Năm 2005, hưởng ứng phong trào trí thức trẻ tình nguyện về công tác ở cơ sở, anh Long tình nguyện công tác tại xã. Được phân công về bộ phận Văn phòng UBND xã với chức danh cán bộ Văn phòng – Thống kê. Năm 2008, anh trúng tuyển công chức cấp xã và tiếp tục công tác tại Văn phòng UBND xã.

Tháng 7/2011, do cán bộ Tư pháp chuyển công tác khác, anh được lãnh đạo xã tin tưởng bố trí làm công tác Tư pháp – Hộ tịch cho đến nay. Dù không đúng chuyên môn được học (anh Long tốt nghiệp Đại học chuyên ngành Tài chính – Kế toán), nhưng với phẩm chất cần cù, không ngại khó, thường xuyên tự học tập và học hỏi đồng nghiệp, anh luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Khi mới bắt tay vào công tác tư pháp, anh Long luôn suy nghĩ, trăn trở để tìm phương thức hiệu quả nhất nhằm mang luật đến với người dân. Nhà khá xa nơi làm việc (gia đình anh ở xã Diên Phú, cách Diên Xuân gần 20 Km), công việc nhiều nên chuyện ở lại cơ quan buổi trưa và làm thêm ngoài giờ, làm thêm ngày nghỉ gần như là thường xuyên. Tranh thủ lúc rỗi rãi, anh tìm đọc các văn bản liên quan đến công tác tư pháp cơ sở, chỗ nào chưa hiểu anh mạnh dạn hỏi người đi trước.

Có những lúc cảm thấy chưa yên tâm lắm về cách hiểu quy định Pháp Luật của mình, anh không ngại việc xin ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn của lãnh đạo Phòng Tư pháp. Nhờ tinh thần cầu tiến, khắc phục khó khăn và nhất là không giấu dốt nên chỉ trong thời gian ngắn, anh Long đã nhanh chóng tiếp cận công việc và có nhiều sáng kiến áp dụng vào thực tiễn cho hiệu quả cao.

Qua nghiên cứu tài liệu về công tác tư pháp cơ sở, anh Long nhận thấy các hòa giải viên ở cơ sở có vai trò cực kỳ quan trọng đối với công tác tư pháp. Tìm hiểu quy định của tỉnh, anh thấy: tỉnh đã có quy định về kinh phí bồi dưỡng cho công tác hòa giải - trước là Quyết định số 19 của UBND tỉnh, nay là Nghị quyết số 21 của HĐND tỉnh  - nhưng lâu nay chưa thực hiện.

Một thời gian dài, các hòa giải viên trên địa bàn đã “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” dù quy định có mà trên thực tế chưa áp dụng, do đó, hiệu quả công tác hòa giải ở địa bàn không cao. Xuất phát từ thực tiễn đó, đầu năm 2012, anh đã mạnh dạn đăng ký danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp cơ sở với đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở”.

Nắm chắc quy định, hiểu rõ tình hình hoạt động của 4 tổ hòa giải ở 4 thôn trên địa bàn nên việc đưa các giải pháp của Đề tài vào thực hiện không quá khó đối với anh. Một mặt, anh Long xây dựng kế hoạch, tranh thủ sự quan tâm của lãnh đạo xã để đề xuất kinh phí tổ chức tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ, cập nhật các văn bản Pháp Luật mới cho các hòa giải viên kết hợp với thực hiện việc chi thù lao cho hòa giải viên đối với từng vụ việc hòa giải và các khoản chi theo chế độ tài chính cho các tổ hòa giải.

Mặt khác, anh tham mưu cho UBND xã trích một phần kinh phí hàng năm mua thêm đầu sách và tiếp nhận các đầu sách từ các nguồn hỗ trợ khác nhau để bổ sung cho tủ sách Pháp Luật của xã. Đến nay, tổng số đầu sách là 213 với tổng số bản sách là 242 quyển, đã tạo điều kiện thuận lợi giúp các hòa giải viên có điều kiện tự học, nâng cao hiểu biết Pháp Luật để hoàn thành nhiệm vụ hòa giải ở cơ sở.

