Ông đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quốc tế chỉ trích Trung Quốc vì đơn phương âm mưu thay đổi hiện trạng tại Biển Đông.

Phát biểu tại cuộc điều trần ở Quốc hội Mỹ hôm 20/5, ông Daniel Russel nhấn mạnh 2 diễn tiến đặc biệt gây quan ngại làm leo thang căng thẳng gần đây là việc Trung Quốc đưa giàn khoan dầu giàn khoan dầu Hải Dương - 981 (Haiyang Shiyou 981) vào hoạt động tại Biển Đông và lấp biển-khai hoang trên đảo Gạc Ma để nâng cấp hay có thể là quân sự hóa khu vực có tranh chấp này.

Ông Russel cho biết Chính phủ Mỹ đã nêu các vấn đề này trực tiếp với Trung Quốc thông qua các kênh ngoại giao và công khai quan điểm rằng Bắc Kinh phải sử dụng biện pháp ngoại giao thay vì vũ lực để xử lý tranh chấp.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nói vấn đề không phải là sức mạnh của Trung Quốc lớn đến đâu mà là tuyên bố chủ quyền dựa trên pháp lý của Bắc Kinh vững chắc tới mức nào trong các tranh chấp chủ quyền.

Ông khẳng định Mỹ không chấp nhận các hành vi uy hiế‌p, cưỡng bức, và phi ngoại giao. Ông Russel cũng nhận định rằng việc quốc tế phê phán hành động hung hăng và đơn phương của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng lớn đến sự cân nhắc của ban lãnh đạo Bắc Kinh.