Không đồng ý với văn bản trả lời trước đơn khiếu nại yêu cầu cải chính, xin lỗi, bồi thường, vì có những bài viết gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của mình, Đan Lê đã khởi kiện lên tòa án tờ báo đầu tiên viết bài sai sự thật về cô. Chúng tôi có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Phan Thị Hương Thuỷ, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Long, người bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Đan Lê về một số nội dung của vụ kiện.

Luật sư Hương Thủy

- Theo bà, ngoài việc khởi kiện, MC Đan Lê còn có biện pháp nào để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm?

- Luật báo chí quy định, ngoài việc khởi kiện tại tòa còn có thể lựa chọn biện pháp khiếu nại với cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí. Ngày 22/4 Đan Lê nộp đơn khởi kiện sau khi nhận được công văn trả lời khiếu nại ngày 9/4 của tờ báo, chỉ thừa nhận lỗi vì sử dụng hình ảnh chưa được đồng ý nhưng cho rằng không vi phạm Luật báo chí. Công văn này chỉ giải quyết khiếu nại đối với 2 bài báo ngày 24/3. Trong đơn của Đan Lê ngày 10/4 còn khiếu nại 4 bài báo đăng từ ngày 25 đến 26/3, đến nay chưa có văn bản trả lời.

- Căn cứ và nội dung khởi kiện của Đan Lê như thế nào?

- Đan Lê khởi kiện vì tờ báo chưa xác minh thông tin đã đưa những bài viết về một clip se‌ּx trôi nổi của Hàn Quốc, nhưng lại đặt ra nghi vấn có liên quan đến cô và đưa hình ảnh của cô vào bài viết này gây liên tưởng, hiểu lầm cho độc giả. 

Cô yêu cầu báo cải chính, xin lỗi theo quy định tại điều 9 Luật Báo chí và bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm theo quy định tại điều 611 Bộ luật Dân sự, trước mắt là 16,2 triệu đồng bù đắp tổn thất tinh thần.

Theo yêu cầu của tòa án, Đan Lê đang thu thập chứng từ bổ sung yêu cầu bồi thường số tiền thiệt hại thực tế do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm theo quy định của pháp luật, như: chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.  

- Tờ báo đã xin lỗi vì sử dụng hình ảnh không xin phép và khẳng định các bài viết là thiện chí nhằm mục đích bảo vệ Đan Lê. Vì sao MC này vẫn tiến hành khởi kiện?

- Đúng là trong văn bản trả lời việc khiếu nại, tờ báo có nhắc tới điều đó, nhưng cho rằng những bài viết được đăng tải là bảo vệ Đan Lê, mục đích đề nghị cơ quan chức năng sớm vào cuộc làm rõ vụ việc để trả lại công bằng cho cô.

Nhưng Đan Lê cho rằng báo đưa tin có mục đích xúc phạm danh dự, đăng thông tin không chính xác, chưa kiểm chứng, nhất là liên tục sử dụng hình ảnh của cô bên cạnh hình nhân vật nữ trong clip se‌ּx gây hiểu lầm cho độc giả. Một ví dụ, ngày 25/3 báo có bài “Vụ clip se‌ּx được nghi là của Đan Lê: Người “bị hại” cần được bảo vệ”. Nếu nói những bài đăng có dụng ý tốt, vậy sao lại để ngoặc kép ở chữ “bị hại”? Do đó báo cần xin lỗi, cải chính về những vấn đề này.

Theo quy định của Luật báo chí, Đan Lê có quyền khởi kiện trong trường hợp cơ quan báo chí không cải chính, xin lỗi hoặc cải chính, xin lỗi không đúng quy định pháp luật.

- Vì sao trong vụ kiện này có 3 bị đơn mà không phải là 2?

- Đan Lê khởi kiện đối với 3 bị đơn là tờ báo, Tổng biên tập báo và nhà báo M.X.N., tác giả bài viết đầu tiên về đoạn clip se‌ּx. Đây là đặc thù của vụ kiện báo chí, theo luật Báo chí cơ quan báo chí và nhà báo hoạt động theo pháp luật và chịu trách nhiệm về các hành vi mà Luật báo chí nghiêm cấm.

Ban đầu trong số 6 bài báo bị kiện, có một bài xác định được tác giả, 5 bài chưa xác định người viết nên theo quy định Tổng biên tập phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên trong buổi đối chất chiều 23/5, Trưởng ban biên tập báo điện tử, người được Tổng biên tập uỷ quyền đại diện tờ báo tham gia vụ kiện đã nhận trách nhiệm về các bài báo này. Vì vậy bị đơn vẫn là 3 nhưng có sự thay đổi, Tổng biên tập báo không còn là bị đơn mà thay vào đó là tác giả 5 bài báo còn lại.

- Quan điểm của các bên trong cuộc đối chất thế nào?

- Theo giấy triệu tập, dự kiến Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm tiến hành đối chất và hòa giải nhưng chỉ thực hiện được phần đối chất xung quanh nội dung 6 bài báo, do thời gian kéo dài đến hơn 17h30 nên hòa giải sẽ chuyển sang buổi khác. Bên nguyên đơn gồm Đan Lê, tôi và luật sư Nguyễn Thanh Hùng là người bảo vệ quyền lợi hợp pháp; phía tờ báo có Trưởng ban biên tập báo điện tử và nhà báo M.X.N.

Ban đầu, đại diện tờ báo chỉ thừa nhận viết 2 bài, còn lại là biên tập từ báo khác, nhưng chúng tôi đã chứng minh các bài dẫn từ báo khác đều đặt lại tiêu đề, biên tập lại, không đăng hết nội dung, lược tin để phù hợp với tiêu đề mới. Mặc dù vậy phía tờ báo vẫn giữ quan điểm cho rằng mục đích các bài là bảo vệ  Đan Lê. Quan điểm của chúng tôi cũng giữ nguyên như nội dung đơn khởi kiện.

Cuối buổi đối chất, đại diện tờ báo bày tỏ mong muốn hòa giải. Trưởng ban biên tập tờ điện tử nhiều lần đề nghị được gặp riêng Đan Lê vào một ngày thích hợp đề bàn về vấn đề này, đồng thời đề nghị luật sư tạo điều kiện giúp đỡ vì rất muốn giải quyết nhanh.  

Về phía tòa án cũng khuyến khích hai bên thỏa thuận hòa giải và đưa kết quả cho tòa ra quyết định công nhận để không phải mở phiên xét xử. Còn nếu không muốn tòa án can thiệp, Đan Lê có quyền rút đơn kiện để hòa giải ngoài tố tụng.

Dự kiến tuần sau nữa, tòa triệu tập các bên để hòa giải theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.

- Bà dự đoán kết quả hoà giải lần này thế nào?

- Đan Lê và cá nhân luật sư đều thể hiện quan điểm hòa giải bởi đó là một nội dung trong tố tụng dân sự cần được khuyến khích, nhưng phải có nguyên tắc, việc làm sai nên thừa nhận, sửa chữa.

Theo diễn biến căng thẳng của phiên đối chất kéo dài, cho thấy khó có thể hoà giải nếu phía bị đơn vẫn giữ quan điểm chỉ sai do sử dụng hình ảnh chưa xin phép, trong khi Đan Lê bức xúc vì báo sử dụng hình ảnh và các thông tin cá nhân của mình gắn vào các bài viết liên quan đến văn hoá phẩm đồ‌ּi trụ‌ּy, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam; gây liên tưởng, hiểu lầm cho độc giả, làm xấu đi hình ảnh của cô.