Các ứng cử viên sáng giá nhất lần lượt rút lui
Tạp chí “Chính sách ngoại giao” Mỹ (“Foreign Policy”) ngày 25 tháng 11 đưa tin, bà Michelle Flournoy - người được nhận định là ứng cử viên sáng giá cho chức vụ Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ đã tuyên bố, bản thân bà không có ý định ứng cử chức vụ thay thế cho ông Hagel.
Bà Michelle Flournoy là một trong những chuyên gia sáng lập Trung tâm an ninh Mỹ mới (CNAS) đồng thời cũng là giám đốc điều hành CNAS. Nếu nhậm chức, bà sẽ trở thành nữ Bộ trưởng quốc phòng Mỹ đầu tiên trong lịch sử quân đội Mỹ.
Tuy nhiên trong cuộc họp ban lãnh đạo CNAS ngày 25 tháng 11, vị giám đốc điều hành này đã tuyên bố, bản thân vẫn muốn tiếp tục cương vị chuyên gia của mình và đề nghị ông Obama loại bà ra khỏi danh sách ứng cử chức vụ lãnh đạo Lầu Năm Góc.
Bà nói: “Trong cuộc nói chuyện với tổng thống Obama tối ngày hôm qua, tôi đã đề nghị xóa tên mình trong danh sách ứng cử viên Bộ trưởng quốc phòng. Quyết định này xuất phát từ góc độ gia đình. Sau khi suy nghĩ thấu đáo, chúng tôi quyết định bây giờ không phải là cơ hội tốt để quay lại chính phủ”.
Sau khi ông Chuck Hagel tuyên bố từ chức ngày 24 tháng 11, ba ứng viên là bà Michelle Flournoy, ông Ashton Carter và Thượng nghị sỹ Đảng Dân chủ Jack Reed - thuộc tiểu bang Rhode Island - có khả năng lớn nhất sẽ trở thành người kế nhiệm. Nhưng ngay sau đó, ông Jack Reed đã tự gạch tên mình khỏi danh sách đề cử.
Đến nay, hai trong ba ứng cử viên “nặng ký” cho chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ đã xin “rút lui”, đồng nghĩa với việc cuộc cạnh tranh của ba ứng cử viên sáng giá nhất cho chức vụ lãnh đạo Lầu Năm Góc chỉ còn lại nguyên Thứ trưởng Bộ quốc phòng Mỹ Ashton Carter.
Điều này đồng nghĩa với sự thay đổi nhân sự quan trọng nhất trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Obama sẽ ngày càng phức tạp.
Tân bộ trưởng sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức
Bà Michelle Flournoy và ông Rhode Island - hai ứng cử viên đã rút lui nhận định, những khó khăn mà tân Bộ trưởng quốc phòng phải đối mặt là vô cùng lớn. Dường như đó chính là nguyên nhân của việc các quan chức cao cấp và các nghị sỹ không mặn mà với vị trí quyền lực này.
Trước nay Nhà Trắng luôn “lấn sân” quá nhiều quyền quyết sách của Lầu Năm Góc. Trong hồi ký của mình, hai vị Bộ trưởng quốc phòng tiền nhiệm của ông Chuck Hagel là ông Robert Gates và ông Leon Panetta đều đã từng phàn nàn là chính phủ can dự quá nhiều vào công việc của họ.
Ông Robert Gates cho biết: “Mặc dù người nào cũng ‘hòa hảo’ với tôi nhưng thực tế tôi luôn gặp khó khăn trong giải quyết công việc, dù là việc nhỏ nhất”.
Ngoài vấn đề cơ chế, tân Bộ trưởng sẽ phải giải quyết các vấn đề liên quan đến cuộc chiến ở Iraq và cuộc chiến chống “Nhà nước hồi giáo” cực đoan IS, đồng thời đưa ra các biện pháp đóng cửa nhà tù Guantanamo tại Cuba, rút quân khỏi Afghanistan và điều chỉnh quy mô quân sự phù hợp với đà cắt giảm chi tiêu quốc phòng của Nhà Trắng.