Năm 2012, kinh phí của xã chi cho công tác hòa giải là 1.950.000 đồng, 6 tháng đầu năm 2013 xã đã chi 1.200.000 đồng. Các tài liệu, văn phòng phẩm phục vụ công tác của tổ hòa giải đều được đáp ứng đủ.

Diên Xuân là xã thuần nông nằm về phía tây của huyện. Dân số toàn xã có 1.629 hộ với 6.275 nhân khẩu, phân bổ thành 4 thôn trên diện tích tự nhiên 2602 ha. Kinh tế của xã chủ yếu dựa vào cây mía, cây sắn mì và một ít lúa nước nên cuộc sống của người dân địa phương chỉ ở mức trung bình.

Hiểu biết và nhận thức về Pháp Luật của đa số người dân nơi đây có phần đơn giản, còn nhiều hạn chế. Qua giải quyết công việc hàng ngày, anh tự rút ra kinh nghiệm: muốn đưa các quy định Pháp Luật đến với người dân thì cần phải tuyên truyền những vấn đề cơ bản, ngắn gọn và dễ hiểu nhất.

Nghĩ là làm, anh bắt tay vào việc tìm tài liệu, biên soạn và tự mày mò thiết kế được một số loại tài liệu tuyên truyền Pháp Luật “2 trong 1” về các lĩnh vực thừa kế, đăng ký khai sinh, đăng ký và quản lý hộ tịch, về quyền được khai sinh, xác định quốc tịch… Mỗi lĩnh vực chỉ nêu những vấn đề cơ bản nhất, cần thiết nhất đối với người dân, gói gọn trong khuôn khổ một tờ giấy A4.

Khi người dân có việc đến Ủy ban xã làm các thủ tục hộ tịch sẽ được phát kèm với giấy tờ của họ hoặc sẽ phát cho người dân trong các đợt họp thôn. Không chỉ để cấp phát, các tài liệu của anh cũng giúp cho cán bộ thôn, các hòa giải viên trong công tác tuyền truyền Pháp Luật của mình. Đơn giản vì nó ngắn gọn, dễ nhớ và dễ truyền đạt.

Thực tiễn đã chứng minh cách làm của anh Long mang lại hiệu quả cao, công tác tư pháp của xã kể từ ngày anh đảm nhiệm đã có sự chuyển biến tích cực. Ông Nguyễn Thắng Thông - Trưởng phòng Tư pháp huyện Diên Khánh cho biết: “Những cố gắng, sáng kiến của anh Long trong công tác rất đáng ghi nhận. Trước đây công tác tư pháp của xã luôn nằm trong nhóm giữa, trong hai năm 2011 và 2012 kết quả các mặt công tác tư pháp của xã vươn lên nhóm dẫn đầu của khối thi đua tư pháp xã, thị trấn trên địa bàn”.

Ông Nguyễn Văn Quý – Chủ tịch UBND xã nhận xét, anh Long là người cán bộ luôn tận tụy với công việc, có tinh thần ham học hỏi, chịu khó nghiên cứu văn bản. Trong công tác tham mưu, anh Long nắm bắt tốt nội dung công việc, tham mưu chính xác cho lãnh đạo xã giải quyết kịp thời các việc của người dân đúng quy định và phù hợp thực tế. Đặc biệt khi tiếp dân, anh Long có thái độ mềm dẻo, ân cần nên rất được dân tin yêu.

“Trong các đợt sinh hoạt chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, lãnh đạo xã thường biểu dương đồng chí Long với mong muốn các cán bộ, công chức xã lấy đó làm tấm gương để học tập, phấn đấu trong công tác. 2 năm làm công tác tư pháp, đồng chí Long đều được khen thưởng, năm 2012, đồng chí Long được UBND huyện công nhận là Chiến sỹ thi đua cấp cơ sở”, ông Quý nói.