Nhà văn Nguyễn Khoa Đăng sinh ra và lớn lên ở Vũ Thư, Thái Bình. Khi bắt đầu sáng tác thì đã thấy Trần Đăng Khoa nổi danh thần đồng, nên ông phải lấy bút danh là Nguyễn Khoa Đăng. Đó là một sự tự trọng nghề nghiệp mà sau này Trần Đăng Khoa thừa nhận tếu táo: "Lẽ ra không cần đổi ngược Đăng Khoa thành Khoa Đăng. Em và bác đều là Khoa. Bác là Chính Khoa, còn em là Phụ Khoa".
Sau 10 năm dạy học từ 1961 đến 1971, với bài thơ "Em đi giữa biển vàng" được nhạc sĩ Bùi Đình Thảo phổ thành ca khúc nổi tiếng, nhà văn Nguyễn Khoa Đăng sang công tác tại Hội Văn nghệ Thái Bình.
Năm 1977, nhà văn Nguyễn Khoa Đăng chuyển vào công tác tại Hội Văn nghệ Kiên Giang.
Năm 1993, nhà văn Nguyễn Khoa Đăng nghỉ hưu sớm và định cư ở Sài Gòn tiếp tục cầm bút để viết hai cuốn sách quan trọng nhất đối với sự nghiệp của ông là hai tiểu thuyết về cải cách ruộng đất "Nước mắt một thời" và "Hoàng hôn lạnh".
Nhà văn Nguyễn Khoa Đăng viết được nhiều thể loại. Về truyện ngắn ông có các tập "Khói đốt đồng", "Vẽ lại chân dung cụ Tổ". Về tiểu thuyết, ông có "Ngõ tre trì rào", "Mây chiều bãng lãng". Về thiếu nhi, ông có tập thơ "Đội nón cho cây" và truyện dài "Chim mặt người". Về kịch bản phim, ông có "Giai điệu xanh", "Bài hát đâu chỉ là nốt nhạc"...
Không chi viết câu chuyện giáo dục "Cài hoa vào quá khứ", nhà văn Nguyễn Khoa Đăng còn theo đuổi một thể loại khá thú vị là truyện trắc nghiệm tâm lý, với hai tập "Trăm nỗi éo le" và "Cảnh ngứa mắt chốn đông người".
Đặc biệt, trong cuộc đời Nguyễn Khoa Đăng, ông có 3 năm làm thầy cãi. Từ năm 1989 đến 1992, do chưa có luật sư, nên tỉnh Kiên Giang phải thành lập Đoàn bào chữa viên. Nhà văn Nguyễn Khoa Đăng là một trong 20 thành viên của Đoàn bào chữa viên tỉnh Kiên Giang, và ông là người được tín nhiệm ra tòa nhiều nhất. Tổng cộng, nhà văn Nguyễn Khoa Đăng có 216 lần đại diện bào chữa cho những người nghèo, những người thân cô thế cô.
Những trải nghiệm từ năm tháng làm bào chữa viên, giúp nhà văn Nguyễn Khoa Đăng có tập tạp bút "Khóc cười trước vành móng ngựa" và tiểu thuyết "bị cáo ở hồ uyên ương".
Bây giờ, nhà văn Nguyễn Khoa Đăng đã kết thúc cuộc đăng khoa kiếp người. Linh hồn ông được bay về cánh đồng tuổi thơ, nơi sự trong trẻo của ông từng hát lên: "Em đi giữa biển vàng, nghe mênh mang trên đồng lúa hát. Hương lúa chín thoang thoảng bay, làm lung lay hàng cột điện, làm xao động cả hàng cây"
