"Đây là vụ ta i nạ n gây hậu quả đặc biệt ngh iêm tr ọng. Tòa đã xét xử sơ thẩm, hoãn đi hoãn lại cho đến ngày 2/11 mới phú c th ẩm. Mới đây, TAND Tối cao đã rút toàn bộ hồ sơ để xem xét theo trình tự giám đốc thẩm. Tôi rất hoan nghênh tính thượng tôn Pháp Luật, tinh thần cầu thị của TAND Tối cao", đại tá Trần Sơn, cựu Phó phòng Hướng dẫn luật, điề u tr a, x ử l ý ta i nạ n giao thông - Cục Cảnh sát giao thông, đánh giá.

PV ghi lại quan điểm của đại tá Trần Sơn, phân tích vụ t ai nạ n th ảm khố c làm 4 người t ử v ong trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên.

Căn cứ k ết t ội tài xế container chưa thỏa đáng

Tôi cho rằng b ản á n dành cho tài xế Innova chạy lùi nếu là lỗi hỗn hợp thì mức án 9 nă m t ù rất thỏa đáng.

Đại tá Trần Sơn (nguyên Phó phòng Hướng dẫn luật, điều tra, xử lý t ai n ạn giao thông - Cục CSGT). Ảnh: NĐT.

Nhưng quy về điều luật đối với lái xe Lê Ngọc Hoàng, các kết quả điều tra, thu thập chứng cứ để kế t t ội tài xế Hoàng vi phạm Điều 12 luật Giao thông đường bộ và Thông tư 91 Bộ Giao thông Vận tải, quy định về tốc độ và khoảng cách an toàn, là chưa thỏa đáng.

Hiện nay, có rất nhiều ý kiến cho rằng bản án phúc thẩm căn cứ vào Điều 12 để k ết t ội tài xế xe đầu kéo container là không thỏa đáng.

Bởi vì, theo quy định trên đường cao tốc, các phương tiện phải tuân thủ tốc độ và giữ khoảng cách an toàn với xe chạy liền trước. Nghĩa là quy định áp dụng với hai xe cùng tịnh tiến ở các làn đường đúng quy định, với tốc độ cho phép.

Tuy nhiên ở đây, xe Innova đang lùi trong khi tài xế đã sử dụng rượu bia rồi điều khiển ôtô đi ngược chiều cao tốc. Như vậy là anh ta đã bất chấp luật Giao thông đường bộ, ý thức rất kém. Vậy tòa áp dụng các điều luật trên liệu có đúng?

Đại tá Sơn cho rằng cần dựng lại h iện trư ờng v ụ á n để điều tra. Ảnh: Tư liệu.

Để xác định lái xe đầu kéo có lỗi hay không cần làm rõ nhiều vấn đề. Trong đó, cơ quan điều tra cần phải thực nghiệm hiệ n tr ường để x ác định Lê Ngọc Hoàng có vi phạm Điều 12 luật Giao thông đường bộ hay không?

Rõ ràng, xe Innova không được phép lùi. Còn người lái ôtô đầu kéo cũng chấp hành tốc độ, khoảng cách với xe chạy liền trước, tức là xe tịnh tiến cùng chiều chứ không phải xe lùi.

Cho nên, cơ quan chức năng cần giám định chiếc Innova đã đi lùi với vận tốc bao nhiêu? Ngoài ra, khi xe đầu kéo lưu thông với tốc độ 62 km/h, với điều kiện thời tiết và đường sá như hôm xảy ra vụ t ai nạ n, tài xế cách bao nhiêu mét mới phát hiện ra chiếc xe con ở phía trước, đang đi lùi?

Thông thường, người lái xe trên cao tốc chỉ nghĩ rằng phải giữ khoảng cách an toàn với xe chạy liền trước. Không ai nghĩ có phương tiện lại đi lùi, bởi việc làm đó là không được phép.

Khi phát hiện xe đi lùi, Lê Ngọc Hoàng lập tức phản xạ đánh lái. Tuy nhiên, do quan sát thấy có ôtô khác từ phía sau đang vượt lên nên người này không sang trái được. Lúc đó anh ta mới xử lý phanh. Do đó, cần giám định xem vết phanh hơn 30 m để lại hiện trường, cộng với khoảng cách phát hiện xe lùi phía trước có phải là sự kiện bất ngờ, hoặc còn gọi là bất khả kháng hay không?

