Chẳng khác gì quân đội thu nhỏ

Là công ty an ninh tư được Erik Prince và Al Clark thành lập năm 1997 tại Bắc Carolina, Blackwater USA có thể được xem là một trong những công ty an ninh chuyên nghiệp nhất thế giới, nơi đào tạo hơn 40.000 người/năm và cung cấp dịch vụ bảo vệ cho nhiều cơ quan nhà nước Mỹ (90% doanh thu Blackwater đều từ các hợp đồng nhà nước).

Gọi là công ty an ninh nhưng Blackwater thật ra chẳng khác gì một quân đội nhỏ, nơi huấn luyện kỹ thuật tác chiến lẫn kỹ năng quân báo nhà nghề. Họ cũng tự tậu riêng nhiều thiết bị quân sự hiện đại, từ trực thăng MD-530F “Little Bird”, Sikorsky S-92 đến xe cơ giới BAE RG-31 Mamba... Trung tâm huấn luyện Blackwater nằm tại khu đất rộng hơn 2.830ha thuộc Bắc Carolina, nơi có một trong những bãi tập bắn lớn nhất thế giới (tháng 11-2006, Blackwater mua thêm 30ha thuộc Chicago).

Bộ phận hậu cần Blackwater có thể giao 100-200 tấn hàng với tốc độ nhanh hơn cả tổ chức Chữ thập đỏ Hoa Kỳ! Tại bãi đỗ máy bay riêng của Blackwater ở Florida, người ta không chỉ thấy trực thăng mà có cả vận tải cơ. Tại doanh trại huấn luyện, đường tập địa hình của Blackwater phức tạp thậm chí không thua đường tập tại các doanh trại quân đội chính quy Mỹ, nơi “lính” Blackwater có thể tập kỹ năng chạy thoát các cuộc đột kích nguy hiểm.

Erik Prince - Nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Công ty Blackwater USA

Năm 2003, Blackwater ký được hợp đồng béo bở nhất lịch sử khi nhận bảo vệ đặc biệt cho L. Paul Bremer (“thái thú” Mỹ đầu tiên tại Iraq sau khi Baghdad sụp đổ) với giá 21 triệu USD trong 11 tháng! Từ tháng 6-2004 đến nay, Blackwater đã được trả hơn 320 triệu USD trong ngân sách 1 tỷ USD trong thời hạn 5 năm thuộc Nguồn quỹ bảo vệ nhân sự thế giới của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Năm 2006, Blackwater ký được hợp đồng bảo vệ Tòa đại sứ Hoa Kỳ tại Iraq.

Blackwater được tin cậy đến mức Hải quân Mỹ từng ký hợp đồng nhờ công ty huấn luyện 20.000 lính thủy chuyên bảo vệ tàu chiến neo tại những điểm nguy hiểm quanh Trung Đông. Chẳng trách Blackwater liên tục trúng thầu công tác an ninh cho quân đội lẫn lực lượng nhân sự ngoại giao Mỹ ở nước ngoài.

Theo Chris Taylor, Blackwater hiện dàn khoảng 2.300 “lính” tại 9 quốc gia. Đầu năm 2007, trong cuộc họp báo tại Amman (Jordan), phó chủ tịch Cofer Black thậm chí gây xôn xao khi nói rằng công ty mình sẵn sàng cung cấp 1.500-3.000 lính cho các sứ mạng gìn giữ hòa bình thế giới, nếu Liên Hiệp Quốc thiếu người.

Những “giao du” với đảng Cộng hòa

Nhân vật tâm điểm Blackwater tất nhiên là người sáng lập Erik Prince. Vốn là cựu binh thủy quân lục chiến, Erik Prince cùng gia đình mình có mối quan hệ lịch sử nhằng nhịt và lâu năm với đảng Cộng hòa. Bố Erik Prince, Edgar, từng trở thành triệu phú nhờ kinh doanh phụ tùng xe hơi. Thời còn sống, Edgar giao du với Gary Bauer (cố vấn đối nội trong nội các Reagan). Một người chị/em của Erik Prince, Elizabeth, là chủ tịch đảng Cộng hòa địa phận Michigan cho đến năm 2005; kiêm chủ tịch tài chính của Ủy ban nghị sĩ Cộng hòa quốc gia (NRSC).

