Trong các tranh chấp thương mại với Nhật Bản, Pháp, Philippines và Hàn Quốc, Trung Quốc thường đè bẹp đối thủ bằng cách “tẩy chay ngoại giao” triệt để doanh nghiệp của các nước này và thể hiện thái độ thù nghịch công khai trên truyền thông.

Tuy nhiên, khi Mỹ áp thuế lên 34 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và đe dọa đánh thuế tiếp với 200 tỷ USD hàng hóa trong vòng 2 tháng nữa, do tầm quan trọng của các khoản đầu tư từ Mỹ và quan hệ song phương Mỹ - Trung, Trung Quốc chọn cách tiếp cận bình tĩnh hơn bằng việc cố gắng thu hút đầu tư.

“Kinh tế Mỹ có quy mô và quyền lực lớn hơn Nhật Bản hay Hàn Quốc. Do đó, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có tính chất độc đáo”, Max Zenglein, chuyên gia kinh tế trưởng của Học viện Merics tại Berlin, cho biết.

Thặng dư thương mại khổng lồ với Mỹ khiến Trung Quốc không thể đáp trả Mỹ thẳng tay, ông nhận xét. “Trung Quốc yếu thế hơn khi đối đầu với Mỹ, nên họ phải dùng chiến thuật khác”.

Các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc, dẫn đầu bởi Phó thủ tướng Lưu Hạc, tập trung tìm kiếm các đồng minh tiềm năng. Trung Quốc đưa ra các nhượng bộ đầu tư nhằm thu hút sự ủng hộ từ các quan chức Washington chủ trương hỗ trợ doanh nghiệp.

Thay vì đánh trực tiếp vào các công ty Mỹ, Bắc Kinh giúp đối thủ của các doanh nghiệp Mỹ tiếp cận thị trường tốt hơn. Trung Quốc thực hiện một loạt cải cách, hỗ trợ các tập đoàn châu Âu và Nhật Bản phát triển. Động thái này nhằm nhắc nhở các tập đoàn Mỹ về sức mạnh chia rẽ thị trường của Bắc Kinh.

Trung Quốc đề nghị trợ cấp 15 triệu USD cho Palestine và cải thiện quan hệ với Nhật Bản và Hàn Quốc. Bỏ qua những xung đột thương mại, Trung Quốc trước đó không hề gây khó dễ cho Tổng thống Donald Trump trong đàm phán hạt nhân với Triều Tiên.

“Thách thức của Trung Quốc là họ không có nhiều lựa chọn trong việc đáp trả thuế quan của Mỹ”, theo Kellie Meiman, chuyên gia thương mại của Hiệp hội McLarty tại Washington.

Bắc Kinh không muốn xua đuổi các nhà đầu tư nước ngoài hay mất những khoản đầu tư và khoản vay mà họ đang rất cần. Các công ty Nhật Bản và Hàn Quốc đã tránh xa Trung Quốc sau khi bị Bắc Kinh đè bẹp do tranh chấp thương mại. Ngay cả việc đáp trả thuế quan cũng có thể khiến lạm phát tăng vọt, gây thiệt hại cho Trung Quốc.

“Trông như đang tấn công Mỹ, thực tế Trung Quốc đang tự hại mình. Ba sản phẩm Trung Quốc chọn đánh thuế - đậu tương, máy bay và khoai tây, lại chính là những thứ chúng tôi cần nhất”, Shen Dingli, chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Fudan, Thượng Hải.

Một vài quan chức Trung Quốc vẫn muốn đưa ra các biện pháp đáp trả Mỹ mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại đa số giới chức nước này vẫn giữ thái độ bình tĩnh và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung chỉ được coi là vấn đề kinh tế đơn thuần, không phải là một cuộc chiến chính trị hay mối đe dọa quốc gia.