Gần một năm sau khi thành phố Vũ Hán bị phong tỏa nhằm ngăn chặn Covid-19, hàng triệu người Trung Quốc giờ đây tiếp tục nhận lệnh ở yên trong nhà trong bối cảnh đất nước đang đối mặt đợt bùng phát nghiêm trọng mới. Lần này liên quan tới một số tỉnh, bao gồm cả Hà Bắc, tiếp giáp phía bắc thủ đô Bắc Kinh.

Cư dân trong các khu vực bị ảnh hưởng đang liên tục phàn nàn trên mạng về việc họ không thể tiếp cận dịch vụ y tế và rơi vào tình cảnh mắc kẹt khi các dịch vụ xe buýt và tàu điện phải ngừng hoạt động. Nhiều ý kiến chỉ trích cho rằng nhà chức trách dường như chưa rút được bài học từ những sai lầm trong công tác phòng dịch tại Vũ Hán.

Hôm 14/1, giới chức tỉnh Hà Bắc cho biết hơn 2.100 sinh viên đã bị mắc kẹt ở Thạch Gia Trang, thủ phủ tỉnh, khiến sở giáo dục địa phương ra lệnh yêu cầu các trường đại học nhanh chóng kiểm tra tình trạng của từng sinh viên nhằm cung cấp hỗ trợ phù hợp.

Động thái này được thực hiện sau khi một video được lan truyền rộng rãi trên mạng ghi lại cảnh các sinh viên run lập cập trên đường phố dưới thời tiết lạnh giá do họ không còn nơi nào để đi. Các trường đại học đã đóng cửa cho kỳ nghỉ đông từ tuần trước. Theo tin từ China News Weekly, tình trạng trên bắt nguồn từ việc giao thông công cộng trong thành phố đã ngừng hoạt động và các khách sạn đều không còn chỗ hoặc tính giá quá cao khiến sinh viên không đủ khả năng chi trả.

"Nhà chức trách Thạch Gia Trang không có vẻ gì là đã học được kinh nghiệm từ Vũ Hán", Xu Fuqun, phó tổng biên tập China Society News, tờ báo của đảng cộn‌g sả‌n Trung Quốc, chia sẻ một bài đăng. "Thật dễ dàng khi đưa ra các quyết định nhanh chóng nhưng họ dường như chưa suy nghĩ nghiêm túc về các vấn đề tiếp theo".

Đăng trên Weibo, mạng xã hội giống như Twitter của Trung Quốc, bài viết đã liệt kê một danh sách hàng loạt vấn đề nảy sinh khi lệnh phong tỏa Thạch Gia Trang có hiệu lực, như nhân viên y tế không thể đến nơi làm việc khi không có phương tiện công cộng và người dân thiếu các nhu yếu phẩm hàng ngày.

Bài viết trên nhận về gần 700.000 lượt like và được chia sẻ lại hơn 165.000 lần trước khi bị xóa. Nó mâu thuẫn với những bình luận từ Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh Trung Quốc George Gao Fu. Tuần trước, ông tuyên bố rằng Trung Quốc đã học được rất nhiều điều từ Vũ Hán và lệnh phong tỏa mới nhất sẽ đi vào chi tiết, giống như "đập chuột".

Trên mạng xã hội, người dân Thạch Gia Trang lại kể về những câu chuyện gây nhầm lẫn, hoang mang, nhiều hơn là sự chính xác, tỉ mỉ. Họ phàn nàn về việc thông tin không rõ ràng về cách làm sao để được điều trị những căn bệnh không phải Covid-19, bên cạnh hàng loạt nỗi khổ sở khác.

Một phụ nữ mang thai ở tuần 32, sinh đôi, cho biết trên Weibo rằng cô đã liên lạc với ít nhất 7 bệnh viện để đặt lịch khám tiền sản nhưng đều bị từ chối bởi khu vực cô sống được xác định là có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 mức trung bình.

Trong khi đó, hướng dẫn từ Ủy ban Y tế Thạch Gia Trang nêu rõ rằng dịch vụ y tế cho phụ nữ mang thai và những bệnh nhân khác cần điều trị khẩn cấp vẫn sẽ được duy trì như bình thường.

"Tôi chỉ muốn nói là tôi không cảm thấy ấm ức, chỉ thấy bất lực thôi", cô nói hôm 14/1. "Tôi không biết còn bao nhiêu bệnh nhân đến từ vùng rủi ro trung bình như tôi phải rơi vào vòng tròn bế tắc này nữa".

Câu chuyện của người phụ nữ lập tức thu hút được chú ý trên mạng và bệnh viện Trung y Hà Bắc đã liên lạc với cô để hỗ trợ, theo một bài viết cô đăng sau đó cùng ngày.

Nỗ lực ngăn chặn Covid-19 của Trung Quốc nhận được sự tán dương từ quốc tế sau khi họ kiềm chế gần như thành công dịch bệnh. Kết quả này được cho là nhờ cách tiếp cận quyết liệt từ chính phủ và tinh thần tuân thủ cao của người dân.

Theo chuyên gia dịch tễ học Michael Baker, cố vấn về chiến lược chống Covid-19 cho chính phủ New Zealand, những thành phố lớn của Trung Quốc như Thạch Gia Trang, với dân số khoảng 11 triệu người, không có nhiều lựa chọn. Họ phải đánh đổi giữa bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng và quyền tự do cá nhân, ông nhấn mạnh.

Tại Mỹ, nơi có tỷ lệ t‌ử von‌g vì Covid-19 cao nhất thế giới, phản ứng trước dịch bệnh khá rời rạc. Nhiều bang vẫn lưỡng lự trong việc áp đặt phong tỏa nhằm ngăn dịch lây lan. Một số người dân thậm chí còn phản đối các biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang, cho rằng chúng xâm phạm quyền tự do cá nhân.

"Đó là một trong những thứ phải đánh đổi", Baker nhấn mạnh. "Nếu không, kết quả đổi lại sẽ là hàng chục nghìn người chết. Tỷ lệ t‌ử von‌g ở Trung Quốc thuộc hàng thấp nhất thế giới. Vì vậy, nó khá phức tạp".