Năm 1952, nhà vật lý vĩ đại Einstein đã cận kề tuổi "cổ lai hy". Lúc này đã về hưu, nhưng mỗi ngày cứ vào khoảng 10h30" sáng, ông lại lững thững đi bộ từ nhà tới viện Nghiên cứu cao cấp. Đứng trước từng hàng công thức ông viết trên tấm bảng đen nhỏ, ông lại chìm trong nghiên cứu triền miên không ngưng nghỉ. Đến giữa trưa, ông lại đi bộ về nhà. Buổi chiều, ông lại bận bịu xử lý thư tín, hoặc tiếp đón khách khứa tới thăm.

A.Einstein tại New York

Ngày 9/11/1952, người bạn cũ của Einstein, ngài Weizman, vị Tổng thống đầu tiên của Nhà nước Israel qua đời. 9h tối hôm đó, Einstein nhận được cuộc điện thoại của ngài Đại sứ Israel từ Washington gọi tới: "Thưa ngài giáo sư, tôi muốn hỏi ngài một câu, nếu nêu tên ngài trong danh sách người ra tranh cử chức tổng thống Israel, liệu ngài có vui lòng tiếp nhận không?”. Viên Đại sứ hỏi với thái độ chân thành, chứa chan hy vọng. Ông ta phụng mệnh vị thủ tướng nước Cộng hòa Israel gọi điện ướm hỏi, thăm dò. "Thưa ngài đại sứ, về mặt khoa học tự nhiên, tôi có đôi phần am hiểu, còn về con người, thì tôi mù tịt, chẳng hiểu chút xíu nào, với một kẻ như vậy thì làm tổng thống sao đặng?".

"Thưa ngài giáo sư, Weizman, vị tổng thống quá cố cũng là giáo sư đó thôi, tin rằng ngài cũng thừa sức làm tổng thống!”.

"Không, Weizman và tôi khác nhau nhiều, ông làm được, còn tôi thì không thể!”.

Einstein sức khỏe ngày càng kém, ông tự biết rằng quỹ thời gian dành cho mình không còn dài nữa. Ngày 13/4/1955, Einstein ngã bệnh. khối u động mạch chủ đã di căn. Từ mấy năm trước đó, bác sĩ từng nhắc nhở mang tính cảnh báo, rằng ông phải hết sức chú ý bảo vệ sức khỏe bản thân, bởi động mạch chủ có thể bục vỡ bất kỳ lúc nào. Khi đó Einstein nửa đùa, nửa thật: "Ôi, cứ để cho nó bục tóe loe ra!"...

Ngày 16/4, bệnh tình xấu đi trông thấy, trong thời gian này, Einstein  thường từ chối cho tiêm morphine giảm đau, và kiên quyết từ chối mọi can thiệp phẫu thuật ngoại khoa. “Tôi muốn đi lúc nào thì sẽ đi, dùng phương pháp nhân tạo để kéo dài thêm sự sống thực ra chẳng có ý nghĩa gì; tôi đã đến điểm chót trách nhiệm của mình rồi, khi tôi phải ra đi, tôi sẽ bình tĩnh, thanh thản chờ đợi tử thần”.

Khi nói về "hậu sự" của mình, ông dặn: Sau khi ông về với đất, không được biến nơi ông ở thành "nhà tưởng niệm" để mọi người

"pilgrimage" (hành hương về lễ thánh), phòng làm việc của ông trong viện Nghiên cứu cao cấp nhất định phải để cho người khác sử dụng. Ông thiết tha mong rằng, ngoài lý tưởng khoa học và lý tưởng xã hội của ông ra thì tất cả mọi danh tiếng của ông hãy để ông mang theo về cõi chết.

Tối khuya ngày 17/4, ông chập chờn bước vào giấc ngủ, ông mệt mỏi quá rồi. 0h40 ngày 18/4, cô y tá trực phát hiện thấy nhịp thở của Einstein  rất khác thường, cô vội gọi thêm một y tá nữa tới, giúp nâng cao thêm đầu giường. Lúc này Einstein  đang lầm bầm nói câu gì đó trong miệng, chỉ thấy đôi môi mấp máy, phát ra âm thanh thều thào nghe  không rõ, nhưng biết chắc là ông đang nói tiếng Đức, đó là thứ ngôn ngữ thường dùng của cha mẹ ông. Einstein  quyết không bao giờ tha thứ cho Đức Quốc xã khi ông biết được rằng bọn Quốc xã khát máu đã sát hại tới 1/2 tổng số người Do Thái châu Âu, đồng bào của ông.

Cuối cùng, ông hít thở thật sâu 2 cái, như cố níu kéo mang đi theo mọi nỗi ưu tư, rồi nhẹ nhàng ra đi mãi mãi. Lúc đó kim đồng hồ chỉ 1h15 sớm ngày 18/4/1955, ông hưởng thọ 76 tuổi.

8h sáng, tin điện truyền đi khắp trái đất: Nhà vật lý học vĩ đại nhất mọi thời đại Albert Einstein  đã qua đời.

Trong ngày cuối cùng của đời mình, Einstein  đã dặn dò người nhà: Chớ có tổ chức nghi lễ đám tang, không xây mộ phần và cũng đừng dựng bia ghi công tưởng niệm.

14h, xe tang đưa thi hài ông tới khu nghĩa trang Mather Princetonf. Rất lặng lẽ, không cử hành nghi lễ nhiêu khê, không vòng hoa, không đội quân danh dự, không cả điếu văn, diễn thuyết, chỉ có người nhà và thêm mấy người bạn chí thân. 90 phút sau, ông được hỏa táng và tro xương được rải ở một nơi nào đó mà cho tới nay - 55 năm đã trôi qua vẫn chưa được hé lộ.