Đến khu trọ có gần 40 phòng của một chủ hộ ở thôn Bầu (xã Kim Chung, huyện Đông Anh), thật không ngờ công nhân ở đây lại phải sống thiếu thốn, mất vệ sinh như vậy. Phòng ở chật hẹp, ẩm thấp, vào mùa Hè thì nóng bức, rác thải chất đầy chỗ sinh hoạt tập thể của cả xóm. Nguồn nước ngầm ô nhiễm, trong khi công nhân trọ ở thôn Bầu, thôn Nhuế và thôn Hậu Dưỡng chủ yếu vẫn dùng nước giếng khoan được bơm trực tiếp mà không qua bể lọc nên quần áo thường bị ố vàng, bị ngứa, nổi mụn ngoài da... Loại "nước bẩn” này cũng làm cho các khu vệ sinh công cộng ở các dãy nhà trọ trở nên cáu bẩn, nhem nhuốc. Đa số công nhân được hỏi đều có chung ý kiến, rằng họ rất biết dùng nước giếng khoan là không an toàn, ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng để tiết kiệm mỗi tháng 20 đến 30 nghìn, họ chấp nhận dùng... nước bẩn!!! Em Trần Thị Hoa (Hiệp Hòa - Bắc Giang) hiện đang trọ ở đội 5, thôn Bầu cầm mấy bộ quần áo bị ố vàng ra than thở: "Dùng nước ở đây bẩn kinh khủng, chúng em không dám mua quần áo sáng màu, đặc biệt là áo trắng. Mấy bộ này rất đẹp, nhưng chỉ giặt vài lần là đã vàng hết, không thể mặc nổi. Em định chuyển đi chỗ khác nhưng lúc này rất khó tìm phòng trọ... ”

Có tận mắt nhìn thấy không gian sinh hoạt, nhất là bữa ăn của công nhân mới thấy hết cảnh sống trầy trật mà họ đang phải trải qua; phải đương đầu với sự leo thang của giá cả. Những thứ mà họ mua về dùng chủ yếu là rau, đậu, lạc, loại cá khô nhỏ... Các loại thực phẩm như thịt gà, thịt lợn, thịt bo... là những thứ xa xỉ với công nhân.

Với đồng lương ít ỏi, đa số công nhân phải giảm thiểu chi tiêu hết mức có thể. Người nào làm có thâm niên, lương khá thì cùng lắm mỗi tháng để ra được sáu, bảy trăm nghìn đồng. Những người lương thấp nhận đồng nào là tiêu hết. Chưa hết, công nhân ở đây còn lâm vào tình trạng đói thông tin, đói nước sạch, đói ăn (ăn không đủ chất)... Vào những ngày nghỉ, rất nhiều người đóng cửa ở nhà ngủ, không đi chơi để khỏi phải mất tiền chi phí phát sinh.

Nhiều hiểm họa rình rập

Lãnh đạo xã Kim Chung cũng thừa nhận, ngoài số dân trên địa bàn, số công nhân ở các địa phương khác đến thuê trọ ở ba thôn của xã lên đến 2,6 vạn người với hơn 9.000 phòng. Đó là chưa kể đến một số công ty có phòng ở cho công nhân thuê. Với số công nhân đông, phòng trọ nhiều, tình trạng rác thải sinh hoạt quá nhiều cộng với các nhà máy xả nước thải ra nguồn nước càng làm cho khu vực này trở nên ô nhiễm. Xã Kim Chung đã thành lập đội công nhân dọn vệ sinh, nhưng lực lượng này chỉ có 15 người, vì quá mỏng nên dù có nỗ lực đến mấy họ cũng không đáp ứng nổi công việc. Công nhân dọn vệ sinh căng mình ra trên địa bàn rộng, đông đúc nên có khu dân cư phải "giữ” rác sinh hoạt ở tại nhà đến bốn ngày mới có người đến dọn. Ông Nguyễn Văn Đỏ - Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã cảnh báo: "Vấn đề môi trường trong xã và môi trường ở các nhà trọ công nhân rất đáng báo động, chúng tôi chưa có cách gì khắc phục. Các phòng trọ là do chủ nhà tự xây, đa số sơ sài, không bảo đảm chất lượng. Nếu chủ nhà trọ không giám sát, quan tâm đến tình hình vệ sinh thì nguy cơ bệnh tật cho công nhân là rất cao”.

Công nhân ở các nhà trọ trong khu vực còn phải đối diện với một hiểm họa nữa, là khi dân số cơ học trong khu vực tăng cao, đồng nghĩa với mất an ninh trật tự trước các tệ nạn như nghiện hút, cờ bạc, đánh nhau, trộm cắp, lừa lọc... Phòng đã chật, cuộc sống công nhân đã khổ nhưng ở các khu nhà trọ, tình trạng mất cắp diễn ra liên miên. Ban đêm, quần áo ướt, giày, dép... nếu để ngoài cửa thì sáng hôm sau sẽ bị... bốc hơi. Không ít phòng trọ bị cưa khóa, lấy trộm tiền, đồ dùng. Phòng ở của nữ công nhân cũng thường bị kẻ lạ mặt "viếng thăm”...

Xin đừng… tăng lương

Bình thường lương thấp, cuộc sống khó khăn thì người lao động mong được tăng lương để cải thiện cuộc sống. Thế nhưng, công nhân ở nhiều KCN trong cả nước, đặc biệt ở KCN Bắc Thăng Long lại không muốn tăng. Đây là một nghịch lý phản ánh thực chất giữa mức lương mà công nhân được nhận so với giá cả thị trường. Vào đầu tháng 5-2011, khi Nhà nước có quyết định tăng lương tối thiểu thì giá cả nhiều mặt hàng đã "chạy trước” cả tháng trước đó. Đầu tháng 10-2011, lương tối thiểu lại được điều chỉnh thì đây lại là một mối lo mới. Bởi chỉ mới nghe tin sẽ tăng lương thì chủ nhà trọ đã "nhổ” giá phòng đồng thời nhiều mặt hàng thiết yếu khác cũng tăng.