Một cuộc đấu pháo giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và quân đội Chính phủ Syria diễn ra tại Idlib khiến ít nhất 21 binh sĩ thuộc cả hai phía thiệt mạng. Đây là lần đầu tiên, một cuộc đụng độ trực tiếp giữa quân đội Chính phủ Syria và quân đội Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra kể từ khi cuộc nội chiến ở quốc gia Trung Đông này bắt đầu vào năm 2011. Thậm chí, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã ra tối hậu thư yêu cầu quân đội Chính phủ Syria rút khỏi các trạm quan sát quân sự được Ankara xây dựng tại Idlib theo thỏa thuận Sochi năm 2018 giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga trước cuối tháng 2 này và cảnh báo nếu không sẽ có biện pháp mạnh tay. Giới quan sát lo ngại, đây có thể là điểm khởi đầu cho một cuộc đối đầu ở quy mô lớn hơn giữa Ankara và Damascus.
Diễn biến trên khiến quan hệ giữa Moscow và Ankara rơi vào tình huống khó xử. Bởi lẽ, dù đều là những nước bảo trợ cho các tiến trình đàm phán Astana và Sochi về hòa bình Syria, song Nga là nước hậu thuẫn cho chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad, còn Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ lực lượng đối lập Syria. Với các bước đi ngoại giao uyển chuyển, Nga được đánh giá là nhân tố duy nhất kết nối được các bên tại Syria. Khi đứng giữa Syria-đồng minh chủ chốt ở Trung Đông và đối tác Thổ Nhĩ Kỳ, Nga đang nỗ lực ngăn chặn một tình huống tồi tệ có thể xảy ra. Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Tayyip Erdogan, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhấn mạnh tới việc cần tuân thủ thỏa thuận giữa Moscow và Ankara về khu vực Idlib của Syria. Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí rằng cần phải thực hiện một số biện pháp cần thiết để cải thiện sự phối hợp hành động của hai bên tại Syria.
Thỏa thuận Nga-Thổ năm 2018 về Idlib được coi là thắng lợi lớn của những nỗ lực ngoại giao đầy trách nhiệm. Theo thỏa thuận này, hai bên nhất trí thiết lập một khu phi quân sự tại Idlib, dọc theo đường ranh giới giữa quân đội Chính phủ Syria và các nhóm vũ trang đối lập ở nước này. Lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tuần tra trên khu phi quân sự này nhằm ngăn chặn sự khiêu khích từ bên thứ ba, đồng thời Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tăng cường các trạm quan sát trong khu vực phi quân sự. Bên cạnh đó, Ankara và Moscow cũng nhất trí cần loại bỏ hoàn toàn các nhóm cực đoan ra khỏi Idlib. Tuy nhiên, mới đây, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng Ankara đã thất bại trong việc thực hiện một số nghĩa vụ quan trọng để xoa dịu căng thẳng ở Idlib.
Những năm gần đây, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng xích lại gần nhau với những “cái bắt tay” đôi bên cùng có lợi. Việc hợp tác chặt chẽ với Ankara giúp Moscow giảm thiểu tác động tiêu cực từ sự bao vây, cấm vận của Mỹ và phương Tây. Ở chiều ngược lại, xích lại gần Nga, một cường quốc đóng vai trò quan trọng và có tầm ảnh hưởng lớn trong nhiều vấn đề ở khu vực và thế giới, mang lại cho Thổ Nhĩ Kỳ cơ hội nâng cao vị thế, cũng như giúp nước này tránh bị lệ thuộc vào Mỹ và các đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Vì lẽ đó, dù đang căng thẳng với Syria nhưng nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ vẫn khẳng định Ankara không muốn có mâu thuẫn liên quan tới vấn đề Idlib với Nga. Theo nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara và Moscow sẽ bình tĩnh ngồi lại với nhau để bàn bạc về những khác biệt bởi hai bên đang còn rất nhiều dự án hợp tác chiến lược với nhau như dự án đường ống dẫn khí đốt "Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ", nhà máy điện hạt nhân Akkuyu và thỏa thuận mua tổ hợp tên lửa phòng không S-400.
Rõ ràng, quan hệ liên minh Nga-Thổ là “sợi dây” khó đứt. Dù còn những bất đồng chưa thể tháo gỡ trong một sớm, một chiều nhưng Moscow và Ankara vẫn cần có nhau để bảo đảm những lợi ích của cả hai bên.
