Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết cuộc điều tra mà ông đề xuất sẽ không nhắm vào Trung Quốc, nhưng là việc cần làm trong bối cảnh dịch Covid-19 đã giết chết hơn 200.000 người và ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn cầu.

"Giờ đây, việc thế giới muốn có đánh giá độc lập về việc làm sao toàn bộ chuyện này xảy ra, để chúng ta có thể rút ra được bài học và ngăn chặn chuyện này xảy ra lần nữa, là hoàn toàn hợp lý và đúng đắn", ông nói, theo Reuters.

Các bộ trưởng trong chính phủ Australia đã nhiều lần nói rằng Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của đất nước, đang đe dọa "cưỡng ép kinh tế", sau khi đại sứ của họ, Thành Cạnh Nghiệp, cho biết trong tuần này rằng người tiêu dùng Trung Quốc có thể tẩy chay các sản phẩm và trường đại học Australia vì yêu cầu điều tra.

Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (DFAT) đã triệu tập ông Thành để bày tỏ quan ngại. Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra sau đó đã đưa ra một tuyên bố chi tiết về những gì họ nói là đã được thảo luận trong cuộc triệu tập, khiến DFAT một lần nữa thể hiện sự bất bình.

Hôm 29/4, Đại sứ quán Trung Quốc đáp trả, nói trên website rằng chi tiết về cuộc triệu tập đầu tiên "rõ ràng đã bị một số quan chức Australia làm rò rỉ" và họ cần lên tiếng để nói lại cho đúng.

"Đại sứ quán Trung Quốc không chơi những trò nham hiểm này, đây không phải là truyền thống của chúng tôi. Nhưng nếu những người khác làm vậy, chúng tôi phải đáp trả", một phát ngôn viên của Đại sứ quán nói trong tuyên bố.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã quyết liệt chỉ trích ông Morrison, trong đó học giả nghiên cứu Australia Chen Hong viết trên Global Times hôm 19/4 rằng Canberra đã "dẫn đầu" một "chiến dịch nham hiểm nhằm dàn xếp và đổ tội cho Trung Quốc".

New Zealand, nơi mà Trung Quốc cũng là đối tác thương mại lớn nhất, hôm 29/4 lên tiếng đứng về phía nước láng giềng Australia, ủng hộ việc điều tra về đại dịch.

"Rất khó để nghĩ rằng không nước nào trên thế giới mong muốn, kể cả nước khởi phát (dịch bệnh), tiến hành một cuộc điều tra để tìm hiểu chuyện này đã xảy ra như thế nào", Phó thủ tướng Winston Peters cho biết.

Lời kêu gọi điều tra của Australia cho đến nay chưa nhận được nhiều sự ủng hộ mạnh mẽ, trong đó Pháp và Anh nói đây không phải là thời điểm thích hợp để tập trung vào một cuộc điều tra.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói Trung Quốc lẽ ra đã có thể ngăn chặn được virus corona trước khi dịch bệnh lây lan toàn cầu và chính quyền của ông đang tiến hành "các cuộc điều tra nghiêm túc" về những gì đã xảy ra.