Sáng ngày 21/6, cảnh sát đặc nhiệm chống ma túy Mexico đã bắt giữ Mario Villanueva Madrid - cựu Thống đốc bang Quintana Roo bao gồm cả bán đảo Yucatan, nơi có thành phố nghỉ mát xinh đẹp nổi tiếng Cancun bên bờ biển Carribe - theo yêu cầu của tòa án thành phố New York (Mỹ).

Villanueva bị tòa án liên bang khu vực Manhattan, New York cáo buộc tội buôn lậu ma túy, rửa tiền và bảo kê, và đã phát lệnh truy nã ông ta gần 2 năm nay.

Mario Villanueva Madrid, biệt danh “Miệng méo” (El Chueco), năm nay 58 tuổi, được bầu làm thống đốc bang Quintana Roo vào năm 1993.

Theo cáo trạng của tòa án Manhattan, New York, trong khoảng thời gian 6 năm làm thống đốc bang Quintana Roo, Villanueva đã giúp cho Cartel Juarez vận chuyển hơn 200 tấn cocaine có nguồn gốc từ Colombia, biến bán đảo Yucatan trở thành điểm trung chuyển cocaine chủ yếu từ Colombia vào Mỹ.

Từ năm 1997, Cơ quan Chống ma túy Mỹ (DEA) đã phối hợp với Cảnh sát Mexico mở cuộc điều tra về các cáo buộc nhận tiền hối lộ để bảo kê cho Cartel Juarez của Villanueva. Qua quá trình điều tra, các nhà điều tra đã phát hiện ra đường dây vận chuyển ma túy trên bộ lẫn trên biển của Cartel Juarez được Villanueva bảo kê.

Các thành viên Juarez đã dùng tàu để chuyển ma túy bằng đường biển cập vào bán đảo Yucatan. Sau đó, “hàng” được bốc lên bờ và vận chuyển bằng đường bộ sang Mỹ qua ngả thị trấn Reynosa ở phía bắc.

Lúc “hàng” vừa cập bến Yucatan, Villanueva đã huy động cả lực lượng cảnh sát bang Quintana Roo hỗ trợ việc bốc dỡ và vận chuyển hàng, sau đó còn cho bọn buôn lậu sử dụng nhà kho của nhà nước để ém hàng chờ chuyển tiếp.

Khi có chuyến hàng chuyển đi Mỹ, Villanueva đã cho bọn Juarez mượn xe bồn chở xăng dầu để vận chuyển bằng đường bộ, và cho mượn cả máy bay và sân bay để vận chuyển bằng đường không.

“Hàng” sau đó được chuyển về thành phố New York và phân phát đi các thành phố khắp nước Mỹ. Cứ mỗi chuyến hàng vận chuyển ma túy vào Mỹ trót lọt,  các thành viên Juarez trả cho Villanueva 500.000 USD. Tổng cộng số tiền ông ta kiếm được lên đến 30 triệu USD.

Số tiền này được Villanueva rửa qua vài công ty chuyên làm dịch vụ rửa tiền ở Mỹ và một số nước khác, trong đó một chuyên viên quản lý đầu tư của Công ty Lehman Brothers ở Mỹ đã giúp ông ta rửa 11 triệu USD, khoảng 7,5 triệu USD được gửi vào một tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ, số còn lại được gửi vào các tài khoản khác ở Mỹ và Mexico.

Ngay từ cuối những năm 90 thế kỷ XX, DEA và Cơ quan Công tố Mexico đã có đủ bằng chứng phạm tội của Villanueva, và lẽ ra ông ta đã phải bị truy tố, nhưng do ông ta được hưởng quyền miễn tố khi còn đương chức nên cơ quan công tố đành chờ thời cơ.

Tháng 4/1999, khoảng một tuần trước khi mãn nhiệm, do biết mình khó thoát tội sau khi thôi chức, Villanueva đã đột nhiên biến mất khỏi nhiệm sở và trốn khỏi nơi cư trú.

Một điều hết sức ngốc nghếch của Villanueva là, trong thời gian lẩn trốn pháp luật, ông ta vẫn “hiên ngang” lên tiếng “tố cáo” Tổng thống khi đó là Ernesto Zedillo đã “trả thù chính trị” khi cho cảnh sát điều tra và truy tố ông ta.

Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Milenio vào năm 2000, Villanueva còn lên tiếng chỉ trích chính quyền của Tổng thống Ernesto Zedillo đã áp dụng “công lý tàn bạo” đối với ông ta. Những sự ngốc nghếch đó đã giúp cho Cơ quan Điều tra Mỹ và Mexico tìm ra được chỗ trú ẩn của Villanueva và bắt giữ ông ta vào ngày 24/5/2001.

May cho Villanueva, ông ta chỉ bị tòa án Mexico tuyên buộc tội rửa tiền và thụ án 6 năm tù. Ngày 20/6/2007, Villanueva bước ra khỏi nhà tù Altiplano, ngoại ô Mexico City vào lúc 1 giờ sáng. Vài tiếng đồng hồ sau, chưa kịp hưởng niềm vui đoàn tụ gia đình, ông ta đã bị các đặc nhiệm chống tội phạm ma túy Mexico bắt trở lại theo yêu cầu của Tòa án Mỹ.

Villanueva sẽ là nhân vật cộm cán thứ 12 và là cựu quan chức chính quyền cao cấp nhất của Mexico bị dẫn độ sang Mỹ để chịu xét xử về tội buôn lậu cocaine vào Mỹ. (Tháng 1/2007, chính quyền Tổng thống Felipe Calderon đã bắt giữ và dẫn độ sang Mỹ 11 tên trùm buôn lậu ma túy có máu mặt).

Từ nay cho đến ngày dẫn độ sang Mỹ sau khi có lệnh của tòa án, ông ta sẽ được giam giữ trong nhà giam bảo vệ an ninh hết sức cẩn mật để đề phòng bất trắc do các thành viên Cartel Juarez có thể thanh toán ông ta để bịt đầu mối.

Do mức độ quan hệ khá sâu rộng giữa Villanueva với các băng đảng buôn lậu ma túy mà Tòa án Mỹ muốn bằng mọi giá phải dẫn độ ông ta để từ đó có thể khai thác thêm.