Tại phiên phúc thẩm, TAND tỉnh Thái Nguyên tuyên bị cáo Hoàng 6 năm t ù. Ảnh: P.T.

Nếu tài xế xe đầu kéo đang lưu thông 62 km/h, cộng với việc phát hiện phía trước Innova lùi với một tốc độ nhất định, thì cần x ác định trong trường hợp đó, mức độ xử lý của tài xế là bất khả kháng hay vẫn có thể phòng tránh được t ai n ạn.

Cơ quan điều tra có thiếu sót

Sau khi rút hồ sơ, TAND Tối cao nên yêu cầu các đơn vị nghiệp vụ điều tra lại vụ án theo trình tự tố tụng, tiến hành dựng lại hi ện trườ ng để xác định những tình tiết còn thiếu sót.

Bên cạnh đó, phải giám định tốc độ lùi của xe Innova, xác định chính xác vị trí và thời điểm 2 xe đ âm v a nhau.

Quan trọng hơn, lực lượng giám định cần tính toán với một chiếc xe đầu kéo container chở hàng nặng đang tiến về phía trước, còn ôtô 7 chỗ chở 11 người đi lùi thì mức độ phòng tránh t ai n ạn ra sao?

Nếu không phòng tránh được t ai nạ n thì lái xe đầu kéo container vô tội,không thể khép anh ta vi phạm Điều 12 Luật Giao thông đường bộ, bởi đó là sự kiện bất khả kháng.

TAND tỉnh Thái Nguyên quy kết tài xế Lê Ngọc Hoàng vi phạm Điều 12 là chưa đủ sức thuyết phục. Muốn đủ sức thuyết phục, họ phải điều tra, giám định lại để làm rõ các yếu tố trên. Trường hợp kết luận đó là sự kiện bất khả kháng thì nguyên nhân chính gây ra t ai n ạn thuộc về Ngô Văn Sơn. Lúc này, mức án 9 năm t ù đối với tài xế Innova cũng sẽ chưa thỏa đáng mà phải tăng cao hơn.

Mô phỏng hi ện trư ờng v ụ v a ch ạm. Đồ họa: Hữu Nhân.

Với vụ á n này, những điều cần chứng minh cho rõ ràng cũng chính là khuyết điểm của cơ quan điều tra. Chưa chứng minh được mà cơ quan tố tụng đã khép tài xế container vào tội danh này là chưa thỏa đáng, thiếu sức thuyết phục.

Cho nên, cơ quan tố tụng phải củng cố chứng cứ bằng cách dựng hiện trường, giám định lại các dấu vết. Nếu các dấu vết đã bị mai một theo thời gian, đơn vị làm á n cần trưng cầu những cơ quan có chuyên môn sâu, thậm chí có thể mời chuyên gia các viện khác để tìm ra sự thật.

Trường hợp, khi lái xe nghĩ rằng trên đường cao tốc chỉ có xe chạy đi, luật không cho phép phương tiện chạy lùi mà phát hiện có ôtô đang lùi, với khoảng cách như vậy thì phải xem xét họ đã xử lý và làm hết sức chưa?

Tôi rất hoan nghênh TAND tối cao đã lắng nghe dư luận và các cơ quan chuyên môn để rút hồ sơ nhằm nghiên cứu. Điều đó thể hiện tinh thần nghiêm minh của cơ quan này. Tôi mong muốn vụ án này được xử đúng người, đúng tội, đủ sức răn đe và giáo dục, phòng ngừa các vụ t ai n ạn tương tự xảy ra.

Hôm 7/11, sau khi TAND Tối cao đề nghị đơn vị nghiệp vụ rút hồ sơ để xem xét vụ ta i nạ n trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, chị Thúy (vợ tài xế xe đầu kéo Lê Ngọc Hoàng) đã đến nơi giam giữ để gặp chồng. Cuộc gặp chỉ 10 phút nhưng chị nói anh Hoàng rất vững tin và không còn nghĩ quẩn như trước.

Gần một tuần trước, kết thúc phiên tòa, người phụ nữ cho rằng bản án phúc thẩm tuyên Lê Ngọc Hoàng 6 năm tù là một phán quyết thiếu thuyết phục. Vụ v a ch ạm thuộc trường hợp bất khả kháng nên Hoàng không có lỗi.