Khảo sát tại các chợ đầu mối hoa quả tại Hà Nội, PV chúng tôi được nhiều người bán trái cây cho biết, nhãn Thái Lan nhanh hỏng hơn nhãn Việt Nam. Chị Nguyễn Thị Xuân, chủ một cửa hàng trái cây nhiều năm ở khu Nam Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy cho hay: Quá trình vận chuyển nhãn từ Thái Lan về Việt Nam xa, khoảng 1 ngày rưỡi cho đến 2 ngày mới đến nơi và được đóng trong thùng kín nên dễ bị nhũn hơn nhãn ta. Ông Hưng bán hoa quả ở 331 Kim Mã cũng nói, nhãn Thái nhập về để sang ngày thứ 3 mà không bán hết là bắt đầu nhũn và hỏng hoàn toàn. 

Nhưng nhãn Thái Lan không có mùi thơm vốn có của nó, khi cầm quả nhãn lên ngửi sẽ thấy mùi lạ, khó ngửi và ai cũng có thể nhận biết được. Đặc biệt khi mới mở thùng nhãn ra thì mùi xông lên.

Một đặc điểm nữa, vỏ quả nhãn Thái Lan mỏng, dễ bị tách hoặc chỉ cần ngâm trong nước thôi là có thể hỏng ngay. Giải thích cho điều này, ông Chu Doãn Thành, trưởng bộ môn Bảo quản và Chế biến, viện Rau quả TW cho hay: Từ trước đến nay người trồng nhãn và người thu mua nhãn vẫn thường sử dụng một loại chất hóa học là lưu huỳnh (hay còn gọi là diêm sinh) để đốt, xông hơi khiến cho các loại côn trùng, vi khuẩn biến mất.

Khi lưu huỳnh bị đốt cháy sẽ tạo thành SO2 làm thay đổi màu sắc và mùi quả nhãn. Nhãn không còn mùi thơm tự nhiên, cuống có những hạt màu trắng li ti bám vào, nghĩa là nó đã được xông bằng lưu huỳnh hoặc chất gì đó tương tự. Bảo quản nhãn bằng cách đốt lưu huỳnh là công nghệ Ấn Độ chuyển giao sang Việt Nam, đã cho phép sử dụng với điều kiện không được vượt quá 30 ppm (phần triệu). Tuy nhiên, trong quá trình xông, khí SO2 gặp hơi ẩm trong phổi sẽ thành H2SO2 (axit xunfurơ) - một chất oxy hóa nên rất độc.

Ông Nguyễn Văn Hiền, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thực nghiệm Rau, Hoa, Quả Gia Lâm cũng cho biết, người ta thường nhúng thuốc tím vào nhãn để oxy hóa vi sinh vật, đồng thời làm cho vỏ quả nhãn bóng và đẹp hơn.

Từ đó cũng dẫn đến nhãn không còn mùi thơm tự nhiên. Sử dụng thuốc tím chỉ là cách người ta nghĩ ra, điều này chưa được công bố và chưa có quy định sử dụng cụ thể. Nếu dùng với dung lượng ít có thể làm màu quả nhãn sáng hơn, nhưng nếu dùng quá nhiều sẽ khiến vỏ bị cháy chuyển sang màu đen xám.

Khác hẳn với nhãn Thái Lan, nhãn Việt Nam có mùi thơm dễ chịu, nhãn lồng có cùi dày và mọng nước, ngọt mà giá thành lại rẻ. Mùi thơm khiến cho đa phần người dân đều cảm thấy yên tâm khi ăn loại quả này. Nhãn ta chủ yếu được trồng ở các tỉnh Bắc Giang, Hưng Yên, việc vận chuyển không mất nhiều thời gian. Người dân vừa hái xuống đã chuyển đi bán ngay trong ngày nên về đến Hà Nội đang còn tươi nguyên, mùi thơm rất rõ, không cần phải phun nước lá và cuống vẫn xanh và cứng cáp. Thường những người buôn nhãn chỉ nhập về lượng hàng vừa phải, đủ để bán hết trong ngày, mai lại ra chợ Long Biên lấy tiếp.