Oxfam cho rằng, nếu xu hướng này tiếp tục, thế giới có thể chứng kiến tỉ phú sở hữu tài sản ròng nghìn tỉ USD đầu tiên trong vòng một thập kỷ.
Đồng thời, gần 5 tỉ người trên toàn cầu trở nên nghèo hơn khi phải đối mặt với lạm phát, chiến tranh và khủng hoảng khí hậu. Sẽ phải mất gần 230 năm để xóa đói giảm nghèo dựa trên quỹ đạo hiện tại, theo ước tính của Oxfam.
Báo cáo mới, dựa trên dữ liệu do Forbes thu thập, được công bố trùng với thời điểm khai mạc cuộc họp Diễn đàn Kinh tế Thế giới thường niên ở Davos, Thụy Sĩ, nơi quy tụ những người giàu nhất và các nhà lãnh đạo thế giới.
Nabil Ahmed, Giám đốc công bằng kinh tế của Oxfam Mỹ, cho biết mặc dù tình trạng bất bình đẳng đang gia tăng nhưng vẫn có một số điểm sáng. Người lao động đã thể hiện tầm quan trọng của mình thông qua các cuộc đình công và các thỏa thuận nhằm cải thiện mức lương và điều kiện làm việc của họ. Ngoài ra, một số chính phủ đã đứng về phía họ, thúc đẩy các chính sách nhằm tăng cường quyền lợi của người lao động.
“Chúng ta thấy mình đang ở trong ’thời kỳ vàng son’ mới, nhưng các công nhân, cơ quan quản lý, công đoàn và các nhà tổ chức cộng đồng đang bắt đầu tạo ra những rạn nứt trong đó”, Ahmed nói.
Khối tài sản tăng vọt
Elon Musk, tỉ phú điều hành một số công ty, bao gồm Tesla và SpaceX, là người đã thắng lớn trong những năm gần đây. Tài sản của ông tăng vọt lên 245,5 tỉ USD vào cuối tháng 11 năm ngoái, tăng 737% so với tháng 3/2020, sau khi tính đến lạm phát.
Bernard Arnault, chủ tịch tập đoàn hàng xa xỉ LVMH của Pháp, và gia đình ông có tài sản ròng là 191,3 tỉ USD, tăng 111%.
Người sáng lập Amazon Jeff Bezos có khối tài sản 167,4 tỉ USD, tăng 24%; trong khi tài sản của người sáng lập Oracle, Larry Ellison, đạt tổng cộng 145,5 tỉ USD, tăng 107%.
Danh sách năm người giàu nhất còn có CEO của Berkshire Hathaway, Warren Buffett, với tài sản ròng tăng lên 119,2 tỷ USD, mức tăng 48%.
Theo Oxfam, nhìn chung, tài sản của các tỉ phú đã tăng thêm 3,3 nghìn tỉ USD, tương đương 34%, kể từ năm 2020, với tốc độ tăng tài sản nhanh gấp 3 lần so với tỷ lệ lạm phát.
Các tỉ phú Mỹ, nhiều người trong số họ có được sự giàu có từ vốn sở hữu trong các công ty mà họ lãnh đạo, đã kiếm thêm được 1,6 nghìn tỉ USD.
Sức mạnh của độc quyền
Trong báo cáo năm nay, Oxfam lập luận rằng các doanh nghiệp đang thu về lợi nhuận lớn, nhờ đó mà tài sản của những người giàu có tăng mạnh. Trong số 10 công ty đại chúng lớn nhất thế giới, có 7 công ty có CEO hoặc tỷ phú là cổ đông chính.
Hơn nữa, 1% người giàu nhất nắm giữ 43% tài sản tài chính của toàn thế giới, theo Oxfam, dựa trên dữ liệu từ Wealth X. Tại Mỹ, nhóm này sở hữu 32%; ở châu Á là 50%. Ở Trung Đông, 1% người giàu nhất nắm giữ 48% tài sản tài chính, trong khi ở châu Âu, con số này là 47%.
Oxfam cho biết khoảng 148 tập đoàn lớn nhất thế giới đã kiếm được gần 1,8 nghìn tỉ USD lợi nhuận trong 12 tháng tính đến tháng 6/2023. Con số này cao hơn 52,5% so với mức trung bình của họ trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến năm 2021. Oxfam đánh giá ngành dầu khí, các công ty dược phẩm và ngành tài chính sẽ thu được lợi nhuận cao hơn trong 1 hoặc 2 năm qua so với mức trung bình của những năm trước.
“Chúng ta gặp nguy hiểm khi bỏ qua vai trò của quyền lực độc quyền trong việc phân phối lại của cải cho người đứng đầu”, Ahmed nói.
Oxfam đang kêu gọi chính phủ các nước vào cuộc.
“Quyền lực công có thể kiềm chế quyền lực doanh nghiệp và sự bất bình đẳng - giúp thị trường trở nên công bằng hơn và không bị các tỉ phú kiểm soát”, Amitabh Behar, giám đốc điều hành tạm thời của Oxfam International, cho biết trong một tuyên bố. “Các chính phủ phải can thiệp để phá bỏ thế độc quyền, trao quyền cho người lao động, đánh thuế những khoản lợi nhuận khổng lồ của doanh nghiệp và quan trọng là đầu tư vào kỷ nguyên mới của hàng hóa và dịch vụ công”.