3 ứng cứ viên thay thế ông Hagel giờ chỉ còn mình ông Ashton Carter (bên trái, đeo kính)
Bộ trưởng Quốc phòng mới còn phải đối mặt với sự “chèn ép” của Đảng Cộng hòa, khi mà Đảng này đang chiếm ưu thế trên cả Thượng viện và Hạ viện. Điều này có nghĩa là tân Bộ trưởng Quốc phòng sẽ phải đối đầu với Thượng nghị sỹ đến từ bang Arizona là ông John McCain - Chủ tịch Ủy ban quốc phòng Thượng viện Mỹ.
Vị thượng nghị sỹ của Đảng Cộng hòa này được coi là khá “diều hâu”, hay đưa ra những phát ngôn hiếu chiến, luôn đòi hỏi Lầu Năm Góc phải áp dụng chính sách cứng rắn hơn nữa đối với IS, đồng thời kêu gọi, nếu đàm phán với Iran thất bại, chính quyền Obama vẫn nên nghĩ đến việc sử dụng các biện pháp quân sự.
Những vấn đề trên quả thực đã làm khó các ứng cử viên. Bởi lẽ bản thân tổng thống Obama cũng rất mâu thuẫn với chính mình về quyết định “cứng rắn” như tấn công IS cũng như việc cấm vận Nga.
Nếu Nhà Trắng do dự không quyết hoặc đưa ra quyết sách không phù hợp, quan chức cấp cao chính phủ cũng sẽ rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”. Sự việc này đã từng phát sinh vào mùa hè năm 2013.
Khi đó, sau sự kiện Syria, Tổng thống Obama hạ lệnh tấn công vũ trang, nhưng đã thay đổi quyết định của mình, mà ông Hagel lại không phải là người đầu tiên được biết về điều đó.
Chọn ứng cử viên trở thành một bài toán hóc búa
Cùng với sự rút lui của bà Michelle Flournoy, nhân sự lãnh đạo Nhà Trắng đang một lần nữa đối mặt với sự lựa chọn khó khăn khi trên chính trường Mỹ hiện chưa thấy xuất hiện gương mặt nào sáng giá cho vị trí lãnh đạo Bộ quốc phòng. Có thể các ứng cử viên sẽ được lựa chọn từ một vài cá nhân nổi trội hơn nhưng cũng không ít khuyết điểm.
Chiếc “ghế nóng” lãnh đạo Lầu Năm Góc vẫn đang “vô chủ”
Thông qua quá trình làm việc, ông Ashton Carter được đánh giá là một người có năng lực. Tuy nhiên ông có chút kiêu ngạo của kẻ bề trên, vì vậy không được lòng cấp dưới. Ngoài ra, một quan chức chính phủ trước đây tiết lộ, ông Carter cũng không có quan hệ tốt với những trợ lý, cố vấn thân cận của Tổng thống Obama.
Hãng thông tấn AP (Associated Press) của Mỹ dẫn nguồn thạo tin cho biết, nguyên cố vấn Pháp Luật Bộ Quốc phòng, Cục trưởng Cục An ninh Mỹ Jeh Johnson cũng đang được xem xét đưa vào danh sách ứng cử viên. Được biết, hiện ông này rất được “tòa Bạch Ốc” tín nhiệm.
Đặc biệt trong vài tháng qua, ông Johnson tiến hành giám sát xác định chính sách di dân mà Tổng thống Obama mới công bố vào tuần trước. Tuy nhiên, chính sách này hiện đang bị Đảng Cộng hòa kịch liệt phản đối nên việc đưa ông vào danh sách ứng cử viên sẽ vô cùng trắc trở.
Ngoài ra, hiện nay nhân vật số 2 của Lầu Năm Góc là Thứ Trưởng Bộ Quốc Phòng Mỹ Robert Work cũng đang được cân nhắc. Còn có quan chức kiến nghị cho rằng nên mở rộng phạm vi, đưa Tư lệnh Không quân Deborah Lee James, Tư lệnh Lục quân John McHugh và Tư lệnh Hải quân Ray Mabus vào danh sách ứng cử viên. Những người này đều có ưu nhược điểm đã được nhìn nhận rõ ràng.
Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bình luận gì về tiến trình tuyển chọn ứng viên thay thế ông Hagel. Người phát ngôn Ủy ban An ninh quốc gia Mỹ Bernadette Meehan nói: “Tổng thống đang suy nghĩ về vấn đề của ông Hagel, trước mắt chúng tôi không có bất kỳ thông cáo thay đổi nhân sự nào”.
