Vừa điều thêm quân tới Syria, vừa đối thoại với Nga để hạ nhiệt căng thẳng quân sự vốn đang leo thang tại Idlib, miền bắc Syria, Thổ Nhĩ Kỳ đang sử dụng mọi chính sách để có thể bảo vệ được “lợi ích chiến lược” của nước này tại Syria.
Trong bối cảnh các cuộc đối thoại với Nga hôm qua kết thúc với kết quả không rõ ràng, Iran đã lên tiếng sẵn sàng đứng ra làm trung gian hòa giải cho các bên.
Nhiều hãng truyền thông quốc tế và khu vực hôm nay (9/2) đồng loạt đưa tin, trong 24 giờ qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều 430 xe quân sự vào tỉnh Idlib, miền Bắc Syria, nhằm tăng cường đáng kể sự hiện diện quân sự của nước này tại đây. Việc điều quân diễn ra cùng ngày khi truyền hình Nhà nước Syria phát sóng trực tiếp sự kiện quân đội nước này tiến vào và kiểm soát hoàn toàn thị trấn chiến lược Saraqeb tại Idlib.
Điều đáng chú ý hơn nữa là việc điều quân này của Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra cũng trùng thời điểm phái đoàn Nga đang có mặt tại thủ đô Ankara của nước này để đàm phán, tìm cách hạ nhiệt căng thẳng quân sự tại Idlib. Theo hãng tin Reuters, hôm qua, cuộc đối thoại kín giữa các quan chức Nga – Thổ về tình hình Syria đã diễn ra trong 3 giờ đồng hồ, song dường như cuộc gặp này đã không đạt được 1 kết quả “rõ ràng”. Bởi sau cuộc gặp này, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ chỉ thông báo, tình hình Idlib Syria đã được thảo luận và các bên sẽ lại gặp nhau để bàn thêm vào tuần tới.
Hiện nhiều ý kiến cho rằng bất đồng về tình hình Idlib, Syria giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã tồn tại từ lâu. Dù 2 bên đã đối thoại nhiều lần và đạt được các thỏa thuận giảm leo thang căng thẳng, song thực chất bất đồng này chưa được giải quyết. Nga cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ chưa thực hiện cam kết chống khủng bố; trong khi Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Moscow đứng sau để quân đội Syria vi phạm thỏa thuận giữa 2 bên. Tuy nhiên, vì lợi ích cốt lõi của mối quan hệ giữa 2 nước, hai bên sẽ phải tiếp tục đối thoại với nhau nhiều hơn về Syria.
Ông Ilter Turan, giáo sư Khoa khoa học quốc tế tại Đại học Bilgi, tại Istanbul cho biết: “Tôi nghĩ rằng, cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đầu tư quá nhiều vào mối quan hệ hiện nay giữa 2 nước. Điều đó đồng nghĩa họ sẽ không cho phép vì bất đồng trong cuộc xung đột Syria mà phá hỏng mối quan hệ giữa 2 bên. Do đó, 2 quốc gia này sẽ tiếp tục các nỗ lực để đạt được 1 số điểm chung, để không cho phép tình hình Idlib leo thang nghiêm trọng hơn”.
Tuy nhiên, việc điều thêm quân và khí tài quân sự tới Syria, cùng những cảnh báo mở chiến dịch quân sự ở miền Bắc Syria của Thổ Nhĩ Kỳ cũng khiến tình hình trở nên “khó lường hơn”.
Trước bối cảnh như vậy, Bộ Ngoại giao Iran hôm qua tuyên bố nước này sẵn sàng hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ và Syria giải quyết những bất đồng. Thông cáo báo chí đăng tải trên trang thông tin điện tử của Bộ Ngoại giao Iran nêu rõ lập trường của Tehran coi trọng giải quyết các vấn đề ở Syria bằng giải pháp ngoại giao. Quan điểm này đã được thể hiện trong gặp giữa các quan chức Iran và đặc phái viên Liên hợp quốc về Syria Geir Pedersen đang ở thăm nước này. Tuy nhiên, cũng giống với Nga, Iran phản đối việc dân thường Syria bị lợi dụng làm lá chắn sống trước các chiến dịch khủng bố của quân đội chính phủ.
Hiện Thổ Nhĩ Kỳ đang lo ngại chiến dịch chống khủng bố của chính phủ Syria tại Idlib sẽ gây ra 1 làn sóng di cư mới, 1 cuộc khủng hoảng mới. Theo Liên Hợp Quốc, từ tháng 12/2019 đến nay, đã có hơn nửa triệu người tại Idlib phải di tản để tránh xung đột. Đã có những va chạm quân sự nhỏ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, khiến Thổ Nhĩ Kỳ tức giận cảnh báo quân chính phủ Syria phải ngừng các chiến dịch quân sự tại đây
