Theo Wall Street Journal, 10 nước thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ngày 25/7 đã ra tuyên bố chung, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế trong việc giải quyết xung đột ở Biển Đông.

ASEAN cũng bày tỏ "quan ngại sâu sắc về hoạt động cải tạo đất và các hoạt động leo thang căng thẳng, có thể đe dọa đến an ninh, ổn định và hòa bình trong khu vực".

Tuyên bố chung ASEAN đưa ra không đề cập trực tiếp đến Trung Quốc hay phán quyết hôm 12/7 của PCA về "đường 9 đoạn", nhưng theo các nhà ngoại giao nó đã đề cao tầm quan trọng của việc tôn trọng phán quyết của PCA trong vụ kiện Biển Đông.

Trong một tuyên bố riêng biệt cùng ngày, các ngoại trưởng ASEAN và Trung Quốc tái khẳng định cam kết đối với việc thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và "tự do đi lại trên không, trên biển", Channel News Asia đưa tin.

Trung Quốc và ASEAN đã nhất trí "tự kiềm chế các hành động có thể làm phức tạp hoặc leo thang căng thẳng, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định" trong khu vực.

"Các bên liên quan cam kết giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, thông qua các cuộc tham vấn hữu nghị và đàm phán với các quốc gia có liên quan trực tiếp, theo nguyên tắc được luật pháp quốc tế công nhận, bao gồm cả Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982", tuyên bố chung của Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN-Trung Quốc nêu rõ.

Phát biểu trước các phóng viên bên lề cuộc họp ngày 24/7, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói Bắc Kinh sẽ tiếp tục giải quyết các tranh chấp ở Biển Đồng theo hai hướng. Một mặt Trung Quốc cùng ASEAN duy trì hòa bình và an ninh khu vực, mặt khác đề nghị đối thoại trực tiếp với các quốc gia có liên quan.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói ông Vương Nghị cũng đã bày tỏ quan điểm rằng Bắc Kinh không muốn các quốc gia bên ngoài can thiệp vào những bất đồng giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng. Động thái này của Bắc Kinh được cho là nhằm phản đối việc Mỹ tăng cường tuần tra trong khu vực.

Washington luôn khẳng định các hoạt đông tuần tra này nhằm đảm bảo hoạt động tự do hàng hải và hàng không trên biển.