Theo tin từ Bloomberg, Bắc Kinh gọi động thái thương mại mới nhất của Washington là "hoàn toàn không thể chấp nhận được", đồng thời hối thúc các quốc gia khác cùng Trung Quốc bảo vệ tự do thương mại và chủ nghĩa đa phương. Trung Quốc cũng nói sẽ lên án Mỹ tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nhưng không nói rõ các biện pháp đáp trả sẽ là như thế nào.

"Trung Quốc bị sốc vì hành động của Mỹ", tuyên bố đăng ngày 11/7 trên website của Bộ Thương mại Trung Quốc có đoạn viết. "Để bảo vệ lợi ích cốt lõi của đất nước và người dân, Chính phủ Trung Quốc buộc phải đáp trả như đã từng làm".

Tuyên bố trên được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Mỹ công bố danh sách hàng nghìn sản phẩm Trung Quốc dự kiến bị áp thuế quan 10%, từ máy hút bụi, cần gạt nước xe hơi, cho tới thìa bạc và chổi lông. Tổng giá trị nhập khẩu vào Mỹ hàng năm của danh sách hàng Trung Quốc này là 200 tỷ USD. Bản danh sách không bao gồm những mặt hàng quan trọng như điện thoại di động.

Nếu kế hoạch áp thuế này được thực thi sau khi thời gian tham vấn công chúng kết thúc vào ngày 30/8, thì tổng lượng hàng hóa Trung Quốc bị Mỹ áp thuế sẽ tương đương gần một nửa kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ.

Một số thành viên trong Đảng Cộng hòa của ông Trump chỉ trích mạnh kế hoạch đánh thuế hàng Trung Quốc nói trên, cho rằng đó là một hành động thiếu khôn ngoan. Nhiều doanh nghiệp Mỹ và chuyên gia kinh tế cảnh báo hành động này có thể làm trệch hướng sự tăng trưởng mạnh nhất trong nhiều năm của nền kinh tế toàn cầu hiện nay.

Chưa kể, kế hoạch đánh thuế hàng Trung Quốc được Mỹ đưa ra vào thời điểm chính quyền ông Trump đang cần sự giúp đỡ của Bắc Kinh trong việc kiềm chế chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

Theo ông Li Yong, một chuyên gia cấp cao thuộc Hiệp hội Thương mại Quốc tế ở Bắc Kinh, một biện pháp trả đũa mà Trung Quốc có thể áp dụng là đẩy mạnh hơn nữa thu hút vốn đầu tư nước ngoài, nhưng không phải vốn từ Mỹ. "Mỹ đã tự đóng lại cánh cửa đàm phán. Việc mở lại cánh cửa đó hay không là do họ", ông Li nói.

Giới chức Mỹ lập luận rằng họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc áp thuế bởi Trung Quốc không giải quyết những lo ngại của Mỹ về hành vi thương mại bất bình đẳng và về việc Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ - hai quan chức cấp cao của Mỹ cho hay. Từ tháng 5, Mỹ và Trung Quốc đã có ba cuộc đàm phán cấp cao để giải quyết mâu thuẫn thương mại nhưng không thành công.

Hôm 6/7, Mỹ áp thuế 25% lên 34 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, đánh dấu động thái áp thuế chính thức đầu tiên sau nhiều tháng đe dọa và cảnh báo. Trung Quốc ngay lập tức trả đũa bằng cách áp thuế 25% lên 34 tỷ USD hàng Mỹ.

Theo dự kiến, Mỹ sắp sửa áp thuế đối với thêm 16 tỷ USD hàng Trung Quốc. Bắc Kinh đã tuyên bố sẵn sàng đáp trả tương xứng.

"Các động lực chính trị nội bộ ở cả hai quốc gia hiện nay đều cho thấy sẽ không có bên nào chịu nhường bên nào, và sẽ không bên nào chịu nhượng bộ để xuống thang căng thẳng và nối lại đàm phán", giáo sư về chính sách thương mại Eswar Prasad thuộc Đại học Cornell nhận xét.