Sáng nay người nhà nạn nhân đón thầy tào Kính đến bến sông làm lễ gọi hồn, gọi vía và đuổi con “phi mẩt” khỏi bến sông Nặm Bó.

Tiếng thanh la phập phèng, phập phèng vang từ chân đồi lan dần ra bến sông. Đi đầu là thầy tào Kính mặc trên mình chiếc áo dài quá gối thêu hình con ngựa, con rồng. Theo sau là hai người “Lủc slay” vừa đi vừa nhún nhảy theo tiếng thanh la phập phèng, phập phèng. Nối gót tào Kính là người nhà nạn nhân gánh trên vai đồ cúng tế. Lũ trẻ con bản Nà Hon chạy túa theo với tâm trạng vừa thích thú vừa tò mò. Một người đàn ông lặng lẽ bước cách đoàn người một đoạn khá xa. Người đó chính là Phạy.

Ra đến bến sông tào Kính dừng lại. Hai người học trò vỗ liên hồi, tiếng thanh la từng chùm vang rộn bến sông. Chờ cho tiếng thanh la ngớt hẳn tào Kính mới giơ ngang mặt cuốn sách chữ Nho, tay vung bắt quyết, miệng lầm rầm xướng bài mo bí hiểm.

Bến sông Nặm Bó không rộng lắm nhưng lòng sông sâu và nước chảy xiết. Phương tiện cho người qua lại hai bên bờ sông duy nhất là chiếc mảng tre chở khoảng ba người một chuyến. Ngày dưng không sao, gặp phải ngày chợ, người qua lại tăng lên, người chống mảng làm việc cật lực nhức cả hai cánh tay. Bến sông này không có người chuyên chống mảng. Hợp tác xã bản Nà Hon cắt cử cánh đàn ông mỗi ngày một người luân phiên nhau chống mảng tính công điểm. Ai trực buổi tối thì được cộng thêm một điểm.

Tối ấy đến phiên trực của Phạy.

Phạy đẩy cửa bước vào túp lều ven sông dành cho người chống mảng nghỉ ngơi. Trời tối om. Phạy xòe diêm châm đèn. Ngọn đèn Hoa Kỳ leo lét sáng. Phạy là chàng trai lực lưỡng. Lên rừng đắn gỗ, xuống sông bắt cá đố ai bằng Phạy. Phạy lầm lì, ít nói. Nhất là cái khoản tán gái thì Phạy lại càng kém. Đứng trước người con gái, lưỡi Phạy như cứng lại, nói chẳng nên lời. Thế nên Phạy lấy vợ muộn. Gần ba mươi tuổi nhờ mối lái Phạy mới cưới được vợ.

Vợ Phạy tên là Niềm kém chồng khoảng năm tuổi. Niềm lấy Phạy chẳng qua do bố mẹ bắt ép chứ trái tim cô không hề có chỗ cho Phạy. Theo tục lệ của cha ông đặt ra, đám cưới người Tày không có đêm tân hôn. Cưới xong nàng dâu không ở hẳn nhà chồng, cả năm mới đặt chân vào nhà chồng vài lần trong dịp lễ Tết hoặc bên chồng có việc như cấy cày, thu hái. Bà mẹ chồng phải cất chân đi đón nàng dâu hẳn hoi.

Vì không yêu chồng nên từ ngày cưới đến nay đã ba mùa rẫy trôi qua mà cái lưng của cô chưa bao giờ đặt xuống cái giường dành cho hai vợ chồng. Nhà cô cách nhà chồng không xa, không gần. Đi bộ vào mùa đông vừa ấm người là đến. Nếu mùa hè cũng chỉ lau mồ hôi trán khoảng hai lần là tới nơi. Mỗi khi sang nhà chồng, hễ mặt trời sắp xuống núi là cô tấp tểnh ra về. Thành thử lấy chồng vài năm cô vẫn là người con gái trinh nguyên. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Phạy mang tiếng có vợ nhưng chẳng biết thế nào là đàn bà con gái. Phạy ấm ức nhưng không biết làm thế nào để ngủ với vợ.

Sáng nay mẹ Phạy đi đón nàng dâu về giúp cấy ruộng. Phạy thì đi chợ. Ra chợ gặp bạn bè ai cũng hỏi bao giờ mới có con. Phạy gãi tai nói là còn kế hoạch. Chẳng ai tin lời Phạy. Họ nói thẳng là Phạy hỏng “súng” chứ kế hoạch cái đếch gì. Gần ba mươi tuổi rồi trì hoãn làm gì chuyện con cái. Phạy nghe như có ai xát ớt vào mũi. Cay không chịu được. Phạy hạ quyết tâm phải phủ bằng được lên người Niềm. Bằng mọi cách Phạy bắt Niềm phải nằm dưới bụng mình.

Tan buổi chợ, Phạy không về nhà mà mật phục ở đoạn đường vắng để bắt Niềm. Phạy chui vào bụi cây ven đường nhẫn nại chờ mãi mà không thấy Niềm đi qua. Hay là cô ấy tối nay ở nhà mình. Lúc này mặt trời đã xuống núi tỏa ánh sáng hình dẻ quạt lên nền trời. Sắp hết ngày rồi. Đang định chui khỏi chỗ nấp thì mắt Phạy nhìn thấy Niềm đang đi tới. Niềm chân trần, quần xắn cao để lộ bắp chân trắng đến nhức mắt. Cơ hội đây rồi, Phạy nhảy khỏi bụi cây đứng chắn lối đi.

- Không đi nữa! Quay về nhà tôi ngay! - Phạy nói như ra lệnh.

- Anh tránh đường để tôi về kẻo muộn!

- Không tránh! Cô là vợ tôi. Phải nghe tôi! - Cằm Phạy bạnh ra răng nghiến kèn kẹt.

Lúc này Phạy khác nào con thú dữ. Niềm hốt hoảng đẩy mạnh Phạy rồi bỏ chạy. Nhanh tay Phạy túm lấy dải thắt lưng chàm của Niềm kéo giật lại. Niềm gần như ngã ngửa. Phạy vội đè Niềm ra giữa lối mòn. Niềm ra sức giãy giụa nhưng không thể thoát khỏi vòng tay rắn chắc của Phạy. Trong khi Niềm đuối sức lả đi thì may thay phía bên kia khúc đường ngoặt vang lên tiếng mõ trâu lốc cốc cùng tiếng cười ríu ran của lũ trẻ trâu.

- Ém me thẩu mầư! Lũ nhóc này phá tao! Phạy chửi tục, nhổ bãi nước bọt và buông Niềm. Niềm vùng dậy chạy về phía lũ trẻ. Phạy nhìn theo thèm thuồng, tiếc rẻ. Cục yết hầu to gần bằng con ốc sên núi chạy lên chạy xuống nơi cuống họng của Phạy.

Thoát khỏi cơn cuồng dâ‌m của Phạy, Niềm không dám về nhà, sợ Phạy đuổi theo bắt lại. Hai bàn chân đã đưa cô thẳng đến nhà Khòng.

Phạy thở hồng hộc như con hổ đói mất mồi ngon. Thôi hôm nay tao tha cho. Mày là vợ tao trước sau cũng chẳng thoát đâu. Phạy vội quay về nhà ăn cơm rồi còn phải đi trực bến sông.

Đang định mắc màn đi ngủ một giấc thì ngoài con đường mòn xuống bến sông bỗng có tiếng gọi ới ới vang lên. Tiếng gọi lẫn vào trong tiếng nước rì rào ngoài sông:

- Anh Phạy ơi! Anh Phạy à! Anh ngủ chưa?

Ai vậy nhỉ? Nghe như tiếng thằng Khòng. Khòng là người không cùng bản Nà Hon với Phạy. Nhà Khòng cách nhà Phạy mấy quả đồi. Hai người tuy biết nhau nhưng không chơi với nhau vì tuổi tác chênh lệch. Khòng kém Phạy vài tuổi. Khòng có giọng hát lượn hay nhất vùng. Mỗi khi Khòng cất giọng, các cô gái bản đang ngồi dệt vải ngẩn tò te, tay quên cả đưa thoi. Niềm mê giọng hát của Khòng rồi đến mê người. Hai người đã về ở chung nhà nếu bố mẹ Niềm không chê nhà Khòng nghèo. Và cuối cùng cô đã bị bố mẹ ép làm vợ Phạy.

Tối nay chẳng biết có việc gì mà Khòng ra bến sông tìm mình vậy nhỉ? Phạy băn khoăn tự hỏi.

- Chưa ngủ đâu! Ai như Khòng phải không? - Phạy lên tiếng.

- Đúng là Khòng rồi! Cho em lên lán chơi nhé!

- Xin mời! - Phạy nói. Trong lòng đang bực bội vì không chiếm đoạt được Niềm, Phạy muốn ở một mình nhưng vì nể nang nên Phạy không nỡ từ chối.

Khòng đẩy cửa bước vào lán. Trong ánh đèn Hoa Kỳ leo lét, Phạy nhìn thấy Khòng cắp nách một chai rượu.

- Anh có chén không? - Vừa ghé một bên mông lên thành giường Khòng đã hỏi.

- Chén thì có! Uống rượu à? - Phạy hỏi.

- Đúng rồi! Anh em ta làm vài chén cho vui! Em cả ngày vun ngô mệt lử và anh cũng nên có chút rượu để mạnh gân cốt! Công việc chống mảng tốn nhiều sức lắm.

