Theo NBC News, dù Tổng thống Donald Trump vẫn được một số đồng minh tại Hạ viện Mỹ công khai bảo vệ, thì không ít thành viên đảng Cộng hòa đã tỏ ý không còn đứng về phía Tổng thống Mỹ so với cuộc luận tội diễn ra vào đầu năm ngoái.

Thay vào đó, trong 2 vòng tranh luận tại phiên họp luận tội ông Trump hôm 13/1, đảng Cộng hòa chỉ tập trung vào việc chỉ trích quá trình luận tội, và đưa ra những dự đoán rằng điều này sẽ chỉ khiến nội tình nước Mỹ thêm rối ren.

Hạ nghị sĩ Tom Cole, nhà lập pháp hàng đầu của đảng Cộng hòa trong Ủy ban Quy tắc Hạ viện Mỹ, đã mở đầu vòng tranh luận đầu tiên bằng việc chỉ trích nặng nề cuộc bạo loạn xảy ra hôm 6/1. Ông gọi cuộc tấn công này là "ngày đen tối nhất trong thời gian tại nhiệm của mình".

Tuy nhiên, khi quay trở lại vấn đề luận tội Tổng thống Trump, ông Cole cho rằng nước Mỹ vào lúc này cần phải đoàn kết, và ông không tin luận tội sẽ là điều tốt nhất để phục vụ mục tiêu này.

Chỉ có một nửa thành viên Cộng hòa tại Hạ Mỹ viện phát biểu trong vòng tranh luận đầu tiên. Một số lên án các hành vi bạo loạn, hay đưa ra các đề xuất như lập ủy ban điều tra vụ đột kích vào trụ sở Quốc hội. Số khác chỉ trích việc thúc đẩy nhanh thời gian luận tội, khi cho rằng điều này chỉ mang động cơ chính trị. Dù vậy, không một ai lên tiếng bảo vệ Tổng thống Trump.

Các lập luận trên đã bị Steny Hoyer, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện, đáp trả bằng việc trích dẫn phát biểu của Hạ nghị sĩ Adam Kinzinger, một trong những thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ việc luận tội.

"Ông ấy (Tổng thống Trump) không cần một sự cân nhắc dông dài. Nếu những hành vi này không đáng bị luận tội, thì tội danh nào khác mới có thể bị luận tội?”, Hoyer tuyên bố, “Tâm trí tôi không cảm thấy nghi ngờ về việc tổng thống đã phá vỡ lời thề của mình và kích động cuộc nổi loạn này”.

Tuy nhiên, khi vòng tranh luận thứ 2 tại Hạ viện diễn ra đầu giờ chiều 13/1, những động thái bào chữa cho Tổng thống Trump từ đảng Cộng hòa đã trở nên rõ rệt hơn, dù phần lớn trọng tâm lập luận của các Hạ nghị sĩ vẫn không khác gì vòng tranh luận đầu tiên.

Người đầu tiên thực sự lên tiếng bảo vệ ông Trump là Hạ nghị sĩ Jim Jordan, người kiểm soát phần lớn thời gian tranh luận của đảng Cộng hòa trong vòng tranh luận này. Ông Jordan đã nêu bật những thành tích của ông Trump khi còn đương chức, và cáo buộc đảng Dân chủ đang thúc đẩy "tiêu chuẩn kép" của mình vì mục đích chính trị.

“Điều này chỉ luôn nhằm mục đích hạ bệ tổng thống, bất kể điều gì. Đó là một nỗi ám ảnh. Đây không còn là hành vi luận tội nữa, mà là một sự bài trừ", ông Jim Jordan cho biết.

Cùng có động thái bênh vực ông Trump là Hạ nghị sĩ Tom McClintock. Ông lập luận rằng, dù bản thân không đồng ý với những hành xử gần đây của Tổng thống Mỹ, nhưng ông không tin rằng ông Trump là người chủ mưu kích động cuộc bạo loạn hôm 6/1.

"Nếu chúng ta luận tội mọi chính trị gia có bài phát biểu nảy lửa trước một đám đông người theo đảng của mình, thì điện Capitol sẽ vắng bóng người”, Hạ nghị sĩ Tom McClintock phát biểu.

Đồng tình với quan điểm này còn có Hạ nghị sĩ Darrell Issa. Ông cho rằng, Tổng thống Trump đã hành xử tương tự như vậy suốt 4 năm qua. Và thực tế, người đứng đầu nước Mỹ đã kêu gọi một cuộc biểu tình ôn hòa, giống như những gì ông từng làm cách đây 4 năm.

"Hôm nay, chúng ta đang cố gắng trừng phạt tổng thống, chí ít theo một số người, là những gì ông ấy đã làm trong 4 năm qua, chứ không phải vì những gì đã xảy ra vào tuần trước", ông Darrell Issa tuyên bố.

Còn lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy thì có phát biểu “nước đôi”. Ông cho rằng, dù cuộc bỏ phiếu luận tội sẽ thổi bùng thêm ngọn lửa chia rẽ đảng phái, nhưng Tổng thống Trump vẫn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về cuộc bạo loạn. Theo ông, Tổng thống phải lập tức lên án những kẻ bạo loạn ngay khi chứng kiến những gì xảy ra.

Tuy nhiên, một số thành viên Cộng hòa đã bác bỏ lập luận từ các đồng minh của mình và tuyên bố ủng hộ việc luận tội. Mười hạ nghị sĩ Cộng hòa đã đứng cùng phe Dân chủ, bỏ phiếu thông qua việc luận tội Tổng thống Trump.

Hạ nghị sĩ Dan Newhouse, một trong những người bỏ phiếu tán thành, cho biết:

“Tổng thống đã tuyên thệ bảo vệ hiến pháp trước mọi kẻ thù, cả trong và ngoài nước. Tuần trước, có một mối đe dọa trong nước ngay trước điện Capitol, nhưng ông ấy không làm gì để ngăn chặn. Đó là lý do tôi bỏ phiếu thuận, với sự thất vọng to lớn và quyết tâm rõ ràng".