Cho mượn thiết bị y tế cũ  để ăn chia tiền hó‌a chấ‌t

Đội kiểm tra liên ngành gồm Sở Y tế HN, Cục cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an huyện Thường Tín phát hiện bệnh viên đa khoa huyện Thường Tín đã sử dụng  máy xét nghiệm sinh hóa tự động nhãn hiệu Hitachi 717, seri 6312-19. không rõ nguồn gốc.

Theo lãnh đạo bệnh viện này cho biết, do các máy xét nghiệm sinh hóa được Sở Y tế Hà Nội cấp đều đang trong tình trạng bị hỏng, trục trặc không sử dụng được nên bệnh viện đã mượn chiếc máy của 1 doanh nghiệp ngoài là công ty TNHH Phú Cường An (địa chỉ 91/50 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội).

Tuy nhiên, sau khi kiểm tra hồ sơ chiếc máy Hitachi 717, doanh nghiệp này đã không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ, vì vậy Sở Y tế đã ra quyết định xử phạt, tịch thu và tiêu hủy chiếc máy này bởi đây là hàng nhập lậu trái phép vào Việt Nam.

Điều đáng nói, dòng máy sinh hóa tự động 717 là dòng máy sản xuất  từ những năm 1990  tại Nhật,  chính hãng đã ngừng sản xuất  từ lâu. Và nó được xếp vào diện cấm nhập khẩu vào Việt Nam. Thế nhưng, không hiểu vì sao những  chiếc máy  xét nghiệm sinh hóa  thuộc dòng cũ này vẫn được tuồn vào các bệnh viện?

Theo điều tra của phóng viên thì công ty TNHH Phú Cường An, chủ nhân của chiếc máy này chuyên nhập khẩu các máy xét nghiệm sinh hóa và cũng đang cho các bệnh viện tuyến huyện  tại các tỉnh mượn. Đổi lại, các bệnh viện sẽ phải đấu thầu mua hó‌a chấ‌t xét nghiệm của doanh nghiệp này. Như trường hợp bệnh viện đa khoa Thường Tín, để được mượn máy, bệnh viện đã ký hợp đồng mua hó‌a chấ‌t của công ty này với giá trị là 1,2 tỷ đồng.

thủ đoạn cho mượn máy xét nghiệm để bán hó‌a chấ‌t không chỉ xảy ra tại bệnh viện Thường Tín mà rất nhiều bệnh viện khác thuộc các tuyến huyện hoặc các bệnh viện tuyến tỉnh như Thanh Hóa, Hải Dương… đều tồn tại thực trạng như vậy. Bằng chứng, mới đây, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng Cục Hải quan) đã khởi tố 4 doanh nghiệp về hành vi buôn lậu thiết bị y tế cũ nát vào Việt Nam. 

Theo truy xét của cơ quan Hải quan, các doanh nghiệp này đã nhập khẩu máy xét nghiệm sinh hóa tự động đời cũ từ hơn 10 -15 năm như dòng máy Hitachi 717, 917 sau đó  đưa vào các bệnh viện để cho mượn và ăn chia tiền hó‌a chấ‌t. Trung bình mỗi tháng các bệnh viện này sẽ phải chi trả cho doanh nghiệp từ 45-60 triệu đồng/tháng tiền hó‌a chấ‌t. Trong khi, để nhập 1 máy xét nghiệm cũ, doanh nghiệp phải chi trả khoảng 200-300 triệu đồng. Và như vậy, chỉ cần bán 2-3 tháng hó‌a chấ‌t là doanh nghiệp có thể thu hồi được tiền máy. Đây hẳn là bài toán kinh doanh siêu lợi nhuận bởi hợp đồng cho mượn máy thường kéo dài 3-5 năm.

Có thể, việc cho mượn máy cũ và bán kèm hóa chất  là một cách kinh doanh của doanh nghiệp thiết bị y tế. Nhưng nếu là máy cũ, không đạt chất lượng thì người bệnh lại phải gánh chịu rủi ro. Bởi nó có thể ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm, và công tác chuẩn đoán và khám chữa bệnh.

