Có nhiều nguồn rau xanh đổ về Hà Nội thời gian gần đây không đảm bảo ATVSTP, trong đó có một số lượng lớn rau muống có nguồn gốc ở những vùng bị ô nhiễm nặng. Mang theo nỗi ám ảnh về nhiều trường hợp ngộ độc thực phẩm đầu hè, chúng tôi tìm về khu vực Khu công nghiệp (KCN) Phố Nối A - Hưng Yên, một trong những địa điểm cung cấp rau xanh cho Hà Nội. Nếu được tận mắt chứng kiến, có lẽ bất kỳ ai cũng không khỏi giật mình.

Kinh hoàng rau muống ô nhiễm

Có mặt tại KCN Phố Nối A mới thấy đúng là ở đây "rau mọc như cỏ". Bắt đầu từ đường 206 rẽ vào Khu công nghiệp trong những mương nước xả thải của các nhà máy là rau muống nhiều vô kể. Càng ở những đoạn mức độ ô nhiễm lớn thì rau càng nhiều. Đặc biệt là ở những miệng cống xả thải của các nhà máy với đầy đủ các chất thải đen, vàng, trắng đục… thì rau lại càng non và xanh mơn mởn.

Tại các miệng cống xả thải như của Nhà máy Bia Hưng Yên, Nhà máy Thức ăn gia súc Thái Dương… Chủ yếu là loại rau muống đỏ mọc tự nhiên, nhưng dường như được nuôi dưỡng bằng nguồn nước thải công nghiệp này nên nhìn rau muống ở đây rất ngon. Có màu hơi tía đỏ nhưng ống to, lá xanh thẫm và ngọn vươn dài, mỡ màng như rau muống bè. Chính những thứ chất thải độc hại ấy là nguồn "vỗ béo" cho những đám muống tự nhiên này.

Càng đi sâu vào trong KCN rau muống càng nhiều. Rau muống ở đây mọc tràn lan trên các mương nước thải công nghiệp xung quanh KCN, nhưng tập trung nhiều nhất tại khu vực đường D1. Gần giờ trưa, giữa dòng mương nước đen ngòm, đặc sệt cuối đường D1, đằng sau Nhà máy Chế tạo cơ khí Hòa Phát thuộc xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, không khó cho chúng tôi được tiếp cận với một người phụ nữ với chiếc ủng đến ngang thắt lưng vẫn đang bì bõm lội hái rau.

Trên bờ, chất đằng sau chiếc xe đạp cũ kỹ là cả một bao tải rau mà chị ta đã hái được từ sáng đến giờ. Bằng vài ba câu chuyện tào lao, chúng tôi được biết tên chị là Phạm Thị Dung nhà ở xã Lạc Hồng từ KCN đi sâu vào trong.

Chị Dung cho biết, từ ngày rau muống ở đây mọc nhiều thì chỉ trừ những lúc công việc đồng áng, còn lại ngày nào cũng thế, cứ sáng sớm chị lại ra KCN hái rau đến tận trưa. Mỗi ngày trung bình hái được khoảng 60 mớ để bán buôn cho người ta mang đi tiêu thụ ở Hà Nội. Vào những thời điểm rau đắt thì hái cả ngày. Với giá trung bình từ 1.500 đến 2.000 đồng/mớ. Mỗi ngày cũng có thể kiếm được tiền trăm, nhàn nhã hơn so với bất kỳ công việc chân tay nào.

Tất cả mọi người hái rau ở đây đều bán buôn cho những người buôn rau mang về Hà Nội, chứ chẳng ai bán lẻ cả. Vào những lúc rau đắt thì người ta về tận nơi thu mua. Còn bình thường thì phải hái sau đó mang đến điểm tập kết... Bán cho chúng tôi 2 mớ rau mà chị ta không ngớt miệng khen rau xanh, ngon nhưng khi chúng tôi hỏi chị đã ăn bao giờ chưa, chị lại tảng lờ sang chuyện khác.

Rau muống bẩn vẫn đang được hái để đưa về tiêu thụ tại thị trường Hà Nội.

Chị Nguyễn Thị Hằng (người làng Giai Phạm), một chủ quán bán hàng sát khu vực rau muống mương ô nhiễm đó cho biết, trước đây thấy rau muống ở đây mọc nhiều, lại xanh và non nên nhiều người xung quanh cũng ra hái về ăn. Nhưng rau bị ô nhiễm nặng nên ăn vào nhẹ thì bị "tào tháo đuổi", có trường hợp còn bị ngộ độc thực phẩm nên ai cũng sợ, chẳng ai dám ăn và dám mua cái thứ rau muống từ KCN này. Buổi sáng vẫn rất nhiều người đến hái để bán nhưng người ta cũng bán đi Hà Nội chứ có bán ở đây đâu.

Rau muống "bẩn" về phố

Cách Hà Nội chỉ hơn hai chục cây số, những ngọn rau muống "độc" vốn được sinh ra trên vùng nước ô nhiễm nặng này rất dễ dàng để chia thành nhiều tốp ngao du lên phố. Theo như tìm hiểu từ những người đi hái rau được biết 100% số rau hái được ở đây đều có một điểm đến chung đó là Hà Nội. Số rau này lần lượt được bán cất cho các tay buôn rau chủ yếu ở Văn Lâm, Mỹ Hào đưa lên Hà Nội đổ cho các hàng cơm, quán bia và những chợ có mật độ người lao động lớn như: Thanh Nhàn, Phúc Xá, Thành Công… Cũng có một số ít các tay lái rau cũng từ tận Hà Nội về tận nơi lấy hàng vào các buổi sáng sớm.

Vận chuyển rau muống bẩn lên phố.

Theo lời kể của chị Dung, những dịp rau đắt như đợt lũ lụt ở Hà Nội, hay đầu tháng Giêng vừa qua chưa có rau muống, người ở khắp nơi về đây hái rau đông như chảy hội. Đến mức cả KCN rộng thế này mà bói chẳng còn một ngọn rau nào.

Hiện nay có rất nhiều rau muống mọc tự nhiên ở các KCN không đảm bảo VSATTP vẫn được cung cấp cho thị trường mà không hề được kiểm tra, thẩm định nguồn gốc. Người tiêu dùng nên thận trọng khi mua những loại rau này, bởi không khéo lại rước họa vào thân.