"Neshka, corona sẽ áp đảo chúng ta", bà đồng Vanga được cho là đã dự đoán virus corona sẽ xuất hiện vào năm 2020. Tuy nhiên, không ai xác thực được thông tin này.

Những lời đồn chính xác rất "đúng lúc"

Theo lời kể của bà Neshka Stefanova Robeva, 73 tuổi, người tự xưng là cháu của Vanga. Bà Neshka gần đây cho biết nhà tiên tri Vanga nói với mình câu này "trong một lần đến thăm từ nhiều năm trước", theo báo Anh DailyStar.

"Lúc đó tôi không nghĩ ra ý nghĩa của câu nói đó, và giờ mới nhận ra là dịch cúm", bà Neshka viết trên Twitter, giải thích lý do đến bây giờ mới "tình cờ" nhớ ra lời sấm của cô mình.

Nếu tìm lại những lời sấm truyền chính xác của bà Vanga, rất nhiều câu nói đã được suy diễn để phù hợp với ngữ cảnh. Một trong những lời tiên tri được lan truyền nhiều nhất là về vụ khủ‌ng b‌ố 11/9, nhưng cũng không thực sự rõ ràng.

"Kinh hãi, kinh hãi. Những người anh em Mỹ sẽ sụp đổ sau khi bị hai con chim sắt tấn công. Những con sói hú trong bụi cây, và máu của người vô tội sẽ đổ", bà Vanga được cho là đã nói lời tiên tri này vào năm 1989, vài năm trước khi qua đời.

Liệu bà Vanga có tiên đoán virus corona sẽ xuất hiện vào năm 2020? Người "cháu" của bà khẳng định là có. Ảnh: New York Times.

Tất nhiên, những "lời sấm" của Vanga không phải trăm phát trăm trúng. Nếu tìm kiếm danh sách những lời tiên tri được cho là của bà, chúng ta sẽ bắt gặp một số dự đoán kỳ cục, như năm 2023 Trái Đất sẽ thay đổi quỹ đạo, hay năm 2066 Mỹ sẽ dùng vũ khí thay đổi khí hậu để chiếm lại thành phố Rome, vốn đã thuộc về những người đạo Hồi từ năm 2016.

Với mỗi lời tiên tri không chính xác, như "chiến tranh thế giới thứ ba diễn ra từ năm 2010-2014 và vũ khí hạt nhân sẽ tàn phá loài người", những người chọn tin vào bà Vanga sẽ nghĩ ra những cách bao biện bằng sự kiện có thật.

Những kẻ đưa tin giả rất thích Vanga

Vấn đề với những lời tiên tri của bà đồng người Bulgari là rất nhiều lời nói của bà chỉ được một số người tự xưng là quen thân chia sẻ lại, thậm chí đã lan truyền trên Internet từ rất lâu và bị "tam sao thất bản".

Thực tế, bà Vanga không hề xuất bản một quyển "sách thơ tiên tri" như Nostradamus, nhà tiên tri sống vào thế kỷ 16.

Nếu tìm kiếm nguồn gốc những lời nói của bà Vanga, tất cả sẽ chỉ đến từ "người quen", trên email, dòng tweet hay các tờ báo lá cải. Chẳng ai kiểm chứng câu tiên tri của bà được nói ra khi nào và ở đâu, thậm chí cũng chẳng biết bà có thực sự nói câu đó không.

Những câu tiên tri của bà Vanga thực tế cũng không khác cách mà dân mạng dẫn lời nói tưởng tượng của các danh nhân. Lý do những tin giả như vậy lan truyền nhiều trên mạng là bởi chúng thực sự rất "tiện": bấm nút share hoặc chép và dán một cách đơn giản, đi kèm sự xuất hiện của một người "có vẻ uy tín" bên cạnh sẽ làm tăng độ khả tín của thông tin.

Không chỉ bà Vanga, nhà vật lý Stephen Hawking hoặc thậm chí cả trí tuệ nhân tạo cũng được gắn với những tin giả về tiên tri dịch bệnh. Ảnh: kp.ru.

Đó là lý do không chỉ bà Vanga, mà nhà tiên tri Nostradamus hoặc thậm chí nhà vật lý Stephen Hawking đều được gắn với những "lời sấm" không có thật về virus corona. Không chỉ là lan truyền tin giả và câu tương tác, đây còn có thể là những chiến dịch cố tình gây "nhiễu" thông tin.

Năm 2018, chính vấn đề tin giả trên mạng xã hội Twitter, Facebook đã khiến nước Mỹ bừng tỉnh và yêu cầu đại diện của những nền tảng này điều trần. Mark Zuckerberg là người bị ảnh hưởng uy tín nhiều nhất qua làn sóng tin giả, nhưng chính vị lãnh đạo của Facebook cũng chưa tìm ra cách hiệu quả để đối phó với vấn nạn này.

Trước đại dịch Covid-19, tin giả cũng là một vấn đề toàn cầu. Những cách điều trị không được kiểm chứng, lời đồn về nguồn gốc của loại virus này được chia sẻ rộng rãi trên mạng đã gây hại cho nhiều người.

Thế giới đang phải đối phó với Covid-19 bằng mọi nguồn lực. Tuy nhiên, vẫn còn một "đại dịch" khác mà nhiều năm nay chưa có thuốc giải hữu hiệu. Đó chính là tin giả.