Tại sao Ấn Độ từ chối máy bay chiến đấu tàng hình Su-57 của Nga? Theo các quan chức và giới truyền thông New Dehli, Ấn Độ đã đổ rất nhiều tiền vào chương trình chế tạo máy bay chiến đấu tương lai (FGFA), nhưng Su-57 được chế tạo kém, radar chưa hoàn thiện và được cung cấp bởi động cơ cũ và không đáng tin cậy. Vậy, điều đó có hoàn toàn đúng không?

Mười năm sau khi máy bay chiến đấu tàng hình hai động cơ thế hệ 5 của Nga mang tên Su-57 (theo chương trình phát triển thì gọi là Sukhoi T-50 PAKFA) bay lần đầu tiên, nhà sản xuất máy bay Sukhoi cuối cùng đã chuẩn bị để cung cấp chiếc máy bay sản xuất hàng loạt đầu tiên trong số 76 máy bay chiến đấu cung cấp cho không quân Nga.

Ban đầu, Sukhoi đã lên kế hoạch bàn giao những chiếc Su-57 tiêu chuẩn sản xuất đầu tiên vào cuối năm 2019. Nhưng vụ tai nạn tháng 12 năm 2019 của một trong những nguyên mẫu thử nghiệm bay đã buộc công ty phải lùi thời hạn.

Ấn Độ lo lắng về dự án FGFA

Trước đây, Ấn Độ đã ký hiệp định hợp tác phát triển máy bay chiến đấu tàng hình với Nga trong chương trình “Máy bay tiêm kích thế hệ thứ 5” (Fifth Generation Fighter Aircraft - FGFA), đầu tư tiền của cho chương trình phát triển và hai bên còn dự kiến đến khả năng thương mại của chiến đấu cơ thế hệ 5 đầu tiên của hai nước.

Thế nhưng, New Delhi đã rút khỏi thỏa thuận hợp tác phát triển vào tháng 4 năm 2018. Theo các quan chức không quân Ấn Độ, Su-57 quá đắt tiền, được chế tạo kém, chạy bằng động cơ cũ và không đáng tin cậy.

Các khiếu nại của người Ấn Độ đã chứng minh khoảng cách rất xa giữa thiết kế máy bay chiến đấu thế hệ 5 và sản xuất máy bay chiến đấu tàng hình.

Tất cả sự phát triển các sản phẩm mới trong ngành hàng không vũ trụ đều rất khó khăn và nhiều máy bay nhận được đánh giá kém ngay từ đầu, thậm chí là trước cả khi thử nghiệm. Nhưng sự phàn nàn đến từ New Delhi thì cần phải suy nghĩ.

Máy bay Sukhoi Su-57 của Nga vẫn chưa được sản xuất hàng loạt

Vào thời điểm đó, Sukhoi đang nghiên cứu hai biến thể của Sukhoi T-50 PAKFA, một chiếc là Su-57 giành cho Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga (VKS) và một chiếc khác là FGFA cho người Ấn Độ.

Không quân Ấn Độ có tham vọng mua 144 máy bay tàng hình loại này và doanh thu trong tương lai từ việc bán hàng này đã thúc đẩy toàn bộ nỗ lực phát triển Su-57 của Sukhoi. Chính quyền New Delhi cũng cam kết sẽ chi tới 6 tỷ dollars cho công việc thiết kế.

Việc sản xuất phiên bản Nga Su-57 được cho là đơn giản hơn phiên bản chế tạo trong chương trình FGFA. Loại máy bay giành cho Ấn Độ bao gồm hệ thống điện tử hàng không do Ấn Độ sản xuất và có khả năng tương thích với nhiều loại vũ khí.

Ấn Độ nói gì về chất lượng Su-57?

Nhưng theo quan điểm của New Delhi, cho đến giờ chiếc máy bay chiến đấu giành cho Ấn Độ mới chỉ tồn tại trên giấy, trong khi sự tiến bộ trên phiên bản của Nga là “rất đáng khích lệ”. Nhưng như thế không đồng nghĩa với việc Su-57 đã hoàn thiện mà nó chỉ tiến bộ hơn so với FGFA mà thôi.

Ấn Độ đang phàn nàn về chất lượng động cơ, thiết kế, chất lượng khung thân và radar của Su-57

Theo bảng điểm đánh giá các cuộc họp tháng 12 và tháng 1 năm 2014 mà Business Standard có được, các quan chức của không quân nói riêng và Bộ Quốc phòng Ấn Độ nói chung đã liệt kê ít nhất bốn sự thiếu hụt hoặc yếu kém của S-57 về mặt hiệu suất và các tính năng kỹ thuật so với mộ chiến đấu cơ tàng hình thế hệ thứ 5.

Các yếu kém đó bao gồm: Động cơ AL-41F được trang bị cho Su-57 là không đáng tin cậy; radar không đầy đủ các chức năng như công bố; thiết kế máy bay không hoàn hảo; khung máy bay được chế tạo kém; những vấn đề này có ý nghĩa nghiêm trọng đối với tính năng tàng hình của chiến đấu cơ thế hệ thứ 5. Và với những khiếm khuyết này, 6 tỷ dollars là quá nhiều để trả trước.

Theo Business Standard, các quan chức Nga đã phản bác và nói rằng, động cơ AL-41F là phù hợp tạm thời cho đến khi động cơ hoàn toàn mới và mạnh hơn là Izdeliye 30 được phát triển thành công. Radar cũng vậy, tạm thời đang chờ các cảm biến mới đang được phát triển dành riêng cho phiên bản máy bay chiến đấu Ấn Độ.

Ấn Độ đã đe dọa rút khỏi chương trình FGFA với Nga

Ngay từ năm 2013, rõ ràng là Sukhoi đã gặp vấn đề với việc kiểm soát chất lượng khung thân của Su-57. Ít nhất đã xác thực được một trong những nguyên mẫu bay đã phải cần bản vá trên đôi cánh của nó, để tránh bị rơi ra trong quá trình điều khiển với tốc độ và cường độ cao.

Tuy nhiên, Business Standard cũng đưa ra mộ giả thuyết rằng, những phàn nàn về chất lượng của Ấn Độ có thể phần nào liên quan đến động cơ chính trị, vì New Delhi cũng đang lên kế hoạch mua 126 máy bay chiến đấu mới Rafale của Dassault Aviation (Pháp) với tổng giá trị lên tới 18 tỷ USD.

Việc loại bỏ Su-57 sẽ giúp Ấn Độ có đủ năng lực tài chính để chi trả cho các máy bay phản lực đắt đỏ của Pháp. Đó cũng có thể là một nguyên nhân?