Ngay từ khi còn nhỏ, hầu hết chúng ta đều đã trải qua các hoạt động tiêm phòng. Có một điểm chung ít ai để ý tới khi đi tiêm, đó chính là các bác sĩ thường tiêm vào bắp tay chứ không phải vị trí nào khác. Thậm chí tới khi lớn lên, ở tay của nhiều người vẫn sẽ còn sẹo do các mũi tiên vaccine để lại.

Vậy tại sao người ta lại chỉ tập trung tiêm vào vùng bắp tay mà không phải là bộ phận khác trên c‌ơ th‌ể?

Thực tế, tiêm vaccine là một trong những biện pháp phòng bệnh phổ biến. Có một số vaccine được áp dụng bằng cách uống song phần lớn đều được đưa vào c‌ơ th‌ể bằng hình thức tiêm dưới da. Trong y tế, kỹ thuật này được gọi là “tiêm bắp" (Intramuscular injection). Sở dĩ, chỉ tiêm vào vùng bắp là bởi đây là vị trí có khả năng miễn dịch đồng thời khoanh vùng được hoạt động phát thuốc sau khi tiêm.

Vùng cơ bắp có các tế bào miễn dịch

Một trong những nguyên nhân khiến cơ bắp trở thành bộ phận nhận vaccine lý tưởng nhất chính là vì có các tế bào miễn dịch ở mô cơ. Các mô này có thể nhận ra các mảnh vi khuẩn, virus hay antigen, có khả năng kíc‌h thí‌ch miễn dịch. Ví dụ như vaccine Covid-19, khi tiêm vào c‌ơ th‌ể, các tế bào miễn dịch ở cơ sẽ nhận ra các antigen trong đó và vận đưa tới vị trí hạch bạch huyết.

tiêm vaccine ở vùng bắp là do vị trí này chứa nhiều tế bào miến dịch ở các mô cơ.

Chúng ta đều sở hữu cụm hạch bạch huyết ở vùng dưới cánh tay, gần cơ delta. Ở hạch bạch huyết, các tế bào miễn dịch có thể nhận dạng kháng nguyên trong vaccine, nhờ đó khởi động được quá trình sản xuất kháng thể. Khi tiêm vaccine tại điểm bắp, thời gian để tín hiệu phát đi khắp c‌ơ th‌ể cũng sẽ được rút ngắn, quá trình miễn dịch diễn ra nhanh chóng, thuận lợi hơn.

Vaccine sẽ được các tế bào miễn dịch trong mô cơ hấp thụ nhanh hơn, tiết kiệm thời gian kích hoạt chu trình miễn dịch.

tiêm vào bắp sẽ giúp kiểm soát hoạt động “phát thuốc”

Ngoài lý do ở mô cơ có tế bào miễn dịch, việc tiêm vaccine vào bắp còn giúp kiểm soát phản ứng với vaccine trong một vùng. Thông thường sau khi tiêm vào bó cơ delta, vùng xung quanh có thể bị nhức hoặc sưng tấy. Đây là phản ứng phụ dễ gặp trong các trường hợp vaccine có tá dược đi kèm.

Mặt khác, vùng cơ ở các đối tượng khác nhau cũng có thể tác động tới khả năng tiếp nhận vaccine. Đa số trẻ em và người trưởng thành sẽ được tiêm ở bắp tay, còn trẻ sơ sinh thường được tiêm ở vùng đùi do cơ tay của trẻ chưa phát triển đủ.

Người lớn thường được tiêm ở bắp tay còn trẻ sơ sinh thường được tiêm ở vị trí đùi.

Một số vaccine cũng có thể được tiếp nhận ở vùng đùi. Tuy nhiên, nếu tiêm vào vị trí này, thao tác cởi bỏ trang phục sẽ khiến hoạt động tiêm phòng trở nên khó khăn và mất thời gian hơn với người lớn. Vì vậy, vị trí tiêm ở bắp tay luôn được ưu tiên và phổ biến nhất..