Hồi tháng 4, Mỹ đã gửi văn bản loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình chế tạo máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của Mỹ [Chương trình Chế tạo Máy bay tấn công chung - JSF], do Ankara mua hệ thống phòng không S-400 Triumph của Nga và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với việc hợp tác với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quốc phòng Nga.

Tuy nhiên, ông Ismail Demir, người đứng đầu ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm 08/5 đã cho biết, nước này đã nhận được một lá thư từ Mỹ, tài liệu có thể trở thành sự khởi đầu cho cuộc đối thoại giữa hai nước nhằm giải quyết vấn đề nước này trở lại chương trình chế tạo F-35 Lightning II.

Trong cuộc phỏng vấn của hãng tin Nga Sputnik, nhà khoa học chính trị Nga Dmitry Rodionov bày tỏ quan điểm của mình về tình hình trên bằng câu nói: “Họ đã động não”.

“Việc chế tạo máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm là một “trò chơi đắt giá”. Khi Thổ Nhĩ Kỳ tham gia chương trình chế tạo máy bay chiến đấu này, người Thổ phải trả tiền. Trên thực tế, những máy bay này được chế tạo bằng tiền của người nhận cuối cùng phương tiện chiến đấu, còn người Mỹ thì thực sự kinh doanh bằng sáng chế” – ông Rodionov nói.

Người Mỹ hoàn toàn hiểu rõ, nếu người mua nghiêm túc như Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình này, Hoa Kỳ sẽ đơn giản là mất một phần tài chính đáng kể trong chi phí nghiên cứu, chế tạo máy bay, mất thêm cả thị trường, các đối thủ khác, kể cả Nga sẽ nhanh chóng chiếm lấy thị phần này.

Hơn nữa, Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện rõ quan điểm, nếu Mỹ không muốn bán F-35 Lightning II, thì chúng tôi sẽ mua Sukhoi Su-57 và loại máy bay Nga được đánh giá là có một số điểm vượt trội so với máy bay chiến đấu của Mỹ.

Do đó, người Mỹ đã động não suy nghĩ và nhận ra rằng, nếu điều này xảy ra, đó sẽ là một đòn giáng rất mạnh vào tổ hợp công nghiệp-quân sự Hoa Kỳ và họ chưa sẵn sàng để làm điều này – ông Dmitry Rodionov nói.

Trả lời câu hỏi: “Tại sao Washington quyết định ‘đổi giọng’?”, chuyên gia Rodionov nhận xét rằng, trước đây, Mỹ đe dọa Thổ Nhĩ Kỳ với mục đích làm cho họ sợ hãi và từ chối S-400 Triumph Nga, nhưng đối mặt với phản ứng cứng rắn, sẵn sàng hủy bỏ chương trình F-35 Lightning II của chính quyền Ankara, Washington đã phải nghĩ lại.

Đe dọa sẽ mang lại nhiều vấn đề hơn cho chính bản thân người Mỹ; do đó, hiện nay họ sẽ cố gắng cứu vãn tất cả theo hướng ngược lại.

Ông Dmitry Rodionov nhận xét, nếu Mỹ thẳng thắn thừa nhận: “Đúng, chúng tôi đã hơi nóng vội và giờ đây chúng tôi đồng ý với các điều khoản của bạn” thì sẽ rất mất mặt. Vì vậy, Washington đã gửi thư đề nghị thương lượng, để tìm cách làm thế nào để đồng ý với các điều khoản của Ankara, nhưng đồng thời cũng cố gắng tối đa để giữ thể diện cho bản thân.