Chồng Elizabeth là dic‌k DeVos (chủ Công ty Amway; người được chuyên san kinh tế Forbes xếp hạng 121 trong danh sách những người giàu nhất thế giới năm 2003 với tài sản 1,7 tỷ USD). Amway từng tài trợ 7,5 triệu USD cho các ứng cử viên Cộng hòa kể từ 1990. Phần mình, kể từ 1989 đến nay, Erik Prince cũng đóng góp hàng trăm ngàn USD cho các nghị sĩ Cộng hòa.

Trên Mother Jones (25-9-2007), tác giả Bruce Falconer cho biết thêm, Blackwater còn được hỗ trợ hậu trường từ một số tổ chức chính trị thân Cộng hòa chẳng hạn Hội các hoạt động hòa bình quốc tế (IPOA) của Doug Brooks.

Theo tờ The News & Observer, Erik Prince là một trong những thực tập sinh đầu tiên làm việc cho Tổng thống George H. Bush (Bush bố) trong 6 tháng tại Nhà Trắng. Năm 1992, Erik gia nhập Hải quân Mỹ, đầu quân cho lực lượng đặc nhiệm SEAL, đóng quân tại Haiti, Bosnia và Trung Đông. Năm 1995, khi bố chết, Erik rời quân ngũ; bán công ty của bố và thành lập Blackwater USA, vào thời điểm chiến tranh lạnh tan băng và quân đội chính quy Mỹ bắt đầu thu hẹp, trong bối cảnh sử dụng “quân đội tư” thay thế bắt đầu được xem là xu hướng.

Với khả năng quen biết rộng cùng quan hệ chính trường, Erik Prince lập ra một Blackwater gồm nhiều nhân vật có cỡ. Chủ tịch Blackwater - Gary Jackson - vốn là cựu binh thủy quân lục chiến và phó chủ tịch công ty - Cofer Black - từng là viên chức cấp cao nội các George W. Bush đặc trách chống khủ‌ng b‌ố khi sự kiện 11-9-2001 xảy ra.

Blackwater còn trở thành “mái nhà thân thương” của nhiều cựu viên chức CIA lẫn Lầu Năm Góc. Robert Richer đã được thỉnh về ngồi ghế phó chủ tịch công ty ngay sau khi từ chức trợ lý phó giám đốc CIA đặc trách các chiến dịch vào năm 2005 (trước đó, Robert Richer là chánh văn phòng CIA khu vực Cận Đông).

Joseph Schmitz - nguyên tổng thanh tra Lầu Năm Góc với nhiệm vụ giám sát, điều tra các hợp đồng giữa Bộ Quốc phòng với các công ty an ninh tư như Blackwater - bây giờ cũng là người nhà Blackwater. Trước sự kiện 11-9-2001, Blackwater chủ yếu huấn luyện các nhóm đặc nhiệm an ninh nội địa. Khi cuộc chiến chống khủ‌ng b‌ố được mở rộng, Blackwater bắt đầu “tối tăm mặt mày” với hàng núi hợp đồng. Tuy nhiên, số hợp đồng được ký cũng tỷ lệ thuận với số vụ gây thiệt mạng thường dân.

New York Times (27-9-2007) cho biết tỷ lệ giết “nhầm” của Blackwater cao (ít nhất) gấp đôi so với một số công ty an ninh tư khác chẳng hạn DynCorp International hoặc Triple Canopy. Thế nhưng, Blackwater vẫn được Washington ân sủng (tính đến hạ tuần tháng 9-2007, Blackwater có khoảng 850 nhân viên làm việc tại Iraq so với 157 của DynCorp và khoảng 250 của Triple Canopy).