Cao tốc Bắc - Nam phía Đông qua tỉnh Ninh Bình dài 29km được đầu tư bởi hai dự án thành phần. Trong đó, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn dài 15km đã khai thác từ tháng 2/2022; đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 14km đã sử dụng từ tháng 4/2023.
Hai đoạn này đều có quy mô 4 làn xe hạn chế, rộng 17m, không bố trí làn dừng khẩn cấp liên tục mà có các điểm dừng khẩn cấp, vận tốc khai thác 80 - 90km/h tùy đoạn.
Theo UBND tỉnh Ninh Bình, từ khi đưa vào khai thác, phương tiện tham gia giao thông rất lớn, đạt thiết kế và có xu hướng sắp quá tải trong thời gian tới. Do đường không có làn dừng xe khẩn cấp nên khi phương tiện bị hư hỏng sẽ xảy ra ùn tắc, gây mất an toàn giao thông. Năm 2023 vừa qua đã xảy ra một số vụ tai nạn do xe gặp sự cố, đỗ trên đường.
Hiện nay, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đã được Bộ GTVT phê duyệt chủ trương mở rộng từ 4 làn xe hạn chế lên 6 làn xe hoàn chỉnh và giao Sở GTVT Ninh Bình chọn lập dự án, chọn nhà thầu, dự kiến khởi công trong năm 2024, hoàn thành năm 2026.
Để khai thác đồng bộ với đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, UBND tỉnh kiến nghị Bộ GTVT mở rộng, hoàn thiện đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 14km từ nút giao Mai Sơn đi tỉnh Thanh Hóa với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh.
Ngoài ra, UBND tỉnh Ninh Bình cũng kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước về đường bộ sớm có phương án tổ chức giao thông cho các phương tiện có tải trọng lớn hơn 10 tấn được phép lưu thông vào tuyến Mai Sơn - Quốc lộ 45 để giảm bớt áp lực giao thông trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn TP Tam Điệp (hiện tại tuyến đường cao tốc đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 đang cấm xe tải trên 10 tấn).
Dự án thành phần cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 do Ban quản lý dự án Thăng Long làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư hơn 12.111 tỷ đồng. Tuyến cao tốc này dài 63,37km đi qua địa bàn 2 tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa.
Trong giai đoạn 1, tuyến cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 được đầu tư với quy mô 4 làn xe hạn chế, rộng 17m (mỗi làn xe rộng 3,5m, không bố trí làn dừng xe khẩn cấp liên tục), vận tốc tối đa 80km/h.
Trong giai đoạn hoàn chỉnh, cao tốc này được mở rộng 6 làn xe, nền đường rộng 32,25m, vận tốc thiết kế 120km/h.
Tháng 2 vừa qua, Thủ tướng đã giao Bộ GTVT nghiên cứu, nâng cấp các tuyến cao tốc đã được đầu tư phân kỳ đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh, trong đó tập trung đầu tư sớm nhất cao tốc 2 làn xe, báo cáo trong tháng 3.