hoạch và đầu tư TP HCM. Về cá nhân, tòa triệu tập ông Cao Anh Tuấn (Phó tổng cục trưởng Tổng Cục thuế), Tống Quốc Đạt (Chánh Văn phòng Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Nguyễn Bích Lâm (Tổng Cục trưởng Tổng Cục thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cùng hai giám sát, thanh tra Ngân hàng nhà nước.

Tuy nhiên, phần thẩm tra sáng nay cho thấy chỉ có đại diện Tổng cục Thuế, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội và TP HCM đến tòa. Những cơ quan, cá nhân còn lại, theo đề nghị triệu tập của ông Kiên, đều vắng mặt.

Vài ngày trước phiên xử, một số luật sư đã đề nghị không cùm chân ông Kiên khi dẫn giải từ trại tạm giam đến toà. Hôm nay, yêu cầu đó đã được chấp nhận.

Huỳnh Thị Huyền Như (bị phạt chung thân trong vụ án khác) tiếp tục bị triệu tập tới tòa. Ảnh: Quý Đoàn

Theo cáo buộc, ông Kiên sở hữu gần 3,8% cổ phiếu của ngân hàng ACB, giữ chức Phó chủ tịch HĐQT trong 14 năm (1994-2008), Chủ tịch Hội đồng đầu tư ngân hàng ACB trong 9 năm (2003-2012). Trong thời gian này, ông thành lập 6 công ty gồm: Công ty Cổ phần phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam, Công ty cổ phần đầu tư Thương mại B&B, Công ty cổ phần tập đoàn tài chính Á Châu, Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội, Công ty cổ phần đầu tư Á Châu và công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội.

Theo cơ quan công tố, từ ngày 15/5/2007 đến ngày 3/8/2012, thông qua 6 công ty này, ông Kiên đã tổ chức kinh doanh không đúng với giấy phép khi mua bán cổ phần, cổ phiếu, vàng với tổng số tiền hơn 21.000 tỷ đồng.

6h40', đoàn xe dẫn giải các bị can vào tòa. Khoảng 20 cảnh sát bảo vệ an ninh tại cổng. Ảnh: Quý Đoàn

Ngoài kinh doanh trái phép, ông Kiên còn bị cáo buộc có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội (ACBI), thế chấp 20 triệu cổ phần Công ty cổ phần Thép Hoà Phát để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ tại ngân hàng ACB. Song với tư cách là chủ tịch HĐQT, ông Kiên đã chỉ đạo Trần Ngọc Thanh (Giám đốc ACBI), Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng) lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định về việc bán số cổ phần để tạo lòng tin với Công ty TNHH một thành viên Thép Hoà Phát làm công ty này tin số cổ phần này đang được ACBI quản lý, chưa chuyển nhượng và có tranh chấp. Do vậy, ngày 21/5/2012, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên thép Hòa Phát đã ký hợp đồng mua 20 triệu cổ phần này và chuyển 264 tỷ đồng cho Công ty ACBI.

Ở cáo buộc cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, ngoài ông Kiên còn có nhiều lãnh đạo cao cấp của ACB bị cho có liên quan. Theo VKS, ngày 22/3/2010, Thường trực HĐQT ACB gồm các ông Trần Xuân Giá (chủ tịch HĐQT), Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang (3 phó chủ tịch), Lý Xuân Hải (tổng giám đốc), Huỳnh Quang Tuấn (phó tổng giám đốc) cùng Nguyễn Đức Kiên ra quyết định về việc uỷ thác cho các cá nhân gửi tiền, ngoại tệ ở những tổ chức tín dụng. Từ ngày 27/6/2011 đến 5/9/2011, ông Hải đã uỷ quyền cho kế toán trưởng uỷ thác gần 720 tỷ đồng cho 19 nhân viên ngân hàng gửi tiết kiệm vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và Vietinbank chi nhánh TP HCM. Lãi suất ghi trong hợp đồng là 14% một năm, lãi suất thỏa thuận ngoài hợp đồng từ 3,7 đến 13% một năm.

Tuy nhiên, toàn bộ số tiền đã bị Huỳnh Thị Huyền Như (quyền trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank chi nhánh TP HCM) sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt, gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB.

VKS còn phát hiện trong thời gian nắm giữ vai trò quan trọng tại ngân hàng ACB, ông Kiên cùng các ông Trần Xuân Giá, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải đã thống nhất ban hành chủ trương mua cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và đầu tư cổ phiếu ACB gây thiệt hại gần 690 tỷ đồng. Các ông này bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm hình sự vì gây thiệt hại cho ngân hàng ACB hơn 1.400 tỷ đồng.

Theo truy tố, ông Nguyễn Đức Kiên, 50 tuổi, bị xử lý về 4 tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Trốn thuế, Kinh doanh trái phép. Các bị cáo Trần Xuân Giá, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải, Huỳnh Quang Tuấn bị truy tố về tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Riêng bị cáo Thanh và Yến về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.