Hành trình tới mặt trăng đêm 16/9 chỉ là một câu chuyện còn rất mới và thời sự. Nhưng đằng sau đó, thật ra còn ẩn giấu những hành trình tự tước đi giấc mơ, tương lai của chính mình khi sử dụng các chất hướng thần, m‌a tú‌y dạng đá ( m‌a tú‌y tổng hợp, có chứa chất methamphetamine hay còn gọi là meth ), kẹo (ecstasy), ke (ketamin)… của hàng trăm, hàng nghìn bạn trẻ khác.
Những cái chết đau lòng vì ke, kẹo

Chiều ngày 6/2/2011, đợi mãi không thấy con trai là Phạm Văn Thức (sinh năm 1983) trở về nhà, lòng ông Thức nóng như lửa đốt. Người cha tội nghiệp ở đường Ngô Gia Tự, thành phố Hải Phòng bất lực khi gọi điện thoại nhiều lần cho con mà không sao liên lạc được. Bất đắc dĩ, ông rời nhà đi tìm tới địa điểm con mình hay tụ tập bạn bè thì hoảng hồn phát hiện 9 thanh niên, trong đó có Thức đã nằm la liệt trên nền nhà.

Không lâu sau đó, cảnh sát đã có mặt và kết luận: Cả 9 người đã t‌ử von‌g sau khi sử dụng chất m‌a tú‌y tổng hợp dạng thu‌ốc lắ‌c và bị ngạt trong căn phòng kín. Trước thời điểm t‌ử von‌g, do nhà mất điện, cả nhóm đã đưa một ô tô 4 chỗ vào bên trong, nổ máy để nghe nhạc và dùng ánh sáng đèn xe để nhảy.

Trip to the Moon hay hành trình tới tử thần?

Khói ô tô liên tục xả trong phòng kín, nhưng tất cả trong cơn “say thuốc” của mình đều không nhận ra, vẫn cứ tiếp tục quay cuồng trong tiếng nhạc và ánh sáng mạnh cho tận tới khi gục hẳn xuống.
Đau lòng hơn, trong số 9 người t‌ử von‌g ngày ấy có 2 người Vũ Thanh Hương, Vũ Duy Cường là chị em ruột, bản thân Hương cũng đã có hai con nhỏ.

Trước đó cũng tại Hải Phòng, vào 4/2008, một nhóm thanh niên gồm 6 người đã thuê taxi đi Đồ Sơn chơi. Khi tới nơi, cả nhóm đã dừng xe bên đường, bật nhạc với âm lượng lớn rồi sử dụng thu‌ốc lắ‌c để “bay” trên xe.
Đến gần 4 giờ sáng, phát hiện Sái Anh Tuấn và Vũ Thị Nga có biểu hiện sốc thuốc, cả nhóm mới vội vàng di chuyển về bệnh viện Đồ Sơn để cấp cứu. Tuy nhiên, do lượng m‌a tú‌y tổng hợp hai nạn nhân sử dụng quá cao nên họ đều t‌ử von‌g ngay sau đó.
Tiếp đó, tháng 10/2016, Vũ Trọng Tùng cùng 4 người bạn đến quán karaoke trên đường Chợ Hàng (quận Lê Chân, Hải Phòng) để giải trí. Tại đây, cả nhóm đã sử dụng m‌a tú‌y nên khi rời đi đã bị bất tỉnh. Mặc dù được người dân quanh hiện trường đưa đi cấp cứu nhưng Vũ Trọng Tùng vẫn không thể may mắn qua khỏi.

m‌a tú‌y tổng hợp gây nên rất nhiều cái chết đau lòng (Ảnh: TTXVN)

Mới đây nhất, tối 16/9, khi tham gia lễ hội âm nhạc Trip to the Moon, 7 nạn nhân còn rất trẻ đã mãi mãi không thể quay về cũng vì sốc m‌a tú‌y. 5 người khác đã phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, tim đập yếu.
Cảnh sát thậm chí còn tìm thấy cả những tinh thể màu trắng nghi là m‌a tú‌y vương vãi lại hiện trường vào buổi sáng ngày hôm sau.
Lý giải về cơ chế dẫn tới t‌ử von‌g trong các trường hợp kể trên, bác sỹ Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng khoa điều trị các rối loạn liên quan đến chất gây nghiện (bệnh viện Tâm thần Hà Nội) cho biết: “Khi đi vào c‌ơ th‌ể, m‌a tú‌y tổng hợp sẽ gây rối loạn hành vi cảm xúc. Lúc ‘no thuốc’, nạn nhân thường không ý thức được hành vi của mình. Dạng m‌a tú‌y này có thể gây ra loạn thần, rối loạn cảm xúc ngay cả cho những người mới sử dụng lần đầu tiên.”
Chính vì kíc‌h thí‌ch trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, đem lại cảm giác hưng phấn tức thời nên m‌a tú‌y tổng hợp khiến cho người dùng mất nhận thức về hoàn cảnh xung quanh cũng như khó kiểm soát hành vi của chính mình. Điều này dẫn đến việc họ không thể cảm nhận được ngay cả các mối nguy hiểm, nguy cơ hay các dấu hiệu bất thường mình đang gặp phải.
Và cái chết tìm đến, ngay trong lúc họ đang ở trạng thái hưng phấn và kíc‌h thí‌ch nhất.
Tử thần mang tên m‌a tú‌y tổng hợp
Đại tá Vũ Văn Hậu, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về m‌a tú‌y (Bộ Công an) cho biết: Theo báo cáo của Liên hiệp quốc, hiện nay thế giới đã ghi nhận khoảng hơn 600 loại m‌a tú‌y và tiền chất liên quan đến m‌a tú‌y.
Cũng theo đánh giá của Đại tá Hậu, số người đang sử dụng m‌a tú‌y tổng hợp và các chất hướng thần (anphetamin) tại Việt Nam đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt là trong giới trẻ.
“m‌a tú‌y tổng hợp có đặc điểm là rất dễ cất giấu và sử dụng. Nếu như trước đây, với heroin khi dùng phải có bơm kim tiêm, bật lửa, giấy bạc thì hiện nay, các loại m‌a tú‌y này có hình thức như một viên thuốc sử dụng thông thường. Vì vậy, khi bị phát hiện, các đối tượng phi tang rất nhanh,” Đại tá Hậu giải thích.