- Tớ có biết uống rượu đâu! - Phạy nói.

- Làm thằng đàn ông miền núi mà không biết uống rượu kể cũng hơi xoàng đấy! - Khòng cười.

- Chú nói nghe được đấy! Nào thì uống! - Phạy nói.

- Có thế chứ! Thế mới là đàn ông chứ.

Thế là rượu được rót ra đầy hai chén. Hai người chạm chén rồi ngửa cổ làm một hơi gọn ghẽ. Sau vài lần nâng chén, Phạy cảm thấy hơi men chạy rần rần khắp c‌ơ th‌ể. Mặt Phạy nóng bừng, đỏ lựng như nhót chín. Và Phạy ngáp. Cơn buồn ngủ ập đến. Phạy chẳng nói chẳng rằng nằm lăn ra sạp nứa.

- Anh Phạy làm sao thế này? - Khòng hỏi.

- Tớ say rồi. Tại cậu cứ ép mà - Phạy làu bàu.

Phạy say thật. Đợi cho Phạy thở đều đều, Khòng liền thò tay lục chiếc chìa khóa trong túi Phạy rồi rời cái lán và bước vội xuống bến sông.

- Niềm ơi! Em ở đâu? - Khòng khẽ gọi.

- Đây! Em đây! - Tiếng Niềm lẫn vào tiếng nước chảy rì rào.

- Chờ lâu không? - Khòng hỏi.

- Không đâu! Nhưng lo thì nhiều.

- Lo gì vậy?

- Chỉ sợ Phạy phát hiện thôi!

- Phát hiện sao được. Sau vài chén rượu giờ ngủ say như chết. Nào ta đi thôi! - Khòng nói thêm - Cô bước lên mảng đi! Nhớ ngồi cẩn thận nhé. Hai tay bám chắc thang mảng đấy.

Khòng cúi xuống mở khóa dây xích buộc mảng rồi khom người chống mạnh cây sào. Chiếc mảng lao chênh chếch cắt ngang dòng nước lao sang bên kia bờ sông.

Chiều tối nay Khòng và mẹ chuẩn bị ngồi vào mâm thì Niềm hớt hải chạy vào nhà nói không nên lời. Mẹ Khòng gặng hỏi mãi Niềm mới kể lại sự tình. Niềm không dám về nhà mình, sợ Phạy tìm đến bắt lại thì khốn.

- Cháu phải rời khỏi nơi này thôi! - Niềm nói.

- Đừng đi đâu cả! Cứ ở đây với bá! - Mẹ của Khòng nói

- Không! Cháu phải đi thật xa nơi này. - Niềm kiên quyết.

- Cháu đã định rồi. Bá không giữ nữa! Vậy cháu định bao giờ thì đi?

- Cháu đi luôn tối nay thôi! Nhờ anh Khòng đưa em qua sông nhé! - Niềm nói với Khòng.

- Bến sông có người trực mà!

- Biết rồi! Nhưng tối nay tay Phạy trực. Tự em đi khác nào chui vào miệng hổ.

- Sao biết được? - Khòng hỏi.

- À! Sáng nay em đến giúp mẹ Phạy cấy lúa nên biết được.

Nghĩ một lúc Khòng nói với Niềm:

- Anh sẽ có cách đưa em sang sông mà tay Phạy không thể biết. Nhưng em phải ngồi vào mâm ăn bát cơm đã. Ăn no lo mới tới em ạ - Khòng bảo.

Tuy không còn bụng dạ nào để ăn, nhưng nghĩ chặng đường phía trước còn dài cần phải ăn cho có sức mà đi nên Niềm đành ngồi vào mâm. Lòng rối bời Niềm nhai cơm như nhai giẻ rách.

Xong bữa cơm hai người vượt đèo đi theo lối mòn dẫn ra bến sông.

Chẳng mấy chốc mảng đã cập bến.

- Bây giờ em định đi đâu? - Khòng hỏi.

- Em cũng không biết nữa! - Niềm trả lời.

Câu nói của Niềm tự nhiên làm trái tim Khòng nhói đau. Chiều nay Khòng dửng dưng trước việc Niềm suýt bị Phạy cướp đi đời con gái trắng trong vì trong lòng Khòng vẫn chưa hết giận. Khòng giận bố mẹ Niềm chê nhà mình nghèo rồi giận sang cả Niềm đã đồng ý làm vợ Phạy. Nhưng giờ phía trước Niềm là màn đêm mịt mùng. Bỏ Niềm lúc này mình thật không xứng đáng là đàn ông. Từ trong tiềm thức tình yêu với Niềm bỗng ùa về tươi rói, thôi thúc Khòng phải hành động.

