Tờ Japan Times dẫn nguồn tin chính phủ Nhật Bản cho hay, cuộc diễn tập được máy bay Trung Quốc tiến hành hồi cuối tháng Năm.

Tuy nhiên, vào thời điểm đó, chính phủ Nhật Bản không đưa ra lời phản đối cũng như không công bố thông tin về cuộc tập trận của Trung Quốc. Nguyên nhân Nhật Bản muốn giữ bí mật về khả năng thu thập thông tin tình báo cũng như phân tích dữ liệu.

Song theo giới chức chính phủ Nhật Bản, cuộc diễn tập hồi cuối tháng Năm của Trung Quốc là “hành động quân sự cực kỳ nguy hiểm”.

Cụ thể, các chiến đấu cơ ném bom JH-7 của Trung Quốc đã tiếp cận hai tàu hộ tống của Lực lượng Phòng vệ biển Nhật Bản khi đang di chuyển gần một lô dầu khí đang tranh chấp. Phía Trung Quốc gọi đây là đường trung tuyến giữa vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và Trung Quốc. Điều đáng nói, các chiến đấu cơ JH-7 của Trung Quốc di chuyển đủ gần để các tàu Nhật Bản nằm trong tầm ngắm của dàn tên lửa chống hạm.

Nhưng máy bay Trung Quốc không thực hiện theo dõi tự động mục tiêu trên radar đối với các tàu của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản. Do đó, Nhật Bản không thể xác định rõ mục đích của hoạt động tiếp cận từ máy bay Trung Quốc.

Song các bộ phận chặn sóng của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất, Hàng hải và Hàng không Nhật Bản đều chặn các đường truyền từ máy bay Trung Quốc và khẳng định Bắc Kinh đang thực hiện cuộc diễn tập tấn công nhắm vào các tàu của Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản.

Ngoài ra, sau khi phân tích đường bay cùng thông tin sóng phát ra từ máy bay Trung Quốc, chính phủ Nhật Bản cũng kết luận rằng cuộc tập trận này nhắm vào mục tiêu là các tàu của Nhật Bản.

Theo báo cáo hồi năm 2018 của tổ chức Rand Corp, Trung Quốc đã mở rộng hoạt động trên không và trên biển ở biển Hoa Đông trong những năm gần đây nhằm tìm cách bình thường hóa sự hiện diện quân sự trong khu vực. Thậm chí, Bắc Kinh cho rằng, "các bên liên quan nên làm quen với những cuộc tập trận như vậy".

Dù Tokyo tỏ ra khó chịu về việc Bắc Kinh mở rộng hoạt động quân sự ở biển Hoa Đông nhưng mối quan hệ Trung - Nhật đã có những bước cải thiện trong những tháng gần đây.

Trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Shinzo Abe và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka vào tháng Sáu, hai nhà lãnh đạo xác nhận hai bên sẽ làm việc cùng nhau để chào đón chuyến thăm của ông Tập tới Nhật Bản khi hoa anh đào nở.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng có những nỗ lực để cải thiện quan hệ với Nhật Bản. Điển hình, hồi tuần trước, các cơ quan thủy hải sản tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc đã ra lệnh cho ngư dân tránh xa quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông. Nguyên nhân khu vực này vẫn là điểm nóng tranh chấp chủ quyền và gây ra không ít sóng gió cho quan hệ Trung - Nhật.