Mặc dù tuyến đường này vẫn đang trong giai đoạn thu hồi đất và vấp phải sự phản đối của người dân, nhưng hai trong số 5 khu đất đã được nhà đầu tư đưa vào khai thác, thu lợi.
Để thực hiện con đường và khai thác 5 khu đất ở Việt Nam, Tập đoàn GS E&C đã lập ra Công ty TNHH một thành viên Phát triển GS Sài Gòn. Trong bản hợp đồng với GS E&C, TP HCM đã đưa ra hàng loạt điều khoản hết sức dễ dãi và có lợi cho nhà đầu tư.
Hợp đồng quá hời
Cụ thể, theo hợp đồng, nhà đầu tư sẽ xây dựng tuyến đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài trong vòng bốn năm, với tổng chiều dài hơn 13 km, chiều rộng 6 - 12 làn xe (30 - 65m), bốn cầu cố định. Đổi lại, thành phố sẽ cho công ty này thuê 5 khu đất “sạch”, với tổng diện tích trên một triệu m² (giá trị gần 230 triệu USD), để kinh doanh các dự án nhà ở và khu đô thị trong thời hạn 50 năm kể từ ngày bàn giao đất.
Dự án con đường được chia làm nhiều hạng mục và được quyết toán sau khi mỗi hạng mục hoàn tất. Đến khi hoàn tất quyết toán cuối cùng đối với giá trị con đường, phần chênh lệch giữa giá trị con đường và 5 khu đất sẽ được tính toán lại trên cơ sở giá trị trao đổi là tương đương.
Hiện thành phố đã giao 4 trong 5 khu đất cho nhà đầu tư, với tổng giá trị hơn 150 triệu USD, khu đất còn lại ở quận 9 rộng hơn 917.000 m², giá trị hơn 78 triệu USD cuối năm nay sẽ được bàn giao. Trong khi đó, số tiền bồi thường và giải phóng mặt bằng tối đa mà phía GS E&C chi trả là 120 triệu USD. Nếu chi phí giải phóng mặt bằng vượt quá số tiền trên, thành phố sẽ phải chi thêm. Được biết, để có được mặt bằng “sạch” của 5 khu đất giao cho đối tác, thành phố đã phải lấy vốn từ ngân sách.
Trong khi con đường vẫn chưa thấy đâu thì nhà đầu tư đã bắt đầu thu lợi nhuận từ 2 trong 4 khu đất được giao. Nếu làm một bài toán đơn giản khi nhà đầu tư mới bỏ ra 120 triệu USD để giải phóng mặt bằng đã thu về bốn khu đất sạch, với tổng giá trị được định giá hơn 150 triệu USD. Như vậy, nhà đầu tư đã “bỏ túi” hơn 30 triệu USD.
Cụ thể, tại khu đất rộng hơn 17.000 m² ở phường Thảo Điền, quận 2, công ty này đã tung ra bán căn hộ thuộc dự án Xi Riverview Palace. Một khu “đất vàng” rộng gần 18.000 m² trên đường Lý Thường Kiệt, quận 10 được nhà đầu tư xin phép Thủ tướng cho chuyển nhượng lại. Trong khi TP HCM định giá để giao khu đất này cho nhà đầu tư là 37 triệu USD, tương đương 39 triệu đồng một m² thì giá giao dịch thực tế trên thị trường khoảng 300 triệu đồng.
Nhiều ưu đãi… khó hiểu
Hiện TP HCM cũng đang làm lợi cho nhà đầu tư bằng cách “chẻ” con đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai làm đôi, với những đoạn to nhỏ “không giống ai”.
Không những vậy, thành phố đã có sự ưu ái đặc biệt đối với nhà đầu tư này, chẳng hạn: hào phóng ứng vốn ngân sách để bồi thường giải phóng mặt bằng nhằm gấp rút giao mặt bằng “sạch” cho nhà đầu tư kinh doanh thu lợi; cho phép nhà đầu tư được cộng tất cả các khoản chi phí phát sinh “không do lỗi của nhà đầu tư” vào giá trị con đường như trở ngại do điều kiện tự nhiên, địa điểm con đường, chậm bàn giao mặt bằng, yêu cầu khoan hoặc đào thăm dò của cơ quan chức năng…; cho phép nhà đầu tư được phép nhập khẩu hoặc tái xuất các máy móc, vật tư, thiết bị… liên quan đến thực hiện dự án con đường, các dự án của 5 khu đất và được miễn tất cả các loại thuế, phí, lệ phí…; được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp hai năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế và sẽ được giảm thuế thu nhập doanh nghiệp 50% số thuế phải nộp cho hai năm tiếp theo…
Việc thành phố đổi hơn một triệu m² đất, trong đó có hơn 100.000 m² đất được xếp vào vị trí vàng để lấy một con đường như vậy quả là điều khó hiểu. Hơn thế, trong khi TP HCM đang “chạy” từng ngày để giải phóng mặt bằng nhằm sớm giao đất “sạch” cho nhà đầu tư kịp tiến độ, thì phía họ vẫn “đủng đỉnh” thu lợi từ những khoản chênh lệch từ việc sang nhượng lại khu đất được giao hoặc bán các căn hộ trong dự án nhà ở.
