Elfren S. Cruz và Chito Sta. Romana, 2 học giả Philippines và là người nghiên cứu về Trung Quốc gần đây đã có cuộc trao đổi với nhau xung quanh chiến lược của Trung Quốc ở Biển Đông, đặc biệt là trong tranh chấp lãnh hải đối với Philippines.

Mặc dù rõ ràng Bắc Kinh rất muốn khẳng định quyền lực của mình, nhưng nó vẫn muốn tạo ra một hình ảnh quốc tế rằng đó là một sức mạnh hòa bình. Do đó chiến lược của Trung Quốc sẽ được điều chỉnh.

Trung Quốc tuyên bố "chủ quyền" vô lý và phi pháp với 85% diện tích Biển Đông (bao gồm 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam), nó sẽ cố gắng tìm kiếm những điểm yếu và bằng các này để chiếm từng điểm một trong số 8 hoặc 9 điểm đảo, bãi ngầm, rặng san hô do Philippines kiểm soát ở Trường Sa, trong đó có Bãi Cỏ Mây.

Tuy nhiên Trung Quốc sẽ tránh một cuộc xâ‌m lượ‌c quân sự toàn diện trên Biển Đông và những gì nó đang tìm kiếm là Philippines tạo cho nó một cái cớ để phản ứng quân sự.

Hai học giả nêu ví dụ, nếu Philippines cố gắng bắt giữ ngư dân Trung Quốc, chúng sẽ cố gáng chống lại, nếu Philippines sử dụng vũ lực lập tức Trung Quốc sẽ phái quân can thiệp và xem đó là một "biện pháp phòng thủ", chắc chắn Bắc Kinh sẽ nói nó không kích động mà chỉ phản ứng đơn thuần.

Chito Sta. Romana

Nếu một vụ tương tự như bắn chết ngư dân Đài Loan xảy ra với ngư dân Trung Quốc ở Biển Đông, chắc chắn Bắc Kinh sẽ không hài lòng với lời xin lỗi, truy tố, xét xử và bồi thường. Rất có thể Trung Quốc sẽ phản ứng với lực lượng áp đảo.

Ngay bây giờ Trung Quốc đang phân tích và cân nhắc các chi phí của cuộc xâm nhập trái phép sâu hơn vào lãnh thổ Philippines.

Cái thế tiến thoái lưỡng nan của Trung Quốc là làm sao để bành trướng tham vọng lãnh thổ mà không cần phải trả một cái giá chính trị và ngoại giao quốc tế quá cao.

Trung Quốc thực sự vẫn không chắc chắn rằng Mỹ sẽ phản ứng ra sao nếu nó tiến hành một cuộc chiến xâ‌m lượ‌c toàn diện. Đây là lý do tại sao trong cuộc đối đầu với Nhật Bản ở Senkaku, Trung Quốc đã quyết định lùi một bước trong khi chờ đợi.

Ngay bây giờ Trung Quốc đang triển khai một cuộc tấn công ngoại giao. Nó cố gắng vô hiệu hóa bất kỳ phản ứng nào từ Mỹ và ASEAN bằng cách cố làm cho Philippines giống như một "kẻ gây rối" bằng cái cớ rằng Philippines "đưa ra những yêu cầu vô lý".

Do đó Philippines phải đối phó với cuộc tấn công ngoại giao này bằng cách đưa ra một thông điệp rõ ràng, theo 2 học giả là Philippines chỉ cố gắng bảo vệ những gì "sở hữu hợp pháp" theo luật pháp quốc tế.

Đồng thời 2 học giả đề xuất, Philippines sẽ tiếp tục tiến hành song song 2 chiến lược răn đe và cam kết ngoại giao với Trung Quốc.