Con đường đi của các máy xét nghiệm cũ nát

Trong quá trình điều tra, xác minh, xuất phát từ phản ánh của các bác sĩ tại nhiều bệnh viện tuyến huyện về tình trạng nhiều máy xét nghiệm sinh hóa được Sở Y tế trang bị liên tục bị hỏng hóc, nhóm phóng viên đã tìm đến một số bệnh viện tuyến huyện như bệnh viện Đa Khoa Hoài Đức, bệnh viện đã khoa Thường Tín để tìm hiểu về sự việc này. Và từ đây lại hé mở một  câu chuyện khác.

Tại bệnh viện đa khoa Thường Tín, trong khoa xét nghiệm hiện có 4 máy xét nghiệm sinh hóa nhưng 1 máy Hitachi 717 dừng hoạt động, một máy Hitachi 717 bị Sở Y tế tiêu hủy do phát hiện hàng lậu. 1 chiếc máy sinh hóa tự động có nhãn hiệu  là Greiner GA 240  do Đức sản xuất được Sở Y tế cấp cho bệnh viện hiện đang bị hỏng. Chiếc máy xét nghiệm sinh hóa Greiner GA 240 được cấp theo quyết định phân bổ trang thiết bị gói thấu  số 4,  thuộc dự án đầu tư nâng  cấp trang thiết bị cho các bệnh viện tuyến huyện  do sở  y tế HN phê duyệt.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Phương -Trưởng phòng xét nghiệm  của bệnh viện Thường Tín - HN cho biết , tốc độ trả kết quả của loại máy này rất chậm, trong 2h30 chỉ cho ra được 38 kết quả. Trong khi theo phê duyệt, đây là dòng máy chạy được 180 kết quả trong 1 giờ . Đó là chưa kể  chiếc máy này đã cho ra những kết quả xét nghiệm không chính xác, vì vậy bệnh viện phải dừng lại chờ kết quả kiểm tra chéo các mẫu xét nghiệm.

Tại phòng xét nghiệm bệnh viện Đa khoa Hoài Đức, theo quan sát của PV có 2 chiếc máy xét nghiệm sinh hóa nhưng 1 chiếc hiệu Greiner GA 240 không hoạt động được do bị hỏng.  Theo các bác sỹ tại khoa cho biết, chiếc máy Greiner GA 240 được Sở Y tế cấp từ cuối năm 2010 nhưng khoảng gần 1 năm nay, chiếc máy bị cháy bong đèn nhưng bệnh viện không có bong thay thế vì vậy đằng đắp chiếu. Chiếc máy xét nghiệm sinh hóa Greiner GA 240 được sở y tê HN trang bị theo gói thầu  04 trái phiếu Chính phủ.

Lãnh đạo bệnh viên đa khoa Hoài Đức cho biết, bệnh viện đã liện tục liên hệ với nơi cung cấp máy yêu cầu sửa chữa. Nhưng chỉ  được trả lời là chưa sửa được do không có vật tư thay thế .

Khi hỏi về dòng máy sinh hóa tự động Greiner GA 240, được  Sở Y tế HN phê duyệt mua cho các bệnh viện tuyến huyện với giá 684 triệu đồng... Một số chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực máy sinh hóa cho biết: Họ chưa nghe thấy tên dòng máy này. Tra cứu  tại trang web của hãng GREINER cũng như các thông tin trên mạng, thì cũng không thấy có một loại máy sinh hóa tự  động nào có nhãn hiệu Greiner GA 240 là do Đức sản xuất như theo chỉ dẫn trên chiếc máy.  Kiểm tra thực tế máy, phóng viên phát hiện có chi tiết phía trong  máy  có dòng chữ made in China, xuất xứ từ  Trung Quốc .

Gói thầu 04 mua sắm trang thiết bị hồi sức và xét nghiệm  là gói thầu do UBND TP HN phê duyêt , giao cho Sở Y tế HN làm chủ  đầu tư cung cấp thiết bị cho bệnh viện  đa khoa  Sơn tây, Vân Đình, Quốc Oai, Chương Mỹ , Hoài Đức, Thanh Oai , Mỹ Đức , Thạch Thất , Phú Xuyên , Thường Tín  để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh với tổng giá trị gói thầu  khoảng 30 tỷ đồng.