bệnh nhi B.Đ. (2 tuổi, ngụ tại Thanh Hóa) được chẩn đoán vẹo cột sống ngực - thắt lưng bẩm sinh. Bé vẫn đi lại được nhưng cột sống lệch vẹo, cúi ngửa khó khăn, hạn chế vận động do đau lưng.

Tại khoa Chấn thương - Chỉnh hình Cột sống, bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), các bác sĩ nhận định cột sống của bé biến dạng mức độ nặng, góc vẹo 66 độ. Nếu trì hoãn mổ, khi bé trên 6 tuổi, các bác sĩ không thể phẫu thuật nắn chỉnh cột sống.

Bác sĩ Nguyễn Duy Thụy, khoa Chấn thương - Chỉnh hình Cột sống, nhận định: “Trường hợp của bé Đ. rất đặc biệt vì nhỏ tuổi nhất từ trước đến nay tại khoa, kèm theo bệnh lý phức tạp của cột sống. Các bác sĩ xác định sẽ có nhiều khó khăn, thách thức khi phẫu thuật và gây mê hồi sức”.

Về mặt phẫu thuật, bé Đ. còn nhỏ tuổi nhưng đã biến dạng cột sống rất lớn, có dị tật nửa thân đốt L1 bên phải, thiểu sản cuống sống T12 bên phải. Do vậy, tính chất cuộc phẫu thuật rất phức tạp. Bé có nguy cơ mất máu lớn, tổn thương tủy và không có loại vít cột sống nào dành cho bé. Bên cạnh đó, gây mê cho trẻ 3 tuổi, nặng chỉ 12 kg cũng là thách thức với ê-kíp.

Nhờ sự phối hợp chặt chẽ, sau 4 giờ, các bác sĩ thực hiện cuộc mổ thành công. Bé được truyền 300 ml hồng cầu và 150 ml huyết tương tươi. Cuối cuộc mổ, bé được rút ống nội khí quản, tỉnh lại ngay, nói chuyện và cử động chân được, không đau.

Hình ảnh X-quang sau mổ cho thấy biến dạng của bé được nắn chỉnh tốt, giữ được chức năng 3 đĩa đệm cuối cùng của cột sống thắt lưng.

Theo bác sĩ Nguyễn Duy Thụy, nguyên nhân gây vẹo cột sống bẩm sinh là bất thường về sự phân chia đốt sống, hình thành đốt sống hoặc kết hợp cả hai yếu tố này. Mức độ biến dạng của cột sống dao động tùy theo vị trí đốt sống phát triển bất thường.

Một số trẻ có đường cong vẹo ổn định và không thay đổi theo thời gian, trong khi biến dạng vẹo tiến triển không ngừng ở trường hợp khác. Thông thường, các bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình cột sống sẽ theo dõi tiến triển của đường cong vẹo qua phim X-quang mỗi 6 tháng/lần. Các bác sĩ sẽ cố gắng trì hoãn phẫu thuật đến khi bệnh nhi trên 6 tuổi, đủ sức khỏe để có cuộc mổ an toàn.

Tuy nhiên, một số trường hợp dị tật cột sống bẩm sinh, biến dạng lớn, cần phải can thiệp điều trị, phẫu thuật sớm để ngăn chặn và nắn chỉnh biến dạng. Trong trường hợp này, những tai biến, biến chứng của phẫu thuật và gây mê hồi sức sẽ cao hơn.