Các loại m‌a tú‌y tổng hợp liên tục có sự thay đổi về mẫu mã. (Nguồn: Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về m‌a tú‌y)

Về hậu quả, Đại tá Hậu cho biết: m‌a tú‌y tổng hợp gây ra rất nhiều tác hại với con người về cả mặt thể chất và tinh thần. Đối với tinh thần, khi đi vào c‌ơ th‌ể, các loại m‌a tú‌y như ke, kẹo, đá sẽ gây ra rối loạn tâm thần nghiêm trọng, có thể tồn tại dưới hai dạng là loạn thần hoặc trầm cảm.
“Gần đây một số phương tiện thông tin đại chúng nói nhiều đến chuyện ngá‌o đ‌á. Thực chất đó là một trạng thái loạn thần. Đặc điểm của nó là hoang tưởng, ảo giác chi phối người sử dụng, khiến họ có những hành vi nguy hiểm như đập phá, gây rối hay thậm chí giết người,” Đại tá Hậu nói.

Giải thích kỹ hơn về cơ chế tác động của m‌a tú‌y tổng hợp dạng ke, kẹo, đá lên c‌ơ th‌ể dẫn tới t‌ử von‌g khi bị sốc, bác sỹ Trần Cảnh Dương (bệnh viện Tâm thần Hà Nội) cho biết: Ke, kẹo khi được dùng sẽ gây biến động trước hết về mặt tâm thần, khiến con người rơi vào trạng thái kíc‌h thí‌ch quá ngưỡng, làm tăng mạnh hoạt động của tất cả các chức năng.
“Khi vượt quá ngưỡng mà c‌ơ th‌ể có thể chịu đựng, m‌a tú‌y tổng hợp sẽ dẫn tới tình trạng suy kiệt và nghiêm trọng hơn là trụy tim mạch. Phần lớn các ca t‌ử von‌g do sốc m‌a tú‌y đều do nguyên nhân này,” bác sỹ Dương nhấn mạnh.
Bác bỏ quan điểm ke, kẹo và một số chất hướng thần khác không gây nghiện, bác sỹ Dương cho hay: Về nguyên tắc, tất cả các loại m‌a tú‌y và tiền chất m‌a tú‌y đều gây nghiện. Các chất này một khi đi vào c‌ơ th‌ể sẽ làm tăng morphin nội sinh hay còn gọi là trạng thái lệ thuộc vào thuốc.

Bột ke, chấm đá đang được giới trẻ sử dụng nhiều. (Nguồn: Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về m‌a tú‌y)

Bàn về nguyên nhân dẫn tới thực trạng ngày càng có nhiều người trẻ tuổi sử dụng m‌a tú‌y và m‌a tú‌y tổng hợp, Cục Phó Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm m‌a tú‌y (Bộ Công An) thẳng thắn chỉ ra: Bên cạnh sự tác động, lôi kéo bên ngoài, yếu tố quản lý giáo dục của gia đình và người thân đối với thanh thiếu niên có vai trò vô cùng quan trọng. Buông lỏng quản lý, thiếu sự theo dõi sát sao, thiếu quan tâm đến con cái, chính bố mẹ sẽ đẩy thế hệ tương lai của mình vào “hành trình tới tử thần” như trong vụ Trip to the Moon vừa qua.
“Đã là m‌a tú‌y thì dù là loại nào cũng là độc tố, nó tàn phá sức khỏe, tấn công làm tê liệt hệ thần kinh, tuần hoàn, hô hấp, tác động toàn diện đến sức khỏe. m‌a tú‌y càng mới thì độ độc hại và sự tàn phá cao hơn nhiều so với các loại trước. Con đường của m‌a tú‌y là con đường đi vào bóng tối, nên tôi khuyên các bạn trẻ hãy tránh xa m‌a tú‌y,” Đại tá Vũ Văn Hậu nhấn mạnh.
Những con số giật mình

Theo đánh giá của Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm m‌a tú‌y (Bộ Công An): Tình hình sử dụng m‌a tú‌y hiện đang diễn biến hết sức phức tạp, nhất là tại các tỉnh, thành phố lớn. Số lượng người nghiện m‌a tú‌y có hồ sơ quản lý tính đến tháng 11/2017 là hơn 222.000 người. Đáng lo ngại hơn là những người nghiện m‌a tú‌y tổng hợp đang tiếp tục gia tăng.
Chỉ tính riêng từ tháng 11/2017 đến giữa tháng 8/2018, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về m‌a tú‌y đã phối hợp phát hiện bắt giữ gần 2.000 vụ; 28.579 đối tượng; thu giữa 1.367 kg heroin; 696,8kg và hơn 1 triệu viên m‌a tú‌y tổng hợp.
Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng đã thu giữ thêm hơn 80 kg thuốc phi‌ện, 229,128 kg quả, cây thuốc phi‌ện; gần 400 kg cầ‌n s‌a khô, gần 1.000 kg cầ‌n s‌a tươi; 119 kg cocain; 2.500kg lá khát