“Tôi đã đi khắp vùng “chuyên vối” đồng bằng Bắc Bộ nhưng chưa thấy ở đâu có những cây vối vĩ đại như thế này” - đó là nhận xét đầy ngạc nhiên của ông Khả Lôi Việt Vương (ở Từ Liêm, Hà Nội) về những cây vối cổ thụ nơi núi rừng huyện Sơn Hòa (Phú Yên). 

Những cây vối cổ thụ ở vùng núi Sơn Hòa, Phú Yên.

Trong chuyến đi phượt bằng xe máy của mình, dù đồ đạc lỉnh kỉnh, ông Vương vẫn quyết định hái 2 bao tải lá vối cổ thụ. Ông gửi trước một bao về nhà theo đường tàu hỏa, bao còn lại ông đem để làm quà tặng “lộc rừng” cho bạn bè dọc đường xe máy ngược ra Bắc.

Thân vối có nhiều vết lồi lõm của thời gian.

Có người ngạc nhiên về việc “chở củi về rừng”, ông Vương nói: “Lá của những cây vối cổ thụ này lớn gấp đôi lá vối vùng Bắc bộ, khi nấu nước có hương và vị thơm đậm hơn; chắc là do được hái từ những cây vối rừng sống lâu năm nơi đất núi. Đã rong ruổi khắp nơi, tôi thấy đây là những cây vối đặc biệt, quý hiếm. Uống nước lá vối này cảm thấy khỏe hẳn người…”.     

Nhiều người Hà Nội cũng nhờ người hái lá vối cổ thụ để đem ra Bắc làm quà.

Ông Hứa Phi Hổ (ở xã Sơn Nguyên, Sơn Hòa, Phú Yên) cho biết: “Vùng núi này đang có hàng chục cây vối cổ thụ như thế. Theo nhiều người cao tuổi ở địa phương, khi họ sinh ra đã thấy những cây vối này; chắc chắn nhiều cây đã sống trên 100 năm. Đây là giống vối châu nên lá to, thơm hơn giống vối cơm. Dân đi rừng quanh đây cũng có một số người hái lá vối này về nấu uống giải khát và phòng trị một số bệnh. Thế nhưng có người nói rằng uống nước vối thơm ngon nhưng thấy mau đói bụng…”.