Liên quan đến vụ việc 7 người t‌ử von‌g, 5 người hôn mê nghi sốc m‌a tú‌y tại đại nhạc hội ở Hồ Tây, Hà Nội, vào đêm 16/9, cơ quan chức năng cho biết kết quả bước đầu xét nghiệm đã phát hiện chất ketamine trong một số tang vật thu giữ tại hiện trường. Trước đó, kết quả xét nghiệm nhanh các trường hợp vào cấp cứu sau đêm nhạc hội ở hồ Tây cho thấy nạn nhân dương tính với m‌a tú‌y.

GS.TS bác sĩ cao cấp Cao Tiến Đức, Chủ nhiệm bộ môn Tâm thần và Tâm lý y học, khoa Tâm thần, bệnh viện Quân y 103 (Hà Nội) cho biết ketamine là một trong những loại m‌a tú‌y tổng hợp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay bên cạnh m‌a tú‌y đá (methamphetamine), thu‌ốc lắ‌c (MDMA), C‌ỏ m‌ỹ...

Trong khi đó, m‌a tú‌y tổng hợp (ATS) là những chất m‌a tú‌y nguy hiểm nhất hiện nay. Tại Việt Nam, từ năm 2010, ATS đã trở thành loại m‌a tú‌y sử dụng phổ biến thứ hai sau heroin.

Ketamine ban đầu được dược sĩ người Mỹ tổng hợp có tác dụng là chất gây mê, làm giảm đau, được sử dụng trong phẫu thuật nhỏ và ngăn chặn cơn đau sau phẫu thuật. Ketamin có ở dạng chất lỏng, bột tinh thể, viên nén, viên nhộng hòa tan trong nước và rượu. Nếu tiêm qua đường tĩnh mạch chỉ sau một phút, người bệnh sẽ rơi vào tình trạng vô thức.

Hiệu ứng của ketamine có thể kéo dài hơn một giờ, nhưng thuốc vẫn có thể làm ảnh hưởng đến c‌ơ th‌ể cho đến 24 giờ. Với tính chất gây “phê” nhanh chóng, ketamine dần được sử dụng như một loại m‌a tú‌y giải trí.

Chuyên gia cảnh báo nếu lạ‌m dụn‌g, dùng không đúng chỉ định, ketamine sẽ gây nên tình trạng ảo giác, hoang tưởng, bị kích động mạnh, không cảm thấy đau đớn, rối loạn thị giác, cảm giác mùi vị, sờ mó bị thay đổi méo mó, mất định hướng về không gian và thời gian, gây mất trí nhớ ngắn hạn không nhận biết mình là ai có thể dẫn đến các hành vi không an toàn cho bản thân và người xung quanh.

Khi mới sử dụng, tác động dữ dội của ketamine kéo dài trong một giờ. Nhìn bằng mắt thường, chúng ta rất khó phát hiện bởi ketamine giống những thứ bột trắng khác. Bởi chúng có dạng bột tinh thể màu trắng, chất lỏng hoặc viên, bao con nhộng. Ở dạng muối clohydric, bột ketamine có thể hòa tan trong nước và rượu.

Người sử dụng loại m‌a tú‌y này với mục đích phi y học thường dùng liều lượng khoảng 50 mg không gây bất tỉnh nhưng lại gây ra trạng thái kíc‌h thí‌ch cao độ.

Nhiều nước ở châu Á đề nghị Tổ chức Y tế thế giới đưa ketamin vào danh mục các chất m‌a tú‌y cần kiểm soát ở cấp quốc gia, đồng thời đề nghị Liên Hợp Quốc xem xét bổ sung chất này vào danh mục các chất cần kiểm soát.

Ở nước ta, trước đây, ketamine chỉ được quản lý ở mức độ tân dược thuốc độc bảng A do Bộ Y tế quy định, song trước tình hình lạ‌m dụn‌g trái phép ketamine diễn biến phức tạp, ngày 16/11/2003, Chính phủ đã ban hành Nghị định 133/2003/NÐ-CP bổ sung chất ketamine vào danh mục III "các chất m‌a tú‌y độc dược được dùng trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo yêu cầu điều trị".

Hiện nay, do sự nguy hiểm, ketamine đã không được sản xuất và không được chỉ định dùng trong y khoa. Loại m‌a tú‌y này đã bị cấm ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam.