Gia đình chị Tẩn Thị Viên, dân tộc Dao, nhiều năm liền sinh sống trong túp lều tạm bợ trên sườn núi cao ở thôn Lũng Buông, xã Thuận Hòa, huyện Vị Xuyên. Một mình chị phải tần tảo làm thuê để nuôi mẹ già, con nhỏ, cho nên muốn xây nhà mới để yên tâm sinh sống mà không có tiền. Đầu năm 2019, theo bình xét của người dân thôn Lũng Buông, Ủy ban MTTQ huyện Vị Xuyên quyết định hỗ trợ tiền từ Quỹ vì người nghèo của huyện để giúp gia đình chị Viên làm nhà mới. Trong thời gian thi công, Ban Mặt trận thôn Lũng Buông còn huy động người dân góp hàng trăm công lao động để giúp vận chuyển vật liệu xây dựng từ dưới chân núi lên vị trí xây nhà mới. Tháng 8 vừa qua, ngôi nhà xây kiên cố ba gian đã hoàn thành, chị Viên vui mừng cho biết: “Trước đây, tôi không dám nghĩ đến việc xây nhà mới, vì làm còn chẳng đủ ăn chứ nói gì đến việc tích lũy tiền xây nhà. May mắn là được người dân trong thôn giúp đỡ, được hỗ trợ kinh phí từ Quỹ vì người nghèo đã tạo động lực cả về tinh thần và vật chất để gia đình tôi xây nhà mới. Từ nay, gia đình được yên tâm sinh sống, không phải nơm nớp lo sợ mỗi khi mưa gió, yên tâm lao động, chăm lo cuộc sống”.
Chúng tôi lên xã vùng cao biên giới Bạch Đích, huyện Yên Minh thăm gia đình chị Nông Thị Vĩnh, thôn Na Sàng 3. Gia đình chị Vĩnh là hộ nghèo, được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà đại đoàn kết từ nguồn Quỹ vì người nghèo của tỉnh và huyện Yên Minh với số tiền hỗ trợ 40 triệu đồng. Dù tất bật hỗ trợ tổ thợ vận chuyển vật liệu, vất vả và mệt nhọc nhưng ánh mắt không giấu nổi niềm vui, chị Vĩnh chia sẻ: “Hoàn cảnh gia đình tôi rất khó khăn, làm ruộng và trồng ngô chỉ đủ ăn, cho nên không có kinh phí làm nhà. Giờ được hỗ trợ chi phí xây nhà mới, tuy đang trong thời gian xây dựng, nhưng tôi rất mừng và phấn khởi”.
Niềm vui của chị Viên, chị Vĩnh cũng là niềm vui chung của hàng nghìn hộ nghèo ở tỉnh Hà Giang được Quỹ vì người nghèo các cấp hỗ trợ làm nhà mới, sửa nhà cũ. Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Giang Triệu Quốc Lương, cho biết: “Ban vận động Quỹ vì người nghèo các cấp tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân tham gia ủng hộ, đóng góp xây dựng quỹ tùy vào điều kiện thực tế của từng địa phương. Các cơ quan, doanh nghiệp đóng góp bằng tiền, con giống, cây giống; người dân thì góp gạo, góp ngô, góp công lao động; có tổ chức thì đóng góp bằng quà để hỗ trợ người nghèo nhân dịp lễ, Tết. 5 năm vừa qua, Quỹ vì người nghèo toàn tỉnh đã vận động được hơn 27 tỷ đồng từ các tổ chức, cá nhân có lòng hảo tâm”. Việc sử dụng quỹ được công khai, minh bạch, đối tượng được hưởng lợi cũng được bình xét từ thôn, bản nên bảo đảm công bằng. Nguồn quỹ tập trung chính vào hỗ trợ người dân xây dựng nhà đại đoàn kết. 5 năm qua, đã có 309 hộ được hỗ trợ hơn 7,7 tỷ đồng để làm nhà đại đoàn kết; 1.520 hộ được hỗ trợ hơn 15 tỷ đồng để tu sửa nhà cửa; hàng nghìn hộ nghèo, gia đình chính sách được thăm hỏi, tặng quà nhân dịp lễ, Tết. Ngoài ra, với tinh thần tương thân, tương ái, cộng đồng dân cư trong thôn, bản, tổ dân phố đã hỗ trợ nhau bằng ngày công, nguyên vật liệu để góp phần xây dựng những căn nhà tình nghĩa, thể hiện sự đoàn kết gắn bó của người dân.
Hà Giang là tỉnh nghèo, việc huy động cán bộ, nhân dân góp quỹ còn hạn chế, do đó, trong những năm qua, MTTQ các cấp còn đứng ra kêu gọi xã hội hóa công tác xóa đói, giảm nghèo. Cụ thể như năm 2017, Ủy ban MTTQ tỉnh triển khai đề án của Ủy ban MTTQ Việt Nam về tạo sinh kế cho người dân, đã thực hiện mua 25 con bò giống để hỗ trợ 25 hộ nghèo ở các huyện: Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ, nuôi luân chuyển với tổng số tiền 500 triệu đồng; phối hợp Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh trao số tiền 520 triệu đồng tặng 10 hộ nghèo nơi biên giới để làm nhà mới. Tính trong giai đoạn 2016 - 2018, từ sự kêu gọi của Mặt trận và chính quyền các cấp, các tổ chức, cá nhân đã hỗ trợ nhân dân ở xã nghèo về đồ dùng học tập, học bổng cho học sinh, đồ dùng sinh hoạt trong gia đình, xây dựng điểm trường, xóa nhà tạm, hỗ trợ công cụ sản xuất với tổng trị giá hơn 105 tỷ đồng. Đáng chú ý, sáu huyện nghèo của tỉnh tiếp tục vận động các tập đoàn, tổng công ty hỗ trợ hơn 131 tỷ đồng, chủ yếu tập trung cho xây dựng các trường học, lớp học, nhà lưu trú, bếp ăn học sinh vùng sâu, vùng xa.
Gia đình ông Sùng Chính Phổng, thôn Pả Vi Thượng, xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc là một trong rất nhiều hộ trên địa bàn huyện được nhận bò giống. Từ con bò giống được trao tặng năm 2015, cộng với việc vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Mèo Vạc, đến nay gia đình ông Phổng đã có đàn bò bốn con khỏe mạnh. Ông Sùng Chính Phổng tâm sự: “Trước kia, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, muốn phát triển chăn nuôi cũng không có điều kiện. Nhờ được hỗ trợ một con bò giống cho nên tôi mới có niềm tin và quyết tâm vay vốn, mua thêm bò phát triển chăn nuôi, thoát khỏi cảnh đói nghèo”.
Có thể nói, những năm qua, tỉnh Hà Giang đã thực hiện hiệu quả nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong quá trình thực hiện, MTTQ các cấp luôn thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân cũng như giám sát thực hiện các chính sách dân tộc và miền núi. Do đó, các chính sách được chính quyền địa phương thực hiện nghiêm túc và đạt nhiều thành quả. Tỉnh cũng ban hành nhiều nghị quyết, quyết định về các chính sách hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, cụ thể: Hỗ trợ phát triển sản xuất, ngành nghề; hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm, xuất khẩu lao động; hỗ trợ học sinh bán trú chưa được hưởng các chính sách hỗ trợ theo quy định của Nhà nước; hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế cho đối tượng hộ cận nghèo, học sinh, sinh viên, hộ có mức sống trung bình làm nghề nông, lâm nghiệp, hộ tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình. Nhờ những việc làm nêu trên, Hà Giang hiện từng bước xóa đói, giảm nghèo, bình quân mỗi năm giảm từ 4 đến 6% tỷ lệ hộ nghèo. Riêng năm 2018, toàn tỉnh có 7.010 hộ thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 31,17%, trong đó, sáu huyện nghèo 30a giảm còn 46,25%.
Tuy nhiên, Hà Giang là tỉnh vùng cao, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, cho nên việc huy động Quỹ vì người nghèo còn gặp nhiều khó khăn. Do đó, với nguồn quỹ hạn chế cho nên các hoạt động hỗ trợ cho người nghèo, chủ yếu là hỗ trợ xây nhà đại đoàn kết và tu sửa nhà cửa. Thời gian tới, tỉnh rất cần Trung ương bố trí, hỗ trợ nguồn Quỹ vì người nghèo để thực hiện các hoạt động hỗ trợ sản xuất cho người dân, nhất là nguồn hỗ trợ lâu dài để tỉnh thực hiện các chương trình, dự án dài hạn, giúp các hộ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững.