- Không đi đâu cả! Quay về nhà với anh.

Nói rồi Khòng đột ngột nắm chặt tay Niềm như thể Niềm sẽ biến vào bóng đêm trong phút chốc.

- Ôi! Anh Khòng! Anh không ghét em chứ. Em là gái có chồng rồi mà! - Niềm nói trong nước mắt.

- Anh đã để mất em một lần rồi! Lần này sẽ không tái diễn nữa - Khòng càng nắm chặt tay Niềm.

- Ối đau em! - Niềm khẽ kêu.

- Anh xin lỗi! Vì anh xúc động quá mà! Thôi ta đi về thôi - Nói xong Khòng buông tay Niềm rồi cầm lấy cây sào chống mạnh. Chiếc mảng rẽ nước hướng sang bên kia bờ.

*

Bến sông Nặm Bó ngàn đời nay yên bình nhưng sau cái đêm Niềm vượt sông đi trốn khoảng chừng một tháng bỗng xảy ra chuyện động trời. Chuyện xảy ra vào đúng phiên chợ. Sáng hôm ấy người đi chợ đông phải xếp hàng qua mảng. Đột nhiên có người phụ nữ gùi túi ngọn rau ngót rừng trên lưng tách đám đông thản nhiên lội xuống sông. Người đó vừa đi vừa cười hớn hở. Mọi người hô hoán gọi giật nhưng người phụ nữ vẫn không quay lại. Sáng hôm ấy đúng phiên trực của Phạy. Thấy vậy Phạy vội vàng lao xuống sông lôi nạn nhân lên bờ. nạn nhân ngơ ngác như người mất hồn. Khá lâu sau nạn nhân mới trở lại trạng thái bình thường.

nạn nhân kể rằng có một người con gái mặc áo chàm rủ rê mời gọi. Thế là bà đi. Lúc ấy bà không ý thức được mình đang lội xuống dòng sông sâu mà thấy mình đang đi trên đường cái, hai bên đường toàn hoa thơm, cỏ lạ. Người con gái đó hát lượn cho bà nghe, giọng véo von như chim hót.

Nghe nạn nhân kể lại ai cũng bảo rằng người con gái mặc áo chàm chính là con “phi mẩt” hiện hình. Chắc bến sông này có người con gái chết trôi. Hồn biến thành ma làm hại người dương thế. Nghe mọi người bàn tán tự nhiên Phạy nghĩ đến Niềm. Cái buổi chiều tối hôm Phạy đón đường định cưỡ‌ּng hiế‌ּp Niềm thì Niềm mặc chiếc áo chàm mà. Tháng nay cả Phạy và nhà Niềm đôn đáo tìm khắp nơi mà không thấy bóng dáng Niềm đâu.

Phải rồi. Tối hôm ấy Niềm không về nhà mà gieo mình xuống bến sông, hồn biến thành con “phi mẩt” chuyên rủ rê người nhẹ vía đi theo. Phạy thầm khẳng định. Tuy nghĩ vậy nhưng Phạy không dám hé miệng với ai. Nói ra chẳng hóa mình là kẻ gián tiếp gây ra cái chết của Niềm à! Chẳng ai dại đi vạch áo cho người xem lưng ư?

Phập phèng, phập phèng, tiếng thanh la, não bạt từ sáng tới giờ vẫn vang lên từng chùm không dứt. Thầy tào Kính cùng hai đệ tử hết đi ngược rồi lại đi xuôi bến sông hành lễ. Cuối buổi lễ, tào Kính tuốt gươm thiêng khỏi vỏ chém loạn vào không khí. Hai đệ tử theo sau chân nhún nhảy, người ngả nghiêng tay vỗ thanh la phập phèng, phập phèng từng chùm vang rộn. Kết thúc bài múa, tào Kính vung kiếm chặt phăng cổ con chó con rồi sai người nhà nạn nhân lấy máu chó rưới lên ngọn cây bụi cỏ mọc ở bến sông. Tào Kính bảo con “phi mẩt” rất sợ máu chó. Làm như vậy nó sẽ không dám trú ngụ bến sông này để gây ra cái chết cho những ai nhẹ vía nữa. Từ nay bến sông Nặm Bó sẽ bình yên như xưa.

Nghe tào Kính nói như thế, trong lòng Phạy nhẹ được đôi phần. Tuy nhiên ám ảnh tội lỗi vẫn cứ đeo đẳng Phạy không dứt. Giá mà chiều tối hôm ấy mình không biến thành con thú thì Niềm đâu có kết thúc đời thê thảm thế này. Phạy không hề biết rằng, ở bên kia bến sông có cô gái đang hát những lời yêu thiết tha trên mảnh ruộng tam giác mạch nở đầy hoa cỏ.